Haberler

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası stajyer sanatçı alım sınavında yasa tanımazlığın somut bir örneği daha…. 07.01.2023

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nda çeşitli nedenlerle boşalan 31 sanatçı kadrosu için5 – 31 Ağustos 2020 tarihleri arasında yapılan sanatçı alım sınavı ile ilgili çok sayıda haber yaptık. Bu haberlerimizde idareci ve sınav seçiciler kurulunun yasa ve yönetmelik tanımazlığını mahkeme kararlarına ve tarafımıza ulaşan sınav tutanaklarına dayanarak tek tek açıkladık. Ve bu haberlerimizle konuyla ilgili sanat ve sanatçı kamuoyundan destek ve ilgi gördük.

Şimdi elimize ulaşan bir dosyadan edindiğimiz bilgilere ve mahkeme kararlarına, tutanaklara dayanarak;  yine aynı zevatın sınav gerçekleştirirken nasıl yasa ve yönetmelik tanımadığını, nasıl keyfi davrandığını, ülkemizin gözbebeği sanat kurumu olan iki asırlık Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın saygınlığı ile nasıl oynandığını açıklayacağız.

Bas Trombon, orkestra dünyasında özel bir çalgı. Türkiye’deki Devlet Konservatuarlarında eğitimi yok. O nedenle sanatçı Tolga Par ülkemizdeki bu eksikliği tamamlamak adına üst düzey yabancı sanatçıların masterclasslarına katılarak uzmanlaşmış. Orkestrada böyle özel bir yeri olan çalgının doğal olarak CSO kuruluş kanunu ve yönetmeliğinde özel olarak yer alması da doğal. CSO yönetmeliğinin 67. maddesi Bas Trombonu ayrı bir enstrüman olarak değerlendirdiğinden, sınavının da diğer trombonlardan ayrı olarak yapılmasını ve doğal olarak seçici kurulunun da bu konuda bilgili bir kurul olması gereğini hükme bağlıyor.

Tolga Par, 9 Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuarı Trombon bölümünden mezun Bas Trombon sanatçısı. Samsun Devlet Opera ve Balesi Orkestrasında sanatını icra ediyor. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası sınavına giren bir Türkiye Cumhuriyeti sanatçısı… Sınava 25 Ağustos 2020 Salı günü saat: 12.20 ile 12.50 arası girer. Tam yarım saat sürer sınavı. Sınavda jürinin iki üyesi kendisinden sınav zarfından çıkan ‘Ravel Bolero’ çalmasını ister. Oysa ‘Ravel Bolero’ Bas Trombon ile çalınması uygun olmayan bir eserdir. Sonuçta; yönetmeliğe, yasaya,  kurallara ve teamüllere aykırı olarak Bas Trombonla tenor trombon partisi çalmak durumunda kalır. Sınavı gayet iyi geçen Tolga Par, 90 ya da 95 puan beklerken 76.84 puan alarak sınavı kaybeder.

Bunun üzerine Bas Trombon Sanatçısı Tolga Par, Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne hitaben yazdığı dilekçesinde şunları kaydeder: (Belge:1)

“Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası stajyer sanatçı alımı için açılmış olan 25.08.2020 tarihli, 12.20-12.50 saatleri arasındaki bas trombon sanatçısı olarak girdiğim sınavda, performans sergilediğim eser ve solo parçamı başarılı bir şekilde seslendirdiğim düşüncesindeyim. Sonrasında çalmakla yükümlü olduğum deşifre orkestra sololarında seçmiş olduğum zarfın içinden ‘Ravel-Bolero Tenor Trombon Solosu” çıkmıştır. Sınav jürisinde görevli olan Orkestra Şef Yardımcısı Vekili Can Okan söz konusu soloyu gördüğünde ‘benim bas trombon sanatçısı olmam dolaysıyla bu solonun bas trombonla seslendirilemeyeceğini; her şeyden önce enstrümanın buna fizyolojik olarak elverişli olmadığını ve bas trombon repertuarında böyle bir solonun yer olmadığını, çaldığım takdirde ortada şahsıma yapılan bir hakkaniyetsizlik olacağını’ diğer jüri üyelerine hatırlatmıştır. Bu küçük hatırlatma üzerine jüri üyeleri aralarında yaptıkları kısa bir konuşma sonrasında Şef Can Okan ile aynı düşüncede uzlaşmıştır. Seçtiğim zarftan çıkan diğer iki orkestra solosu olan İgor Stravinsky – Petrushka ve Gioacchino Rossini-Hırsız Saksağan’ı Şef Can Okan’ın istediği ritim ve müzikalitede başarılı bir şekilde seslendirdiğim düşüncesindeyim. Ayrıca jürinin sormuş olduğu gamları da eksiksiz şekilde seslendirdim. Sınavın sona erip salonu terk edeceğim sırada jürideki diğer orkestra şefi Cemi’i Can Deliorman ve Trombon Grup Şef Yrd. Ahmet Yaldız benden tenor trombon solosu olan ‘Ravel Bolero’yu çalmam konusunda tekrar istekte bulundular. Ben de bu diretme karşısında elimden gelenin en iyisini yaptım. Orkestra şefi Can Okan’ın adaletsizlik olmamasına ilişkin hatırlatması bir yana dünyanın hiçbir orkestrasında ‘Ravel Bolero’ gibi seçkin bir tenor trombon solosunun bas trombon repertuarında olduğu kesinlikle görülmemiştir. Orkestra şefi Cemi’i Can Deliorman ve trombon grup şefi yardımcısı Ahmet Yıldız’ın talepleri doğrultusunda sınav performansının gölgelendiğini düşünmekteyim. Ayrıca sergilemiş olduğum performans aldığım puan ile karşı karşıya getirildiğinde gerçeği yansıtmadığı kanaatindeyim. Bu nedenle sınav kaydımın tarafsız ve bu konuda uzman bir jüri tarafından, seslendirdiğim eserlerin notalarıyla birlikte (teknik ve müzikal incelemeler dâhilinde), yeniden değerlendirilmesini arzederim. 24.09.2020 Tolga Par (imza, adres, telf. no)”

