Haberler

2022 Böyle Geçti. Yıla Müzikte Yaşanan Gerilimi Yüksek Olaylar Damgasını Vurdu. 30.12.2022

2022 yılı pandeminin olumsuz atmosferinden çıkarak ümitlendiğimizi ama terör ve savaşlarla sarsıldığımız bir yıl oldu. Peki, geride bırakmaya hazırlandığımız bu yılda ülkemizde müzik ve sanata neler damgasını vurdu? Evet, yine büyük organizasyonlar yapıldı, kaybettiğimiz sanatçılar oldu ve gerçekleştirilen iyi organizasyonlar vardı. Ancak müzik sanatında gerilimli bir yaşandığı kaçınılmaz bir gerçek.

Güzellikleriyle, kaybedilen sanatçıları ile ve yaşanan onca gerilimli olayı ile İşte 2022’de yaşananların özeti:

2022 yılına damgasını vuran olay kuşkusuz 2020 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası sanatçı alım sınavı ile ilgili olarak oboist Ece Erkal’ın açtığı yürütmeyi durdurma davası Ankara Bölge İdare Mahkemesi tarafından kabul edilip sınav sonuçlarının iptal edilmesi idi. Gazetemizde detayı ile verilen haberle ilgili dava yapılan itirazlar sonucu üst mahkemelerde halen devam etmekte olup, en son gelişme mahkemenin sınavı iptal ettiği yolunda idi.

Sanatçı alım sınavları ile ilgili 2022 yılında yaşanan birbaşka gerilimli konu ise, 4B sanatçı alım sınavını yapan kurum yöneticilerinin ortaya koyduğu yasa ve yönetmelik tanımazlık idi. 4B sanatçı alım sınavında ve sınav açıklanma süresinde skandal üzerine skandala imza atan kurum yöneticileri ve sınav seçici kurulunun yaptığı uygulamalar yargıya taşınmıştı.

2022 yılında müzik sanatına damga vuran gerilimin başını kuşkusuz Sezen Aksu’nun “Şahane Bir Şey Yaşamak” şarkısındaki sert sözlerin yeniden gündeme gelmesi ve bir konserinin provası sırasında orkestra arkadaşıyla şakalaşma yollu İmam Hatip Liseleri içen kullandığı sözler büyük tepkiyle karşılandı. Bunun üzerine yaşanan gelişmelerde şarkıcı Gülşen önce gözaltına alındı sonrasında ise tutuklanarak cezaevine gönderildi. Bu tutuklama da tepkiyle karşılandı ve yadırgandı. Şarkıcı Gülşen 29 Ağustos 2022’de şartlı tahliye edildi.

2022 yılının ilk olayı Şarkıcı Karsu’nun Tele1 TV’de İBB yararına gerçekleştirdiği konser kaydının yayınlanmasını istememesi ile gerçekleşti. Bunun üzerine Tele1 TV Genel Yayın Yönetmeni Şarkıcı Karsu’ya tepki göstererek “Bu su içtiği kuyuya tükürmek anlamına gelir. Kendisini severek dinlerim ama Karsu gibi sanatçılara şunu hatırlatmak isterim. Sizi var edenlere, su içtiğiniz kuyuya da dikkat edin. Genç bir sanatçı, Türkiye’deki bölünmelerin, siyasi kutuplaşmaların farkında olmayabilir. Ama kim yönlendiriyorsa menajerleri vesairesi daha dikkatli olmalıdır” ifadelerini kullandı.

2022 yılına kuşkusunu damgasını vuran haberimiz, Ünlü şef Gürer Aykal’ın New York’ta kurmuş olduğu New York Manhattan Sinfonietta ile ilgili iddiaların gazetemiz tarafından gündeme getirilmesiydi. Gazetemizin haberini OdaTv’nin de paylaşması üzerine haberimiz büyük ses getirdi. Hem Şef Gürer Aykal hem de iddiaların odağında olan Turkish American Arts Society of New York (TAASNY) tarafından haberimiz tekzip edildi ve tekzipler gazetemizin tarafsızlık ilkesi gereği yayımlandı.

