Haberler

DOB Genel Müdür ve Müdürleri : “TÜSAK Geri Çekilsin” 18.03.2014

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın TÜSK taslağı'nı hazırlayıp kabul ettirmek için ısrar eden Müsteşar Yardımcısı Nihat Gül'ün dün Devlet Opera ve Balesi Genel Müdür, yardımcıları ve 6 operanın müdürleriyle, bugün ortak imzalı “TÜSAK geri çekilsin” görüşü yazılı olarak Bakanlığa verildi

Opera-Bale genel müdür ve müdürlerinin sunduğu 5 maddelik ortak görüş aynen şöyle:

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın TÜSK taslağı'nı hazırlayıp kabul ettirmek için israr eden Müsteşar Yardımcısı Nihat Gül'ün dün Devlet Opera ve Balesi Genel Müdür, yardımcıları ve 6 operanın müdürleriyle DT Genel müdürü ve müdürleriyle yaptığı toplantıdan sonra, bugün ortak imzalı “TÜSAK geri çekilsin” görüşü yazılı olarak Bakanlığa verildi. DT Genel Müdürü ve müdürlerinin de ayrı bir metni imzaya açtığı ve bugün bakanlığa vereceği bildirildi.

Müsteşar Yardımcısı Nihat Gül'ün yasa taslağının madde madde okunarak görüşülmesi gündemiyle yaptığı toplantıda maddeler üzerinde hiçkimse görüş belirtmedi ve sessizce bekleyerek protestolarını göstermiş oldular. Nihat Gül'ün hâlâ, sanat kurumlarını yok edecek olan taslakta israrlı olduğu ve seçimlerden sonra 2-2.5 ay içinde TBMM'de görüşülebileceğini ifade ettiği öğrenildi.

Opera-Bale genel müdür ve müdürlerinin sunduğu 5 maddelik ortak görüş aynen şöyle:

“Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanan ve Devlet Tiyatroları, Devlet Opera ve Balesi ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı diğer sanat birimlerini kuruluş kanunları ile birlikte lağvetmeyi öngören Türkiye Sanat Kurumu Yasa Tasarısı Taslağı tarafımızdan kabul edilebilir nitelikte değildir. Çünkü ülkemizde bu sanatları akademik anlamda ve evrensel düzeyde sergileyen yegâne kurumlar Devlet Opera ve Balesi ve Devlet Tiyatroları’dır. Bu kurumlar ülkemizde sahne sanatları adına yapılan üretimin yüzde doksanını gerçekleştirmekte olup, ulusal ve uluslararası alanda birer marka değeri haline gelmişler ve ülkemizin sahne sanatları alanında varmış olduğu yüz ağartıcı düzeyin en önde gelen temsilcileri olmuşlardır. Bu sanat dallarının yüksek maliyetli olması, ayrıntılı bir programlama gerektirmesi, büyük oranda usta çırak ilişkisiyle oluşan deneyime dayanması nedeniyle; bu kurumların yerleri hiçbir özel girişim tarafından doldurulamaz. Özellikle tiyatro alanında bazı sahte girişimcilerin ortaya çıkması ihtimali varsa bile opera ve bale alanında bu sahte, düzeysiz, amatör girişimlerin bile var olamayacağı açık bir gerçektir.

Bu taslağın en önemli sakıncaları şu başlıklar altında özetlenebilir.

1- DESTEKLEME MEKANİZMASI İLE ÜRETİM MEKANİZMALARININ AYNI TASLAKTA ELE ALINMASI YANLIŞTIR. Çünkü sanatı destekleme amacıyla çıkarılması planlanan bir kanunun son maddelerinde, sahne sanatları alanında uzun yıllara dayalı deneyime sahip, geniş kurumsal yapılar olan Devlet Tiyatroları ve Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüklerinin 65 yıllık varlıklarının sona erdirilmesi yanlıştır. Bu nedenle destekleme, tüm sanat dallarına yönelik olarak ayrı tasarlanmalıdır. Opera, Bale ve Tiyatro gibi ayrıntılı planlama, ince bir çalışma ve sabır gerektiren sanat dallarının kurumsal yapıları, kendilerine özgün ve özerk oluşumları korunmalıdır.

2- TÜRKİYE SANAT KURUMU YASA TASARISI BU YAPISIYLA YALNIZ SİYASİ ERKE BAĞIMLIDIR. Oysa sanat; bilim ve teknoloji alanları gibi koşulsuz desteklenmeli, bir devlet politikası çerçevesinde bağımsız ve özerk yapılandırılarak, siyasi erklerin günlük beklentileri ve tercihlerinin dışında tutulmalıdır.

3- BU TASLAKTA SANATIN TOPLUMLA BULUŞMASININ NASIL SAĞLANACAĞI BELİRLENMEMİŞTİR. Bugüne kadar Anadolu’nun bütün şehirlerini tiyatro, müzik, dans ile buluşturan bu kurumların görevlerini kimin üstleneceği, bu sanat dallarının evrensel anlamda varmış olduğu en üst düzeydeki örneklerinin nasıl ve kimler tarafından sergileneceği, halkımızın bu sanat etkinliklerine hangi bilet fiyatlarıyla ulaşabileceği açık değildir.

