Haberler

Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Danıştay kararına rağmen, performans eksikliğini ileri sürerek kimi sanatçıların teşvik ikramiyesinin ödenmeyeceğini müdürlüklerine bir yazı ile bildirdi! 06.07.2023

Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı, orkestralar, korolar ve sair topluluklarla birlikte 30 sanat kurumununun 2023 yılı 1. teşvik ikramiyesinin zamanında ödenmeyip sanatçıların mağdur edildiği yolundaki haberimiz geniş yankı bulurken, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün teşvik ikramiyesinin ödenmesi konusunda çalışmaya devam ettiği öğrenilmiştir.

Güzel Sanatlar Genel Müdürü Ömer Faruk Belviranlı imzası ile kurumların müdürlüklerine gönderilen “Konser ve etkinliklere yeterli katılım sağlamaması ve performans yetersizliği nedeniyle Teşvik İkramiyesi ödenmeyecektir” açıklaması düşülen “Teşvik İkramiyesi Verilmeyeceklerin Listesi Haziran 2023” yeni bir tartışmayı gündeme taşımıştır.

Tartışmanın konusu;  Danıştay 12. Daire Başkanlığının, Esas No: 2020/396, Karar No: 2021/1341 sayılı içtihat metnine Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü tarafından uyulmadığı iddiasıdır!

Söz konusu içtihat metninde yapılan hukuki değerlendirmede:

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinde belirtildiği üzere; teşvik ikramiyesi olağan ve mutlak bir şekilde düzenli olarak yapılan bir ödeme olmayıp, olağanüstü gayret ve çalışmaları sonucunda emsallerine nazaran başarılı olan kişilere yapılan bir ödemedir. Dolayısıyla, teşvik ikramiyesinden yararlanacak sanatçıların belirlenmesinde kullanılan ölçütlerin de nesnel olması gereklidir.

Dava konusu “Sanatçı Performası Değerlendirme Kriterleri” incelendiği zaman; teşvik ikramiyesi açısından sanatçının değerlendirmeye alınması için (istifaları hariç) kurumunca gerçekleştirilen konser ve etkinliklerin %60’ına katılmasının öngörüldüğü, konserlerin %60’ından az, %40’ından fazlasına katılanların değerlendirme koşullarının ayrıca belirtildiği, sanatçının herhangi bir nedenden dolayı raporlu, izinli veya görevli-izinli olması halinde değerlendirme dışı tutulacağı, Sanatsal Performans Değerlendirme Cetvelinde ise, 30 günden fazla rapor alanlar ile uyarma cezası dahil disiplin cezası alanların değerlendirmeye alınmayacağı kuralının getirildiği görülmüştür.

Sanatsal Performansı Değerlendirme Cetvelinin “Değerlendirmeye Alınmayacaklar” kısmında yer alan “Disiplin hükümlerince uyarı cezası dahil disiplin cezası alanlar” ibaresiyle ilgili olarak, disiplin cezasına dayanak alınan eylemin niteliği ve ağırlığı, bu eylemin etkin ve verimli çalışma ölçütünü ortadan kaldırıcı nitelikte olup olmadığı, ilgilinin doğrudan performansına ilişkin bir olumsuzluğu içerip içermediği hususlarında bir değerlendirme yapılmadığı, salt disiplin cezası alınmış olmasının teşvik ikramiyesinden yararlanmama nedeni olarak görüldüğü anlaşılmıştır.

Sanatsal Performansı Değerlendirme Cetvelinin “Değerlendirmeye Alınmayacaklar” başlığı altındaki “30 günden fazla rapor alanlar” ibaresine gelince; sağlık izinlerinin, özlük hakları kapsamında bulunması ve öngörülebilir ve kontrol edilebilir bir durum olmaması nedeniyle, kamu performans yönetiminde verimliliğin artırılmasını sağlamak için performans yöntemi aracı olarak kullanılamayacağı, dolayısıyla, uyuşmazlığa özgü olarak da teşvik ikramiyesi verileceklerin tespitinde değerlendirme unsuru olamayacağı sonucuna varıldığından; sağlık izni kullananlar yönünden, işin niteliğine göre değerlendirmeye esas alınabilecek yeterli hizmetin bulunması halinde, bu hizmetin değerlendirilmesinin gerekeceği de açıktır. Ayrıca, anılan başlık altındaki 3. maddede, 4 ay süre ile bilfiil görev yapmayanların değerlendirmeye alınmayacağı yönünde temel kural belirlendiğinden, “30 günden fazla raporlu olanlar” ibaresinin temel kural ile uyumlu olmadığı ve temel kuralı kısıtlayıcı bir düzenleme olduğu sonucuna varılmıştır.

Bu durumda; “Disiplin hükümlerince uyarı cezası dahil disiplin cezası alanlar” ve “30 günden fazla raporlu olanlar” ibarelerinin içerik açısından hukuka uygun olmadığı anlaşılmakla beraber sözkonusu ibareler yüzünden değerlendirme dışı bırakılan sanatçıların bir dönem boyunca mı ya da iki dönem boyunca mı değerlendirme dışı bırakıldığına ilişkin de bir açıklamanın yer almadığı, uygulama açısından bir belirsizliğin sözkonusu olabileceği, bu açıdan da anılan iki ibare açısından hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

denilmektedir. Bu değerlendirmenin ardından varılan kararın 1. maddesinde:

Dava konusu düzenlemenin, “Değerlendirmeye Alınmayacaklar” başlığı altındaki 4. maddesinde yer alan “.. 30 günden fazla rapor alanlar” ile “Disiplin hükümlerince uyarı cezası dahil disiplin cezası alanlar” ibarelerinin İPTALİNE,

denilerek söz konusu  bakanlık kararı iptal edilmiştir.

Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı sanat kurumlarının hepsinin aynı performansı ortaya koyması kuşkusuz beklenemez. Çünkü bir senfoni orkestrası bir konser sezonunda ortalam (provalar hariç) 40 konser gerçekleştirirken, bir halk densları topluluğu ya da Tarihi Türk Müziği Topluluğu ortalama (provalar hariç) 20 gösteri/konser gerçekleştirdiği bilinen bir gerçektir. Bu etkinliklere provalarda hazırlanırken rahatsızlanan bir sanatçının doktordan aldığı sağlık raporunun onun aleyhine kullanılması olumsuz bir durumdur. Ayrıca provalar devam ederken sosyal nedenlerle aldığı idari izinlerde aleyhine kullanılamaz.

Ayrıca tüm toplulukların zaman ölçüsünde aynı performansı ortaya koyması beklenemez. Bu nedenle performans değerlendirmesi yapılırken yukarıda saydığımız değerlendirme ve kriterler gözönünde bulunduralarak yapılması gerekir.

Bundan dolayı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün teşvik ikramiyesi verilmesindeki performans değerlendirmesi tüm sanat kurumları için aynı kriterde olmalıdır.

Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün teşvik ikramiyelerinin verilmemesi hususunda belirlediği kriterlerin Danıştay 12. Daire Başkanlığının, Esas No: 2020/396, Karar No: 2021/1341sayılı içtihat metnine uyulmadığı net olarak görülmektedir.

Danıştay İçtihat Metni