Haberler

Kuğu Gölü, 'Aspendos'a' İstanbul'da hazırlanıyor. Ama..... 12.03.2013

Kuğu Gölü (Rusça: Лебединое Озеро - Lebedinoye Ozero), Pyotr İlyiç Çaykovski'nin tarafından bestelenmiş dört perdelik bale eseri. Librettosunun kime ait olduğu konusunda kesin bilgi yoktur.

Eserde, bir büyücü tarafından arkadaşları ile birlikte kuğuya dönüştürülen ve ancak bir erkeğin aşkı ile tekrar insan kılığına dönüşebilecek olan Odette ile Prens Siegfried arasındaki aşk ve büyücünün, kızı Odil'i prenses Odette kılığına sokarak prensi kandırması anlatılır.

Moskova'daki Rus Kraliyet Tiyatrosu’nun (şimdiki adıyla Bolşoy Balesi) 1875 yılında verdiği sipariş üzerine bestelenen eserin ilk temsili 1877 yılında Moskova'da Julius Reisinger koreografisi ile yapıldı.

İlk sahnelenişinde başarılı bulunmayan eser, 1882-1883 sezonundan sonra repertuardan kalkmış ve besteci başarısızlıktan kendi müziğini sorumlu tutarak 12 yıl boyunca başka bale eseri bestelememişti.

Bestecinin 1893'te ölümünden sonra ilk balesi olan Kuğu Gölü, ünlü koreograflar Petipa ve Ivanov'un koreografisi ile yeniden sahnelenmeye başlamıştır. Birinci ve üçüncü sahneleri Petipa, ikinci ve dördüncü sahneleri İvanov koreografilemişti. Petipa ve İvanov’un yarattığı yeni Kuğu Gölü'nün ilk sahneleniş tarihi 27 Ocak 1895'tir. Günümüzde yetmişe yakın değişik varyasyonu vardır; neredeyse hepsi Petipa ve İvanov’un koreografisinden esinlenmiştir.

Çoğu yapımda Odette ve Odile rollerini aynı dansçı üstlenir. Gelmiş geçmiş en ünlü balerinlerden Perina Legnani'nin 1895'te St. Petersburg'daki Mariinsky Tiyatrosu'nda Odette/Odin çifte rolündeki performansı, sıradışı teknik başarısı ile efsaneleşmiştir. Leganini, 32 fouetté dönüşü yapabilen ilk balerin idi. Koreograf Petipa, teknik olarak çok zor bu dönüşü eserin “Siyah sahne” olarak bilinen üçüncü sahnesine yerleştirmiştir. Odette/Odile rolü, gerek teknik zorluğu, gerekse hem saflığı hem de şeytanlığı aynı başarıyla canlandırmayı gerektirmesi açısından günümüzde bir balerinin repertuarındaki en zor rol olarak kabul edilmektedir.

Eserin Türkiye Prömiyeri 29 Ekim 1965’te Ankara’da yapıldı; rejiyi Ninette de Valois, Odette ve Odile rollerini Meriç Sümen üstlendi.

Prens Siegfried, göl kenarında dolaşırken kuğuların arasından ortaya çıkan biri, ona prenses Odette olduğunu, büyücü Rothbart’ın onu ve arkadaşlarını kuğu şekline soktuğunu; ancak gece yarısı insan kılığına geri dönebildiklerini sabah karşı yeniden kuğuya dönüştüklerini anlatır. Büyünün bozulması için bir erkeğin kızlardan birisine âşık olup –sadece onun- aşkına yemin etmesi gerekmektedir. Prens, Odet’i yanında alıkoymak ister ama o kuğuya dönüşüp göle geri döner.

Ertesi gün 21. doğum günü nedeniyle onuruna verilen baloda Prens, kendisine tanıtılan kızlardan birini evlenmek için seçmek durumundadır. Baloya baron kılığına girmiş büyücü Rothbart yanında Odette’in yüzünü kullanan kızı Odile ile gelir. Prens, Odile’in Odette olduğunu zannederek onu sevdiğine dair yemin eder.

Buna tanık olan Odette, ihanete uğradığı için ölmek ister. Durumu fark eden ve bağışlanmak için göle gelen prens, Odette’e yalvarıp aşkını kabul ettirir. Bu sırada büyücü Rothbart çıkagelir ve prense kızıyla evlenmek için ettiği yemini hatırlatır. Odette’ten ayrılmak istemeyen prens, sevgilisi ile ölmeye karar verir ama iki sevgilinin fedakârlığı büyüyü bozar. Büyücü ölür; kuğular insana dönüşür; Pens Siegfired ile Prensess Odette birbirine kavuşur.

Pyotr İlyiç Çaykovski'nin bu dünyaca ünlü eseri hakkında bu kadar detaylı bilgi verdiktan sonra gelelim haberimizin konusuna.

Atatürk Kültür Merkezi'nin çeşitli bahaneler ileri sürülerek kapanması üzerine İstanbul'da böş gösteren büyük sahne açığı zaman zaman da olsu had safhada kendini belli etmiştir.  Atatürk Kültür Merkezi içinde yer alan sanat kurumları, şehrin muhtelif yerlerine dağılmış ve adeta ilgisizliğe itilmiştir. Kuzguncuk'taki Devlet Tiyatrosu Üsküdar sahnesinin hemen yanındaki Tekel'e ait binalarda, çalışma yapmaya  hiçte uygun olmayan bir ortamda çalışmalarını sürdürmeye çalışan İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası, Kadıköy'deki Süreyya Operası binasına sığınan İstanbul Devlet Opera ve Balesi, zor şartlar altında çalışmalarını sürdürmektedir.

Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali'ni katılacak olan İstanbul Devlet Opera ve Balesi, Mehmet Balkan'ın koreografisi ile sahneye konulan Kuğu Gölü balesi, Antalya'dan önce İstanbul'da seyirciyle buluşacak.

Ancak bu buluşmadan önce yaşanan ciddi sorun tabii ki sahne bulamama sorunun. 90 kişilik kadrosu ile İstanbul'da oynayacak sahne bulamayan Kuğu Gölü balesi Bahçeşehir Üniversitesi Kültür Merkezi sahnesinde seyirciyle buluşacak.

Mavi Hota Haber Portalı