Sanatçı Tolga Par’ın, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne gönderdiği bu dilekçesine Genel Müdür Murat Salim Tokaç imzasıyla 74759832-622.01-E.734646 sayı 02.10.202 tarihli bir resmi yazıyla yanıt verilir. Yazıda ilgi dilekçenin tarihi verildikten sonra mevzuattan ve mevzuata azami dikkat edildiğinden söz edildikten sonra: (Belge:2)

“Bakan Onayı alınmak suretiyle konusunda uzman Sanatçılardan oluşan komisyon tarafından yapılan sınavın usulüne uygun olarak gerçekleştirilmesi noktasında da Bakanlığımız Teftiş Kurulu Başkanlığından iki Müfettiş ile Genel Müdürlüğümüzden gözlemci görevlendirilmiş, ayrıca her adayın sınav esasındaki performansı kamera ile kayıt altına alınmıştır. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasında yapılan Stajyer Sanatçı Giriş Sınavında her adayın sınav esnasındaki performansı jüri tarafından çok büyük bir titizlik ve etik anlayışla değerlendirilmiş olup; buna ilişkin Sınav Komisyonu tarafından imzalanan Stajyer Sanatçı Kabul İmtihanı Uygulama Detayları kapsamında; sınav süresince seslendirilen eserlerin notalarıyla birlikte, teknik ve müzikal incelemeleri Orkestra Şefi ve Şef Yardımcısı tarafından yapılmıştır. Öte yandan, sınavın deşifre bölümünde zarftan seçmiş olduğunuz ‘Ravel-Bolero’ eseri ile ilgili Orkestra Şef Yardımcısı Vekili Can Okan tarafından yapılan uyarı üzerine jüri üyeleri durumunuzu bu bağlamda değerlendirmiş olup, Orkestra Şefi Cemi’i Can Deliorman ve Trombon Grup Şef Yardımcısı Ahmet Yaldız’ın sınav bittikten sonra yaptıkları istek hâlihazırda bitmiş olan notlamayı etkilememektedir. Trombon branşında 19 aday sınava katılmış olup, jüri değerlendirmesi sonucunda başarı puanına göre 3 asil aday sınavı kazanmış, 3 aday yedek olarak belirlenmiştir.  Sınavın yeniden değerlendirmesine ilişkin talebinizle ilgili yargı yolu açık olup, yargıya başvurduğunuz takdirde her türlü bilgi ve belge mahkemeye sunulacaktır. Bilgilerinizi rica ederim Murat Salim Tokaç Genel Müdür (eimza)”

Bas Trombon sanatçısı Tolga Par’ın verdiği sınav sonucuna itiraz dilekçesi üzerine Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Müdürlüğü tarafından da incelenmiş ve durum 83351478-902.03-E.720946 sayı ve 29.09.2020 tarihli bir yazı ile Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne bildirilmiştir. Orkestra müdürü Özgür Balkız imzası ile Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne gönderilen yazıda, Tolga Par’ın itiraz dilekçesinin incelendiği, söz konusu dilekçede çeşitli itirazlar ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası kurumuna karşı çeşitli suçlamalara yer verildiği bu nedenle başlık halinde konunun açıklanmaya çalışılacağı belirtilip; “Orkestramız Şefi Cemi’i Can Deliorman ve Trombon Grup Şef Yardımcısı Ahmet Yaldız tarafından Tolga Par’ın sınavının sabote edilmiş olduğu iddiası” başlığı altında şu açıklama yapılmıştır: (Belge:3)

“Kurumumuzda sınavlar 1970 yılında çıkarılan CSO Yönetmeliğine bu yönetmeliğin V. Bölümünde bulunan CSO Üyeliğine Giriş ve İmtihanlar başlığındaki maddelere uygun olarak yapılmaktadır. Sınavın Orkestra Şef Yardımcısı Can Okan’ın uyarısı üzerine Jüri üyeleri durumu değerlendirmiş ve gerekli işlemi tahsis etmişlerdir. Sınav sonrasında yani notlama bittikten sonra Orkestra Şefimiz Cemi’i Can Deliorman ve Trombon Grup Şef Yardımcısı Ahmet Yaldız tarafından ‘Ravel Bolero’nun istenmesi sınav dışı ufak bir rica olarak görülmektedir. Sınavlarda jüri üyeleri bu tip isteklerde bulunabilir, bu ne sınav jürisini etkilemek amacı ile yapılır ne de zaten bitmiş olan notlamayı etkiler. Zaten etik ve alanında seçkin üyelerden oluşan jürimizin bilinçli olarak ve bir adayın sınavını gölgelemek amacı ile böyle bir çaba içersine giremeyeceği belli olmakla beraber, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası sanatçıları bu orkestranın adına leke getirecek hiçbir davranış içersinde bulunmayacakları aşikârdır”

