Haberler

Bakanlık, yasa için görüş istedi, TOBAV bizi 657'den çıkarın dedi. 13.06.2013

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, 29 Nisan 2012 tarihinde partisinin İstanbul il başkanlığı genel kurulunda, Devlet Tiyatrosu'nun yeniden yapılandırılacağı hususundaki açıklaması sanat evrelerinde tam bir bomba etkisi yaratmıştı.

Yıllardır yeniden yapılanma ve sair dedikodular üzerine kurulu senaryo, başbakanın partisinin İstanbul il başkanlığı genel kurulu toplantısından sonra partisinin 2012 Mayıs ayı başında Kahramanmaraş' il başkanlığı genel kurulu toplantısında aynı konuda yaptığı açıklamalarla devam etmişti.

Devlet Tiyatrosu'na yeniden yapılandırma adı altında yapılacak olan operasyona sürekli karşı çıkan dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, yapılacak olan yeniden yapılandırma da kurumların özerkliğinin korunacağı, sanatçıların özlük haklarının daha da sağlamlaştırılacağı yolunda açıklamalar yapmıştı.

Bu süreç içinde Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Tiyatrosu sanatçı ve diğer personelinin oluşturduğu meslek örgütlerinden, 2. Ağustos. 2012 tarih ve B.16.0.HKM.0-204/171687 sayılı yazıyla 30.Ağustos.2012 tarihine kadar cevaplanmak üzere hazırlanacak olan yasa tasarısı için görüş istedi. Görüş  istediği TOBAV, TOMEB, DETİS ve KÜLTÜR SANAT-SEN, bu konuda çalışmalar yaparak Kültür ve Turizm Bakanlığı'na, yasa için ve ayrıca bir çalışma yönetmeliği olmayan Devlet Tiyatrosu Genel müdürlüğü için bir tüzük taslağı hazırladılar.

Meslek kuruluşu TOBAV tarafından Genel Başkan Tamer Levent imzasıyla gönderilen cevabi yazının 1. ve 2. maddesinde, kurumda çalışan sanatçıların diğer devlet memurlarından farklı bir statüye sahip olduğu gerçeği vurgulanarak, bu nedenle 1970 yılında dahil edildikleri 657 sayılı Devlet Memurları Yasası'ndan çıkarılması öngörülmüştür.

Söz konusu cevabi yazının 4. maddesinde Türkiye Cumhuriyeti'nin de imzaladığı uluslararası İLO (İnternational Labour Organization - Uluslararası Çalışma Örgütü) sözleşmelerine atıfta bulunarak, mesleklerini sahne üstünde aktif olarak gerçekleştirenlerle, sahne gerisinde çalışanların meslek tanımlarının Çalışma Bakanlığı tarafından yapılması gerekliliği vurgulanmıştır.

Bir sanat kurumunun çalışanlarının aslında uluslararası bir işçi sözleşmesi olan İLO ve işçi tanımlaması yapan Çalışma Bakanlığı ile ilintilendirerek, sanat icra edenleri, 657 sayılı yasa güvencesi dışına çıkartarak neyin amaçlandığı vurgulanmamıştır.


SAYI:2012/

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ’NE

ANKARA

İlgi: B.16.0.HKM.0-204/171687 sayı ve 02.08.2012 tarihli yazınız.

Devlet Tiyatroları ile Devlet Opera ve Balesi’nin çalışmalarını ve varlık nedenini açıklayacak, mensuplarının mesleki tanımlarını oluşturacak bir ÖZEL KANUN hazırlanması konusunda,TOBAV;

1-5441 sayılı kuruluş kanunun korunmasını; 5441 de yer alan ve devlet memurları kanunuyla zaten bağdaşmayan, mensuplarını gerek gördüğü zaman yurt dışında tedavi ettirebilmek gibi özelliklerin; tiyatro, opera ve bale mesleklerinin diğer devlet memurlarından farklı olduğunun kanıtıdır.

2-1970 yılında geçici olarak bağlanılan, 657 sayılı devlet memurları kanunundan çıkılmalıdır.

3-657 sayılı Devlet Memurları kanunu 1.maddesi dip notunda, Devlet Tiyatrolarının, Devlet Opera ve Balesinin geçici olarak 657 sayılı kanuna bağlandıkları, kendi ÖZEL KANUNLARINI hazırladıkları zaman bu kanunun kapsamı dışında olacakları açıkça belirtilmiştir.

4- Bu şartlar altında İLO ve İSO tanımlarında olduğu gibi; tiyatro, opera ve bale mesleklerini aktif olarak sahnede gerçekleştirenlerle, sahne gerisinde çalışanların meslek tanımları, Çalışma Bakanlığı tarafından yapılacak statü tanımlaması üzerine bu tanımlara dayanan, özlük haklarını ve komşu hakları da kapsayan bir ÖZEL KANUN çalışması yapılmalıdır.

5-Bu anlamda, üniversitelerin özel kanunları, TRT’nin özel kanunu örnek alınabilir.