Haber Sol’da yazan Melis Gönenç’in ülkemiz sanat kurumları üzerine kaleme aldığı siyasi eleştirel yazılar, sanat camiamızda ve klasik müzik çevrelerinde deprem etkisi yarattı. Mizahi bir dilin ve yazarın kendine has üslubuyla kaleme aldığı uzun makaleler, sanat kurumlarımız modern görünümlü sanatçı yöneticiler tarafından nasıl cemaatlere açıldığı, cemaatlerin ve oportünist nepotizmin yol geçen hanına dönüştürdüğü sanat kurumlarını genç sanatçılara nasıl kapatıldığının trajik ibret alınması gereken manzumesi olarak 2022’de seçkin yerini aldı.

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın 14 Ocak 2022 Cuma akşamı vereceği İkinci Cumhurbaşkanı, Milli Şef İsmet İnönü’yü anma konserin bilet satışının yapıldığı biletinial.com sitesinde yayımlanan afite İsmet İnönü’nün fotoğrafının yer almaması üzerine afiş bakanlık emri ile değiştirildi. Böylelikle Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın 14 Ocak 2022 tarihinde Şef Reinhard Goebel’in yöneteceği Fagotçu Mor Brain solist olarak yer alacağı konser, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın rutin konserlerinden biri haline dönüşmüş oldu. Bakanlığın afişte değişiklik yapmamı ile bir skandaldan dönülmüş oldu.

2022 yılının önemli müzik sanat olaylarından birisi de CSO emekli sanatçılarından Ergün Özyücel’in Kültür ve Turizm Bakanına yazdığı açık mektuptu. Özyücel açık mektubunda “İsmet İnönü C.S.O’nın her konserine gelip büyük bir dikkatle dinleyen tarihi bir kişidir. Bu yönüyle ele alacak olursak onun adına her yıl konser yapılması çok doğaldır. Başta bütün sanat çevreleri de böyle olmasını arzu eder. C.S.O’na İnönü’yü anma konseri yapmayın o ismi kullanmayın demek kendi tarihimizi yok saymak anlamına gelir ki, ileride de aynı durumun bu günkü şahsiyetlerin başına gelmesine yol açabilir.” İfadelerini kullandı.

Sahne kostümleri nedeniyle çok sık eleştirilen popçu Aleyna Tilki Kıbrıs’ta verdiği konser sırasında bir açıklama yaparak: “Sahne kostümleri ile ilgili de son zamanlarda başta Gülşen ile ilgili benim için genel olarak bir şey söylemem gerekirse sanat bazen izahı olmayan bir şeydir. İzahını yapmak zorunda değiliz biz ne yaptığımızın. Sanatçı’nın kostümü, şarkısı ile arasındaki bağdır kimse karışamaz, kimse hesap soramaz buna. Sanat izah edilemeyen tek şeydir o yüzden de buna sanat derler.” İfadesini kullanarak kadın sanatçıları sahip çıkılmasını istedi.

Rusya’nın Ukrayna’ya savaş ilan etmesi üzerine Avrupa Yayın Birliği, Rusya'nın artık bu yılki Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmasına izin verilmeyeceğini açıkladı. Etkinliği hazırlayan EBU, Rusya'nın katılımının "Ukrayna'daki benzeri görülmemiş kriz ışığında" rekabeti itibarsızlaştırabileceğini söyleyerek Rusya’yı Eurovision şarkı yarışmasından çıkardı.

Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı savaş üzerine ilk olarak Zagrep Filarmoni Orkestrası, Ukrayna ile dayanışma amacıyla ünlü Rus besteci Çaykovski'nin iki bestesini konserinden kaldırdı.Bu furyaya daha sonra Avrupalı birçok orkestra, müzik topluluğu da destek vererek Rus sanatçıları sahnelerini kapatırken, Rus bestecilerinin eserlerini repertuarlarından çıkarma kararı aldı.