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Müdürü Özgür Balkız imzası ile gönderilen yazıda devamla: “Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası çok eski bir tarihe sahip ve 6940 sayılı özel bir kanunla kurulan 194 yıllık köklü ve sanat alanında en eski kurumdur. Ülkemizde ve dünyada uluslararası bir marka haline gelmiş olan kurumumuzun bel kemiğini oluşturan sanatçılarımız da kendi alanlarında birer marka olmayı başarmış sanatçılar olmalarının yanı sıra etik anlayışları ile de ön plana çıkan ve duruşları ile kurumumuzun adını layığı ile taşıyan çok değerli sanat insanlarıdır. Buna istinaden de sınavlar alanında önde gelen uzman sanat insanlarının oluşturduğu jüri tarafından çok büyük titizlik ve etik anlayışla yapılmış olup buna ilişkin sınav komisyonu tarafından imzalanan Stajyer Sanatçı Kabul İmtihanı Uygulama Detayları ekte gönderilmektedir. Ayrıca sınav süresince seslendirilen eserlerin notalarıyla birlikte, teknik ve müzikal incelemeleri şefimiz ve şef yardımcımız tarafından yapılmıştır. Bu nedenle sınav kayıtlarının başka bir jüri tarafından dinlenmesi ya da sınavın tekrar yapılması bir ay boyunca gecesini gündüzüne katarak sınavların sorunsuz, kanuni ve etik bir şekilde gerçekleştirilmesi için çalışan Bakanlığımız uzman müfettişleri, Genel Müdürlüğümüz çalışanları ve Kurumumuzun nitelikli sanatçıları ve personeli açısından nahoş bir durum olacaktır. Bilgilerinizi ve gereğini arz ederim Özgür Balkız Orkestra Müdürü (e-imzalı)”

Bunun üzerine sanatçı Tolga Par yukarıda ayrıntılarını verdiğimiz yazışmaların da ardından Samsun Nöbetçi Bölge İdare Mahkemesine, Yürütmeyi Durdurma ve Delil Tespiti davası açar. (Belge:4a, 4b, 4c) Ankara 13. Bölge İdare Mahkemesi’nde önce yürütmeyi durdurma, sonrasında sınavın iptal edilmesine dair dava açar.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’na karşı açılan davada; “Bas Trombon sanatçısı olan ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Stajyer Sanatçı Giriş Sınavına katılan müvekkilin (Tolga Par) performans puanının hak ettiğinden düşük olması nedeniyle sınavının yeniden değerlendirilmesi talebinde bulunduğu itiraz başvurusunun davalı idare tarafından 02.10.2020 tarih ve E.734646 sayılı yazı ile reddine ilişkin işlemin öncelikle yürütmesinin durdurulması ve devamında da iptali ile mahrum kalınan parasal hakların yasal faizi ile tazmini isteminden ibarettir” konusu işlenmektedir.

Söz konusu davanın açıklama kısmında buraya kadar anlattığımız yazışmalardan ve gelişmelerden söz edilerek özellikle; “Trombon üflemeli bir enstrüman olup bu ailede 5 farklı (Soprano, Alto, Tenor, Bas, Kontrabass) enstrüman vardır. Müvekkil (Tolga Par) ise bunlar arasından Bas Trombon sanatçısıdır. Sınav ilanında alınacak trombon sanatçısı sayısı verilmiş ancak trombon türleri belirtilmemiştir. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasında da mevcut kadro 4 tenor trombon sanatçısı, 1 Bas Trombon Sanatçısı şeklindedir. Trombon dalında sınava girenlerin toplamı 19 kişidir ve bunların sadece 2 kişisi Bas Trombon sanatçısıdır. Hal böyle iken müvekkilin (Tolga Par) sınav değerlendirmesi enstrümanına uygun olacak şekilde Bas Trombon solosu ile gerçekleştirilmesi gereklidir. Ancak müvekkilin (Tolga Par) seçtiği deşifre zarfından Tenor Trombon solosu olan ‘Ravel-Bolero’ çıkmıştır. Bir tenor trombon solosunun bas trombon ile çalınması ise mümkün değildir.”

Dava dilekçesinin açıklamalar kısmının bundan sonraki devamında haberimiz başından beri anlata geldiğimiz olaylar özetlenmiş ve “Açıkladığımız sebeplerle müvekkilin haklılığı ve davamızın esası yalnızca Bilirkişilerce yapılacak inceleme sonucunda anlaşılabileceğinden dosyanın alanında uzman bağımsız Bilirkişilerce incelenmesini ve objektif bir şekilde yeniden değerlendirme yapılmasını Sayın Mahkemenizden talep ediyoruz.” denilmiştir. Dava dilekçesinin “Yürütmenin Durdurulması İstemi Hakkında” kısmında 2577 sayılı yasanın 27. Maddesinin 2 numaralı bendi gereğince davalı idarenin savunması alınmaksızın yürütmenin durdurulması kararının verilmesi…” istenmiştir.