4- BU YASA İLE GENÇ SANATÇILARIN YOLU AÇILMAMAKTA AKSİNE İYİCE TIKANMAKTADIR. Çünkü yasa tasarısı taslağı, sanatın istihdam alanlarını daraltarak yeni sanatçıların iş bulma olanaklarını kısıtlamakta, piyasanın ticari çarkları arasında iş bulma olanağı kalmayan genç sanatçıların önü kesilmektedir. Bu ise yalnız kurumların değil, sanat eğitimi veren tüm Anadolu Liselerinin, Konservatuvarların, Müzik ve Sahne Sanatları Fakültelerinin kapanmaları sonucunu doğuracak, piyasa kısa bir süre sonra sanatçı adı altındaki şarlatanlara ve ithal tiyatro, opera kumpanyalarına kalacaktır.

5- BU YASA TASARISI TASLAĞI SANATIN AKADEMİK EĞİTİMİNİ, PROFESYONEL SANAT İŞÇİLİĞİNİ YOK SAYMAKTADIR. Sanat bireyler için boş zamanları değerlendirme alanı değildir. Bu taslak ile sanatın bir meslek olarak algılanması yok olmaktadır. Çünkü opera ve bale sanatları proje bazında arada sırada toplanarak yapılacak sanatlar olmayıp, uzun, kesintisiz, sabırlı çalışma gerektirir.

Bundan 90 yıl önce 1924’te Ankara’da Musiki Muallim Mektebi’nin kurulmasıyla Ülkemizde akademik eğitimi verilmeye başlanan müzik, opera-bale ve tiyatro sanatlarının yaşaması için bu alanların sanatçılarının sürekli çalışabilecekleri bir ortam, yani bir teşkilatlanma olması gerektiği gerçeği bu taslak ile reddedilmektedir. Bütün dünyada, hatta dünyanın en gelişmiş ülkelerinde bile bu sanatlar büyük ölçüde merkezi ve yerel yönetimler tarafından desteklenen kurumların çatısı altında varlıklarını sürdürmektedirler. Taslağın hazırlanmasında örnek alındığı belirtilen İngiltere’de sanatı desteklemek üzere yapılandırılan İngiliz Sanat Konseyinin kurulmasıyla bu ülkedeki marka değerine sahip opera, bale ve tiyatro kurumlarının mevcut statülerinin değiştirilmediği bilinmektedir.

Bu doğrultuda çeşitli modeller örnek alınarak fikirler geliştirmek, dünyadaki örnekleri incelemek yararlı sonuçlar verecektir. Ancak her ülkenin koşullarının kendine özgü olduğu, dünyanın vardığı çözümlerden yararlanarak kendi sentezimizi oluşturmamız gerektiği unutulmamalıdır.

Hiç şüphesiz, eskiyen mevzuat yapısının son yıllarda ortaya çıkardığı aksaklıklar vardır. Ancak, 90 yıllık akademik ve kurumsal tecrübe ve birikimleri ile Devlet Tiyatroları, Devlet Opera ve Balesi ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne bağlı diğer sanat birimleri, kendi kanunlarını revize ederek yeni düzenlemelerle bu aksaklıkları giderebilir ve dünyada bu alanlarda söz sahibi olan ülkemizin evrensel sanat dallarındaki varlığını en iyi şekilde sürdürebilirler.

İçinde bulunduğumuz konumlar ve zaman bizleri ülkemizin bugün bu sanat dallarında ulaşmış olduğu düzeyli birikimi tamamen yok ederek, ülkemizi 90 yıl geriye götürenler ya da doğru teşhis ve yapılanma tedbirleriyle bu sanat dallarının önünü açarak daha verimli ve dinamik yapılar oluşturan sanat yöneticileri olarak anacaktır. Bu nedenle, söz konusu taslak tarafımızdan asla kabul edilemez ve mutlaka geri çekilmelidir. Türkiye’nin sanat ortamını şekillendirmeye yönelen tüm yöneticilerin ve sanatçıların doğru yolu daha katılımcı, daha çoğulcu ve demokratik bir yaklaşımla bulabileceğine inanıyoruz.

Saygılarımızla arz ederiz. 17.03.2014

Prof. Rengim GÖKMEN    DOB Genel Müdürü      

D. Şadi ERDOĞAN   Genel Müdür Yrd

Nilgün ÇELEBİ    Genel Müdür Yrd

Aykut ÇINAR      Ankara DOB Müdürü

Suat ARIKAN    İstanbul DOB Müdürü

Aytül BÜYÜKSARAÇ    İzmir DOB Müdürü

Erdoğan ŞANAL    Mersin DOB Müdürü   

Kenan KORBEK    Antalya DOB Müdürü

Volkan KIRAN     Samsun DOB Müdürü