6-Devlet Tiyatroları ve Devlet Opera ve Balesi mensupları emeklilik konusunda "mühendislere denk "tutulmamalıdır.

7-Özel kanunda, Devlet Tiyatroları ile Devlet Opera ve Balesi mensuplarının hiç bir mesleğe denk tutulmadan, kendi mesleklerinin tanımları ile özlük haklarının yasası yapılmalıdır.

8-Bu anlamda merkezi Cenevre de bulunan, WIPO (World ıntellectual property organisation) ile işbirliği yapılmalıdır. (WIPO ya TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü aracılığı ile ulaşılabilinir.) 9-Merkezi İngiltere de bulunan dünya aktörler federasyonu FIA ya ulaşarak, FIA nın değişik ülkelerde yapılan uygulamaları ve FIA nın tiyatro, opera ve bale meslekleri mensupları için aradıkları haklar, bu haklar konusunda elde ettikleri başarılar hakkında edinilecek bilgiler; yeni hazırlanacak ve kuruluş kanunun dışında mütalaa edilecek ÖZEL KANUN un hazırlanmasına önemli katkılar sağlayabilir. Bu anlamda TOBAV aracılığı ile FIA Genel Sekreterliğine, Başkanlığına ulaşılabilir. Bu konularda yetkili kişiler ön çalışmalar yapmak için ülkemize davet edilebilir.. 10-Özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinde; İsveç, Norveç ve Danimarka’da, opera ve bale mesleklerinin icraları ve bu icraları gerçekleştirenlerin yaşlanmaları halinde ortaya çıkacak sorunlar, kadın sanatkarların sorunları ve özlük hakları konularında önemli çalışmalar yapılmıştır. Örneğin, bale için 1 yılın iki yıl sayılması, hem opera hem bale için, doğum ve periyodik kadın rahatsızlıkları hakkında da öneriler oluşturulmuştu. 11- Merkezi Belçika da olan, Performing Arts Employers Association League, PEARLE ile temaslar kurularak, özellikle Doğu Avrupa ülkelerinde, AB doğrultusunda uyum çalışmaları ve özlük haklarının denklikleri oluşturulurken yapılan çalışmalar konusunda bilgi alınabilir. Bu anlamda PEARLE Dubrovnik toplantısında yapılan çalışmalar ve PEARLE nin önerileri yol gösterici olabilir.

12- Söz konusu alanların meslek tanımları yapılmadan haklarında bir kanun yapmak yararsız olacaktır.

13- TOBAV olarak bu konuda uluslararası bir çalıştay düzenlenmesini önermekteyiz. Bu çalıştaya, FIA ve PEARLE (Performing Arts Employers Association League)- den delegeler çağırabiliriz.PEARLE nin EU sorumlusu da bu çalıştaya katılabilir. Ayrıca Çalışma Bakanlığının da uluslararası alanda, oyunculuk mesleği tanımları ve WIPO da tanınan fikir ve sanat eserleri hakları ile komşu haklar açısından da konuya yaklaşım göstermesinin şart olduğu aşikardır.

Yapılacak çalıştay gündem önerisi (Ek-1) de dir. Konuya yönelik çalışmaların başlaması halinde TOBAV kendisinden beklenecek her türlü desteği vermeye hazır olduğunu bildirir.

Saygılarımızla.

Tamer LEVENT

Genel Başkan

TOBAV Yönetim Kurulu a.

Ekler:

1. Sanat Kurumları Çalıştayı Gündem Önerisi

2. Örnek olması açısından; KÜLTÜR SANAT-SEN, TOMEB, TOBAV, IŞIK-DER VE SANTEK-DER tarafından hazırlanarak Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne teslim edilen Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü Görev ve Çalışma Esasları Hakkında Tüzük Taslağı.

Ek-1

SANAT KURUMLARI ÇALIŞTAYI

GÜNDEM ÖNERİSİ

1- Uluslararası Aktörler Federasyonu (FIA) Genel Sekreteri Dominic Liquier,Uluslarası aktör hakları bakımından, Avrupa'da yürütülen yasal düzenlemeler ve sahne sanatları alanlarında çalışanların tanımlanmış hakları hakkında bilgi aktarımı.

2- Avrrupa Sanat Çalışanları Derneği (PEARLE) Başkanı Anita Debere ve AB ülkelerinden sorumlu yardımcısı, Devlet Tiyatroları ve bu tiyatrolarda çalışanların konumları hakkında karşılaştırmalı bilgi aktarımı...

3- FIA Almanya delegesi veya bütün Almanya Kültür Bakanlığının yetkili bulduğu bir temsilci; Alman Devlet Tiyatroları ve şehir tiyatrolarının konumu hakkında bilgi aktarımı

4- Meslek hakları konusunda TOBAV açıklaması

5- TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcisinin meslek tanımları hakkında bilgilendirmesi

6-TOBAV ve diğer ilgili sivil toplum kuruluşlarının görüşleri....

7-Dünyada sanat organizasyonlarının gerçekleşme yöntemleri

8-İngiliz Art's Council modeli