Bas Trombon sanatçısı Tolga Par’ın dilekçe verip Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan sınav sonucu ile ilgili ‘bilirkişi incelemesi’ istemesine rağmen, bu isteği bakanlıkça reddedilmiş ancak sanatçının 13. Ankara Bölge İdare Mahkemesi’nde dava açması üzerine mahkeme ‘bilirkişi incelemesi’ istemiş, bu istek Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca yerine getirilip mahkemeye Kültür ve Turizm Bakanlığı Hukuk Müşaviri Gülizar Balcı imzası ile mahkemeye sunulmuştur. (Belge: 5)

Gerekli incelemeyi yapan; Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı Müzik Bölümü Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Anasanat Dali Öğretim Üyesi Prof. Burak Tüzün, Başkent Üniversitesi Konservatuarı Müzik Bölümü Piyano Arp ve Gitar Programları öğretim üyesi Prof. Fazlı Orhun Orhon ve Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi İcra Sanatları Fakültesi Kompozisyon ve Şeflik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Naci Özgüç’den oluşan Bilirkişi heyeti sonuç olarak; “Bilirkişi heyetimiz tarafından yapılan puanlamada davacı Tolga Par’ın puanının Asil adaylar arasına girmek için yeterli olmadığı, ancak Yedek adaylar arasına girmeye yeter puan aldığı sonucuna varılmıştır.” Kararını vererek Bilirkişi raporunu mahkemeye sunmuşlardır. Sınavda 76.84 puan alarak sınavı kazanamayan Bas Trombon Sanatçısı Tolga Par’ın Bilirkişi incelemesinden sonra puanı 87 olarak belirlenmiş ve 2. yedek olarak listeye dâhil edilmiştir. Sınavı 96.05 puan alarak birincilikle kazanan kişide Bilirkişi incelemesi sonucunda 87.02 puan verilerek 1. yedek olarak listeye dâhil edilmiştir.

Bilirkişi Heyeti bununla birlikte sanatsal iki konuyu da mahkemenin dikkatine sunmuş ve ilk olarak; “Bilirkişi heyetinin mesleki alanına giren çalgı bilgisi ile ilgili: Bir Tenor Trombon ile Bas Trombonun teknik ve repertuar olarak birbirinden farklı çalgılar olduğu gerçeğinden yola çıkarak ilan edilen sınavın ‘Tenor Trombon’ veya ‘Bas Trombon’ olarak ilan edilmesinin gerek orkestranın doğru seçimler yapabilmesi, gerekse adaylar arasında farklı çalgı çalanların daha adil bir şekilde hem temel repertuar hem de deşifre alanlarında şaibeye yol açmayacak şekilde sınanabilmesi açısından önem teşkil ettiği, (CSO yönetmeliği Madde 67’de Trombon ve Bas Trombon ayırmıştır)” görüşünü açıkladıktan sonra ikinci görüş olarak Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın kuruluş kanunun 93. Maddesine dikkat çekmiş ve şöyle bir açıklamada bulunmuştur;

Yine bilirkişi heyetinin mesleki deneyimlerinden yola çıkarak; Ülkemizin en önemli sanat kurumlarından olan Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası gibi bir kurumun sınavlarını şaibe ve etkiden uzak yapabilmesi için sınavlarını CSO Yönetmeliği 93. Maddede yazıldığı üzere:

a) Şef ve Şef Muavinleri,

b) 1. Konsertmaister, bulunmadığı zaman 2. Konsertmaister o da bulunmazsa 3. Konsertmaister, Konsertmaisterlerden hiç birisi bulunmazsa Konsertmaister muavinlerinden birisi,

c) Çello solisti,

d) Bütün nefesli çalgı grup şefleri, bulunmadıkları takdirde muavinleri’nden oluşan bir jüri tarafından icra edilmesinin gerektiği, ancak komisyon evrakları incelendiğinde Korno Grup Şefi veya muavininin komisyonda bulunmadığı dikkat çekmiştir.

“Bilirkişi heyetini oluşturan orkestra şefleri değişik zamanlarda çeşitli devlet orkestralarının yönetim/teknik kurullarına başkanlık etmişlerdir ve dönemleri içinde ifa etmek zorunda oldukları sınavlarda, sınavın mümkün olan en adil şekilde uygulanabilmesi için kendi orkestralarında bulunmayan unvanlara sahip sanatçıları diğer devlet orkestralarından görevlendirme yoluyla davet etmişlerdir.” diyerek raporlarını sonlandırmışlardır.