2022 yılının kuşkusuz en önemli müzik sanat olaylarından birisi de Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’na, orkestra tarihinde ilk kez bir kadın müdür atanması idi. 6940 sayılı kuruluş yasası çerçevesinde gerçekleştirilen seçim sonucunda bakanlık onayı ile orkestranın Flüt sanatçısı Sibel Ayhan Bayer, 1 yıl boyunca Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın müdürü olarak göreve getirildi.

Tartışmalı bir şekilde İzmir Devlet Senfoni Orkestrası şefliğine Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından atanan Hakan Şensoy’un gerilimli bu görevi, orkestranın itirazları sonucu istifa etmesi ve bakanlığı istifasını kabul etmesiyle sonuçlandı.

2022 yılının müzik sanatı adına gerçekleşen en güzel olaylarının başında kuşkusuz Bulgaristan’ın tarihsel geçmişi derin olan ilk müzik festivali 100 yıllık Varna Yaz Uluslararası Müzik Festivali’ne, ülkemizin seçkin keman sanatçılarından, CSO’nun eski konzertmaisteri ve İDSO Başkemancısı (konzertmaister) Jülide Yalçın, konsertmaister ve solist olarak davet edilmesiydi. Kemancımız Jülide Yalçın, Varna Yaz Festivali Orkestrasında konzertmaister (başkemancı) olarak görev almasının yanı sıra 29 Haziran 2022’de gerçekleşen konserde şef Jin Wang ve şef Alexander Zemtsov yönetiminde Shmuel Barzilai (kantor),  Niculescu Anton (çello) ve Alexander Zemtsov (viyola) ile birlikte solist olarak yer aldı

2022 yılında ülkemiz yüksek sanatı adına gerçekleşen güzel olaylardan bir diğeri de Ankara Devlet Opera ve Balesi baş balerini ve bale eğitmeni Zeynep Sunal Öngün, Rusya’da 14’üncü Uluslararası Moskova Devlet Akademik Bolşoy Bale Yarışmasında jüri üyesi olarak Türkiye’yi temsil etmesiydi.

Bodrum Klasik Müzik Derneği tarafından düzenlenen Uluslararası Gümüşlük Müzik Festivali, 19. yılında müzikseverler için yine dopdolu bir programla kapılarını bir kez daha 2022 yılında açtı.

Öte yandan 2022 yılında İstanbul Devlet Opera ve Balesi’ndeki sanat uygulamaları hakkında iddiaların ardı arkası kesilmedi. İDOB kurum sanatçılarının ardı ardına yaşadığı, uzun çalışma ve provaların ardından sahnedeki sanatsal performansları ile seyirci ile buluşmuş sanatçıların gerekçe gösterilmeksizin haksız bir biçimde görevden alma süreci, sanat etiğine ve kurum içi disipline zarar verdiği iddiaları 2022 yılında birbirini kovaladı. İddialara göre sanatsal yeterlilikte olmayan çok sayıda kişinin; yaş haddinden emekli eski müdür Suat Arıkan tarafından sınavsız olarak kuruma alınıp önce sözleşmeli ardından 4b kadrosuna alınıp başroller verilmesi kurum içinde ciddi rahatsızlığa neden olurken kurum dışından bir kişiye başrol verilmesi de kurum için gerilim artırdı.

2022 yılının Haziran ayında, Şarkıcı Zerrin Özer, yaptığı açıklamada, müzik kariyerini noktaladığını duyurdu.

Dünya müziğinin önde gelen isimlerinden olan Sir Unvanlı İngiliz Elton John, müzik kariyerine bir dünya turu ile veda edeceğini açıkladı.