Bilirkişilerce oluşturulan raporda sadece Korno Grup Şefi veya muavininin komisyonda bulunmadığına dikkat çekilse de, Tolga Par’ın CSO Yönetmeliğini baz alarak sınav tutanaklarında yaptığı incelemeler sonucunda, üflemeli çalgılar sınavında Çello solistinin eksik olduğu ve Kültür ve Turizm Bakanlığında kadrosu bulunmayan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul Devlet Konservatuvarı Müzik Bölümü Bestecilik Ve Orkestra Şefliği Anasanat Dalı bölümünde görevini ifa eden Can OKAN’ ın sınava Orkestra Şef Yardımcısı Vekili olarak görevlendirildiği ortaya çıkmıştır. Kaldı ki Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki Senfoni Orkestralarında Orkestra Şef Yardımcısı kadrosunda Şefler bulunmaktadır. Bakanlık kadrosunda bile olmayan Can Okan’ın kendisine süreli olarak Orkestra Şef Yardımcısı Vekili sözleşmesi yapılıp kadro sınavına dâhil edilmesi de usule aykırıdır. Tüm bunlara ek olarak CSO Yönetmeliği baz alınarak yapılan bu araştırmada sınavın tamamı eksik jüri üyeleriyle yapıldığı ortaya çıkmıştır. Eksik jüri üyeleri şu şekildedir;

1. Yaylı çalgılar kabul imtihanındaki eksik jüri üyeleri:

1a. Orkestra Şef Muavinleri (Mevzuat gereği usule aykırı olmadan görevlendirilen 2 Orkestra Şef Yardımcısı)

1b. Çello Solisti

1c. Çello Grup Şefi

2. Nefesli çalgılar kabul imtihanındaki eksik jüri üyeleri:

2a. Orkestra Şef Muavinleri (Mevzuat gereği usule aykırı olmadan görevlendirilen 2 Orkestra Şef Yardımcısı)

2b.Çello Solisti

3. Vurma Çalgılar kabul imtihanındaki eksik jüri üyeleri:

3a. . Orkestra Şef Muavinleri (Mevzuat gereği usule aykırı olmadan görevlendirilen 2 Orkestra Şef Yardımcısı)

3b. Çello Solisti

3c. Hiçbir Vurma Çalgılar Grup Şefi ve Grup Şef Yardımcısı sınava katılmamıştır.

Bas Trombon Sanatçısı Tolga Par tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı’na karşı Ankara 13. İdare Mahkemesinde 2021/132 sayılı dosya ile açılmış olan davada mahkeme 2021/2200K. Sayılı kararıyla davanın reddine karar vermişken, Bilirkişi heyetinin mahkemeye sunulan raporundan sonra anılan ret kararına karşı Sanatçı Tolga Par istinaf yoluna başvurmuş olup Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesinin 2022/436E., 2022/1126 K sayılı ve 31.03.2022 tarihli kararıyla istinaf başvurusunun ‘Kabulüne’, istinafa konu mahkeme kararının ‘Kaldırılmasına’, dava konusu işlemin ‘iptaline’, temyiz yolu açık olmak suretiyle karar verilerek Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tebliğ edilmiştir (Belge:6). Unutmadan mahkemeden çıkan iptal kararının hukuk dilinde ne anlama geldiğini de açıklamakta fayda var.  İptal kararlarının iptal edilmiş olan idari işlemi hukuk aleminde hiç doğmamış hale getirdiği , idari işlemlerin tesis edildikleri tarihe kadar geriye yürür şekilde ortadan kalktığı dolayısıyla yargı kararı sonrasında yeni oluşturulan sınav komisyonu tarafından mevzuata aykırı teşekkül etmiş olan ilk sınav komisyonu tarafından yapılan ilk sınavın görüntü kayıtları üzerinden değerlendirme yapılarak değil, aksine mevzuata uygun eksiksiz olarak oluşturulan sınav komisyonu huzurunda yeniden yapılacak sınav neticesinde not verilmesi gerektiği anlamına gelmektedir. Fakat CSO, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesinin iptal kararı neticesinde sınavı yüz yüze yapması gerekirken mahkeme kararını uygulamayıp, kendi bildiği yoldan giderek usulsüz gerçekleşen ve hukuki anlamda hiç olmamış sayılan bir sınavın ses ve görüntü kaydı üzerinden tekrar sınav yaparak yine bir usulsüzlük yoluna gitmeye karar vermiştir.

Bu süreç bu şekilde devam ederken Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü 11.05.2022 tarih E-25474445-641,04-2490457 sayılı  (Belge:7) “Çello Solisti” unvanlı Sanatçı Görevlendirilmesi hakkında Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörlüğüne, Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı Müdürlüğüne, İ.D. Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesine Genel Müdür Vekili Alper Özkan imzalı bir yazı göndermiştir. Söz konusu yazıda; “Bakanlığımız Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Müdürlüğü’nde yapılan ‘Stajyer Sanatçı Alım Sınavı’na katılan bazı adaylar tarafından Bakanlığımız aleyhine sınavda başarısız sayılmalarına dair işlemin iptali talebiyle dava açılmıştır. Mahkeme kararında özetle, sınavın kabul imtihanı komisyonunun Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Yönetmeliğine (CSO Yönetmeliği) aykırı oluşturulduğu, söz konusu yönetmeliğin ilgili maddelerinde çello solistinin komisyonda yer alması gerektiği düzenlemesine rağmen, çello solisti olmaksızın komisyon oluşturulduğu gerekçesiyle dava konusu işlemler iptal edilmiştir. Bununla birlikte Bakanlığımızda ‘çello solisti’ unvanını haiz bir sanatçı hâlihazırda bulunmamaktadır. CSO Yönetmeliğine göre bir çello sanatçısının ‘çello solisti’ unvanını kazanabilmesi için önce 112. Maddede düzenlenen viyolonsel grup şef yardımcılığı sınavını, ardından 113. Maddede düzenlenen viyolonsel grup şefliği sınavını kazanması ve son olarak 114. Maddede düzenlenen çello solistliği sınavını kazanması gerekmektedir. Anılan mahkeme kararlarının gerektiği şekilde uygulanabilmesi adına, yukarıda yer alan CSO Yönetmeliği hükümlerinde belirtilen nitelikleri haiz ‘çello solisti’ unvanına sahip olan bir personelinizin bulunup bulunmadığı hususunun ivedilikle bildirilmesi….’ istenmektedir. Şunu da hatırlatalım Çello Solisti kadrosu sadece CSO Yönetmeliğinde bulunan ve mevzuat gereği hiçbir şekilde Devlet Konservatuarlarında bulunmayan bir kadrodur. (Belge: 8)

Dağıtım yerlerine gönderilen yazılara söz konusu makamlar ‘çello solisti’ unvanlı sanatçılarının bulunmadığı yanıtını vermişlerdir. Sonuç olarak İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası’ndan 03.02.2020 tarihinde emekli olan Çello Solisti Hakkı Yücel Öztürk 4B statüsünde sözleşme imzalatılarak sınav için görevlendirilir. (Belge:9) Şunu belirtmekte fayda var ki 4B sözleşmeli bir sanatçının kadro sınavında jüri olarak yer alması ‘hangi sınava tabii tutarak ve en önemlisi hangi yönetmelik baz alınarak uygulanmıştır?’ sorusunu akıllara getirmekle birlikte, Tolga Par ın CSO mevzuatı üzerinde yapmış olduğu araştırmalar sonucunda bu durumu açıklayacak ya da mümkün olabileceğini kanıtlar nitelikte bir maddeye rastlanmamış. Kaldı ki CSO yönetmeliği görevini halen ifa etmekte olan Senfoni Orkestrası Sanatçıları için geçerli, emekli olanlar için değil!

Ayrıca bahsi geçen Çello Solisti’nin usulsüz görevlendirilmesi yapılmadan önce de sınavın nerede, ne zaman, kimler tarafından yapılacağı bilgisi yazılı olarak Tolga Par’a tebliğ edilmemiştir.

Bas Trombon sanatçısı Tolga Par’ın kazandığı davanın Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından; İdari Yargılama Usülü Hakkındaki Kanunun 28. Maddesindeki; “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esas ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre, gecikmeksizin işlem tesis etmeye ve eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez” hükmü gereği uygulanması hususunda 23.05.2022 tarih ve E-74759832-902.03-2520309 sayılı yazısı gereği (Belge:10) uygulanması amacıyla yeni bir sınav jürisi oluşturularak 24.05.2022 tarihinde ilk sınavın ses ve görüntü kayıtları üzerinden yeniden değerlendirme yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ilk sınavdan 76.84 puan alan Bas Trombon sanatçısı Tolga Par’ın puanı 1.63 puan yükselerek 78.47 puana ulaşır. (Belge: 11) Ve tabii bu puanı hem yedek ve asil listelere girmesi için yeterli değildir. Ve keyfiyet Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü tarafından E-25474445-641.04-2613701 sayı 15.06.2022 tarihli bir yazı ile Bas Trombon Sanatçısı Tolga Par’a bildirilir. (Belge: 12)

Kültür ve Turizm Bakanlığı Uzmanı Meryem Ebru Tatar imzası ile 04.07.2022 tarihinde yapılan resmi açıklamada 6 Haziran 2022 tarihinde orkestra müdürlüğünde hazır bulunan komisyon üyeleri ile orkestra yönetim kurulu üyelerinin katılımı ile notların sayım ve puanlama işlemi kontrol edilerek, hiçbir hataya mahal verilmediği belirtilmiştir. Ayrıca sınav sonucunda sınav tutanaklarının sınav komisyonu üyeleri tarafından hiçbir tereddüt yaşanmadan imzalandığının gözlediği de ayrıca belirtilmiştir.

Değerlendirmeye göre, Bas Trombon sanatçısı Tolga Par’ın 78.47 puan alarak asil kazananlar listesine giremediği tutanak altına alınmıştır. (Belge: 13) Aynı açıklamanın sonuç bölümünde, sınavın yeniden değerlendirilmesi sürecinde tüm uygulamaların yasa ve yönetmeliklere uygun olarak yapıldığı ve hiçbir tereddüde mahal vermeyecek şekilde tutanak altına alındığı belirtilmiştir.

Tüm bu usulsüz işlemler gerçekleştirilirken, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesinin 2022/436E., 2022/1126 K sayılı ve 31.03.2022 tarihli iptal kararında temyiz yolunu açık bıraktığından Kültür ve Turizm Bakanlığı Hukuk Müşaviri Av. Gülizar Balcı tarafından açılan temyiz bozma davası, yine aynı dairenin 2022/3069 sayılı kararı ile 13.06.2022 tarihinde Danıştay 12. Dairesince davalı idarenin temyiz istemi reddi yönünde sonuçlanarak karara bağlanmıştır. (Belge: 14)