Genç popçu Aleyna Tilki Billboard'a söyleşi veren ilk Türk pop müzik sanatçısı olurken söyleşisinde  “Selda Bağcan”ı unutmadı”

Dünya sanatçımız Fazıl Say’ın pandemi dönemi eserlerinden, 4 el Piyano ve Orkestra için konçerto, “Anka Kuşu” (Phoenix Concerto)nun, 17 Temmuz 2022 Pazar günü Boston Senfoni Orkestrası tarafından Amerika prömiyeri gerçekleştirildi. Eseri, Şef Andirs Nelson yönetimindeki Boston Senfoni Orkestrasıyla piyanistler Arthur ve Lucas Jussen kardeşler seslendirdi.

Devlet Opera ve Balesi sanatçı alım sınavını İdare Mahkemesi, kazanacakların listesinin önceden hazırlandığı iddiasıyla açılan davada, sanatçı alım sınavını usulsüz diyerek oybirliğiyle iptal etti.

Besteci ve piyanist Aydın Karlıbel, sanat hayatının 35 yılını geçirdiği ve sanatsal anlamda önemli değerler kazandırdığı İstanbul Devlet Opera ve Balesi’ne veda ederek emekli oldu. Karlıbel’in İDOB’dan emekli olması dolayısı ile düzenlenen “İDOB’da 35. Yıl Konseri” 27 Eylül 2022’de Kadıköy Sürreyya Opera Sahnesi’nde gerçekleştirildi.

Ankara’nın Çayyolu semtindeki bir eğlence yerine gelen grup, o sırada sahnede olan müzisyen Onur Şener’den şarkı istedi. Şener, şarkıyı bilmediğini belirtip isteği yerine getiremeyince eğlence yerinin çıkışında bu kişilerin saldırısına uğradı. Boğazından cam parçalarıyla ağır yaralanan ve hastaneye sevk edilen Şener, tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

Geleneksel hale gelmiş bir yerel ve Rock festivali yerel gerici güçlerin isteği doğrultusunda yerel yönetimler tarafından ya iptal edildi ya da yasaklandı.

Geride bıraktığımız 2022 yılının en güzel olaylarından birisi de 28 Aralık 2022 Çarşamba günü açıklanan 30. Mavi Nota Müzik Ödülleri “Sanat Emek Vefa Ödülü”nün Sayın Yücel Erten’e ve Sayın Yücel Paşmakçı’ya verilmesiydi.

Gerilimin çokça yaşandığı 2022 yılında ana başlıklar ile hatırlayabileceğimiz bu müzik sanat olaylarının yanı sıra 2022 yılının hayatımızdan kopardığı sanatçılarımız da vardı: Prof. Dr. Remzi Yalçın Yüreğir, Prof. Dr. Nergiz Şakirzade Sarı, Soprano Atıfet Usmanbaş, Kemenci halk sanatçısı Sait Uçar, Rumeli türküleri ile tanıdığımız Arif Şentürk,  dünyaca ünlü trompet sanatçımız Ahmet Muvaffak Falay, Akrep Nalan olarak tanınan popçu Nalan Açın, Trabzonlu folklor araştırmacısı ve emekli öğretmen Haydar Kenan Gedikoğlu, Pop sanatçısı Verda Sümer, intihar eden Antalya Senfoni Orkestrası çalışanlarından Gökhan Altınok, Balet Erdal Uğurlu, Mezzo Soprano Sümeray Arıman, Müzik Yazarı Ahmet Say, Keman sanatçısı Selim Ögüt, besteci ve popçu İlhan İrem, bestesi Zeynettin Maraş, Trabzonlu tambur sanatçısı (Fransız) Ali Çanakçı hakkında önemli bilgiler aktaran kızı Nebahat Alper, 1 mayıs marşının bestecisi Sarper Özsan; haberimizi yayına hazırladığımız saatlerde vefat haberi gelen caz vokalisti Ayşe Gencer 2022’de sonsuzluğa göçen sanatçı, akademisyen, yazar ve müzik emekçilerimizdi.

2023 yılının ülkemize aydınlık günler getirmesi dileğiyle, tüm okurlarımızın yeni yılını içtenlikle kutlar, butlu bir yeni yıl dileriz.