Tolga Par davalı idarenin mahkeme kararlarını yerine getirmeyip usulsüz olarak yaptığı kayıt dinleme sınavına 22.09.2022 tarihinde Ankara 3. İdare Mahkemesinde Yürütme Durdurma talepli dava açar. (Dava halen daha görülmekte olduğundan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gereği dosya numarasını paylaşamamaktayız.)  Ankara 3. İdare Mahkemesi bugüne dek yapılan tüm yazışmaları ve tüm sınav tutanaklarını ister. Tüm dosyalar (113 sayfa) mahkemeyle ve Tolga Par’ın avukatıyla paylaşılır. Tolga Par ve avukatı gönderilen evrakları incelerken usulsüz yapılan sınavın dışında usulsüz görevlendirmelerin de yapıldığını daha kötüsü evrakta sahtecilik gibi büyük bir suç işlendiğini fark ederler. Ayrıca asıl sınavı puanlayan Orkestra Şef Yardımcısı Vekili Can OKAN ses ve görüntü kaydıyla yapılan sınav komitesinden çıkarılıp yerine Çukuruova Devlet Senfoni Orkestrasında Fagot Grup Şef Yardımcılığı kadrosunda olan Eray İnal Orkestra Şef Yardımcısı Vekili olarak getirilir.

Müvekkil Tolga Par’ a iletilen tutanaklar ışığında öncelikle belirtmek isteriz ki; sınav komisyonunda Orkestra Şef Yardımcısı Vekili olarak yer alan ve esasında Fagot sanatçısı olan Eray İnal'ın asıl kadrosu "ORKESTRA SANATÇISI" olarak geçmekte olup Çukurova Devlet Senfoni Orkestrasının Fagot Grup Şef Yardımsıdır. Dolayısıyla yönetmelik gereği bir fagot grup şef yardımcısı kadrosunda bulunan birinin hiçbir surette sınava ORKESTRA ŞEF YARDIMCISI VEKİLİ statüsünde katılması mümkün değildir. Zira İzmir Devlet Senfoni Orkestrası bünyesinde ORKESTA ŞEF YARDIMCISI KADROSUNDA Nesrin BAYRAMOĞULLARI bulunmakta iken Çukurova Devlet Senfoni Orkestrasının Fagot Grup Şef Yardımcısının, CSO sınavında Orkestra Şef Yardımcısı Vekili olarak görevlendirilmesi hususunda yönetmelik yine hiçe sayılmıştır.

1. Bunun dışında yapılan işleme ilişkin olarak davalı idarenin savunma dilekçesinin ekinde sunmuş olduğu ek-19 gözlemci raporu incelendiğinde;

1a. Hakkı Yücel Öztürk'ün ses ve görüntü kaydı üzerinden yapılan usulsüz sınavda komisyon ile aynı anda ve aynı yerde hazır bulunmadığı, 

1b. Çello solisti Hakkı Yücel Öztürk'ün komisyonun toplanması ve değerlendirme yapmasından 1 hafta sonra Çeşme’deki evinde değerlendirme yaptığı,

1c. Yine aynı gözlemci raporunun 3. sayfasının ilk paragrafında trombon branşında sadece Kumsal GERMEN, Erdem DELİBAŞ, Deniz DİŞDİŞ'in sınav kayıtlarının baştan sona izlendiği belirtilmiş, 

1d. Yine aynı gözlemci raporunun son sayfasının ilk paragrafından itibaren 6 Haziran 2022 tarihinde Orkestra Müdürlüğünde hazır bulunan komisyon üyeleri ile Orkestra yönetim kurulu üyelerinin; notların sayım ve puanlama işleminin defalarca kontrol edildiği ve tüm komisyon üyeleri tarafından tereddüt yaşanmadan imza altına alındığı belirtilmiş ANCAK; Annesinin rahatsızlığı gerekçesi ile evinde sınav değerlendirmesi yapan Çello Solisti HAKKI YÜCEL ÖZTÜRK'ün bu değerlendirme ve tutanakların imza altına alınma anında orada hazır olup olmadığı, şayet hazır ise sınav değerlendirmesini neden İzmir’de evinde yaptığı, şayet hazır değil ise değerlendirme ve tutanakların imza altına alınması işleminin de usulsüz olduğu,

2. Davalı idarenin savunma dilekçesinin ekinde sunmuş olduğu ve ek-20 de yer alan tutanaklar ve notlamalar incelendiğinde ise;

2a. 24.05.2022 tarihli sınavı yeniden değerlendirmeye ilişkin tutanak olduğu,

2b. Tutanak altında tüm komisyon üyelerinin imzası olduğu,

2c. Ancak HAKKI YÜCEL ÖZTÜRK tarafından yapılan değerlendirmenin ise bu tarihte değil 01.06.2022 tarihinde olduğu,

2d. Tutanakların bu yönü ile de usulsüz olduğu,

2e. Çello Solisti Hakkı Yücel Öztürk'e ait notlama bölümünde de 24.05.2022 tarihli değerlendirme yazdığı ancak gözlemci raporunda açıkça kendisinin 01.06.2022 tarihinde evinde değerlendirme yaptığı tutanaklarla sabittir.

Ankara 3. İdare Mahkemesine Yürütmenin Durdurulmasını talep eden Tolga Par’a, mahkeme ret kararı verir ve istinaf yoluna gidilir. Dosya 25.08.2020 tarihinde ilk yapılan sınavın kararlarını iptal eden Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesine 05.12.2022 tarihinde tekrar gönderilir. 07.12.2022 tarihinde mahkemeden karar çıkar.

Y.D.İtiraz No: 2022/801

Karar veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesince dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü: Dava; bas trombon sanatçısı olan davacı tarafından, 05.08.2020-29.08.2020 tarihleri arasında gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Stajyer Sanatçı Giriş Sınavı'ndan başarısız sayılmasına ilişkin işlemin yargı kararı ile iptal edilmesinin ardından sınavın görüntü kayıtları üzerinden yeniden incelenmesi üzerine asil aday olarak kazanamadığına ilişkin işlemin iptali ve yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi istemiyle açılmıştır. Anayasa’nın 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti'nin hukuk devleti olduğu vurgulanmış, 138. maddesinin son fıkrasında ise, ‘Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.’ hükmüne yer verilmiştir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Kararların sonuçları" başlıklı 28. maddesinde de, "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez." hükmü yer almaktadır. Dosyasının incelenmesinden;  davacının, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasına stajyer sanatçı alımına yönelik olarak 05-29.08.2020 tarihleri arasında gerçekleştirilen giriş sınavına trombon sanatçı adayı olarak katıldığı ve ortalama 76,84 puan alarak başarısız sayıldığı, 24.09.2020 tarihinde yeniden değerlendirme yapılması talebiyle idareye başvuruda bulunduğu, anılan başvurunun reddedilmesi üzerine bu işlemin iptali istemiyle açılan davada verilen davanın reddine ilişkin Ankara  13. İdare Mahkemesinin 09.12.2021 gün ve E:2021/132, K:2021/2200 sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun dairemizin 31.03.2022 gün ve E:2021/436, K:2022/1126 kararıyla kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi üzerine ilk sınavın görüntü kayıtları üzerinden yeniden yapılan değerlendirme sonucunda 78,47 puan verilmek suretiyle asil aday olarak kazanamadığına dair işlemin tesis edildiği ve bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Dairemizin yukarıda anılan 31.03.2022 gün ve E:2021/436, K:2022/1126 sayılı kararında, trombon sanatçısı alımına yönelik yapılacak sınavda nefesli çalgılar kabul komisyonunun kimlerden oluşacağının ayrıntılı bir şekilde düzenlendiği Yönetmelik hükmüne aykırı olarak oluşturulan kabul imtihanı komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde davacının başarısız sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesine yer verilmek suretiyle istinaf başvurusunun kabulü ile dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, söz konusu yargı kararı üzerine davalı idare tarafından çello solisti ve korno grup şef yardımcısı eksiklikleri tamamlanarak komisyonun oluşturulduğu ancak sınavın usulüne uygun şekilde oluşturulan komisyon tarafından tekrar yapılması gerekirken daha önceki sınav görüntü kayıtları üzerinden yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde davacıya 78,47 puan verilmek suretiyle asil aday olarak kazanamadığına karar verildiği görülmektedir. Bu durumda, komisyonun bazı üyelerinin davacının canlı performansının değerlendirildiği ilk sınavda yer almadığı da dikkate alınarak sınavın yeniden yapılması gerekirken önceki sınav kayıtları üzerinden davacıya 78,47 puan verilmek suretiyle asil aday olarak kazanamadığına ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi kabulden hareketle idare mahkemesi tarafından verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin kararda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle, davacı itirazının kabulüne, itiraza konu İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden, dava sonuna kadar ve teminat aranmaksızın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesi uyarınca yürütülmesinin durdurulmasına 07.12.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.

SONUÇ:

Buraya kadar, belge, tutanak ve mahkeme kararlarına dayanarak anlattığımız sınav serüveninde sonuç olarak, yasa ve yönetmeliklerin açık hükümlerinin uygulanmaması ve sonucunda “biz yaptık, oldu” kafasının memleketine yarar sağlamak isteyen bir Bas Trombon sanatçısının yaşamı üzerinde ne kadar ciddi olumsuzluklar doğurduğu, mahkeme ve diğer resmi makamları nasıl meşgul ettiğini, yaratılan zaman kaybını ve boşa harcanan enerjinin kişileri, başta hakkını arayan sanatçıyı nasıl yorup demoralize ettiğine tanık olduk.

Bas Trombon Sanatçısı Tolga Par’ın ve burada adlarını zikretmediğimiz diğer sanatçıların hukuk mücadelesi halen devam etmektedir.  Tolga Par ve adını burada zikretmediğimiz diğer sanatçılar; keyfiliğe, yasa ve yönetmelik tanımazlığın yarattığı hak ihlalleri ve menfi sonuçlarına karşı verdikleri hukuk mücadelesini umarız kazanırlar.

Not: Özel Haberimizi yazmamızda esas teşkil eden mahkeme kararı ve belgeler toplamda 120 sayfalık bir dosya halinde elimizde mevcuttur. Gerektiği takdirde yasa ve yönetmelikler çerçevesinde kullanılacaktır.

• 

  Belge 1
• 

  Belge 2
• 

  Belge 3
• 

  Belge 4a
• 

  Belge 4b
• 

  Belge 4c
• 

  Belge 5
• 

  Belge 6
• 

  Belge 7
• 

  Belge 8
• 

  Belge 9
• 

  Belge 10
• 

  Belge 11
• 

  Belge 12
• 

  Belge 13a
• 

  Belge 13b
• 

  Belge 14