Portreler

Dallas doğumlu başka ödüllerle birlikte iki kez Tony Ödülü sahibi 65 yaşındaki Soprano Victoria Clark, profesyonelce şarkı söyleyen ve bu gerçeğini kurduğu hayallerle daha üst seviyelere taşımaya tüm varlığı ile çalışan bir Broadway komple sanatçısı. Onun, geçtiğimiz günlerde yeniden sahnelenen 2021 yapımı Kimberley Akimbo müzikalindeki başkarakteri nasıl yarattığını, şarkılarını hangi temel üzerine yükselttiğini; dinleyicinin onun yeteneği ve inancının bir şarkıcı/oyuncu olarak kendine olan güvenini bu yazımızda anlatmaya çalışacağız!

Victoria Clark çok iyi bir lirik soprano olarak şaşmaz sanatı ile onu yetiştiren ve Broadway sahnelerine çıkaran öğretmen ve yapımcıların hep iftihar kaynağı olmuş komple bir sanatçıdır. Operatik vokal tekniğini, yakın çağdan altın çağa kadar Broadway rezonanslarının tüm yelpazesine oturtmuş ender sopranolardan, komple sanatçılardandır. Adam Guettel’in The Light in the Pizza filmindeki Margaret Johnson rolü ile Tony Ödülü (Müzikal Dalında En İyi Kadın Oyuncu 2005)’nü aldığı günden beri sanatının hep üzerine koyarak yükselterek PBS Live From Lincoln Center’da yapılan kayıtların asla bir tesadüf olmadığını ispatlamıştır.

2021 yılında yıldız Soprano Kelli O’Hara (Clark’ın Piazza’daki rol arkadaşı) ile Classigal Singer Magazine verdiği söyleşide gelen sorular üzerine, Guettel’in kariyerinin vokal eğitiminin yanı sıra kapsamlı müzik eğitiminin zorluğundan söz eder ve Tanrı vergisi özgün sesinin, komple sanatının daha açığa çıkması yolunda gerçekleştirdiği yorucu çalışmalardan söz eder. Gelen bir soru üzerine Victoria (arkadaşları Vicki der) Clark, kariyerinde Piazza’daki gibi benzer bir vokal ve sanatsal gelişim anı yaşayıp yaşamadığı sorusuna; “Sanırım gerçekten kendim gibi şarkı söyleyebildiği temsil Piazza’ydı” yanıtını verir ve şöyle devam eder: “Piazza ile sahne aldığımda 45 yaşımdaydım. Ben sahnelerle 25 yaşırnda iken buluştum ve bu başarıyı yakalayabilmek için 20 yıl bekledim, bu asla bir tesadüf değil, yaptığım kayıtlar kariyerimin bir tesadüf eseri olmadığını gösteriyor! Lirik soprano ve bir müzikal oyuncusu olarak çok mutluyum!”

Clark’ın üstün sahne yeteneği Sondheim’in 80. doğum günü konserinde “Don’t Laugh” (Sondheim/Rodgers) şarkısını seslendirmedeki başarısı You Tube arşivinde mevcut. Henüz izleyip dinlemediyseniz bence mutlaka izleyin ve dinleyin. Şüphesiz Clark’ın dinleyiciyi birkaç dakika içinde sahneye nasıl çektiği, söylediği şarkının kollektif yapısının içine nasıl dahil ettiğini görecek ve duyacaksınız. Bu konserin yaratıcıları Jeanine Tesoru ve David Lintsay-Abaire, sahnedeki başarıyı gördükten sonra Victoraia Clark’ın Kimberly Akimbo’daki Kimberly Levaco’ya sesiyle hayat vermesini istediler.

Kimberly Akimbo müzikalının genç karakteri Kim Levaco, hızlı yaşlanmaya neden olan bir hastalıktan muzdariptir. İşte senaryodaki bu durum klasik şarkıcılar ve onların öğretmenleri için sanatçıyı gerçek yaşından çok farklı bir rolü oynatmak gibi bir uygulama alanı bulur. Clark’ın Kimberly Akimbo için kazandığı en son Tony Ödülü (Müzikal Dalında En İyi Kadın Oyuncu 2023)’nü konu eden bir televizyon söyleşisinde; Kim Levaco’nun fiziksel yapısını bulma ve karakterizasyonunun stratejik yönelimini nasıl etkilediğini açıklaması üzerine gelen soruya çok net yanıt verir: “Gösteri için Vokalizm.” Ve devam eder: “Harika bir soru. Pek çok insan bana Kim'in vücudunda hareket etme şeklini nasıl bulduğumu sordu ve dürüst olmak gerekirse bu bir tür simyasal. Kim'in çok fazla enerjiye sahip olduğunu düşünüyorum, bu yüzden başladığımda temel bir seçim vardı; pes edip 65 yaşındaki, 70 yaşındaki biri gibi, ağrıları ve acıları olan biri gibi mi hareket edeceğim?  Ben ikincisini seçtim ve neden seçtiğim konusundan emin değilim. Çünkü onun ruhunun (en azından ilk perdede) olaylara yüksek oktanlı enerjiyle yaklaşmasını dikte edeceğini düşünüyorum. Bu doğru ya da yanlış olabilir ve biliyorsunuz, başka bir Kim başka bir seçim yapmaya karar verebilir ve refleksleri daha yavaş olabilir, ancak araştıracağım ilk şey hızdı; ne kadar hızlı hareket ediyor ve ne kadar hızlı tepki veriyor?”

Broadway’de 400 üzerinde sahne aldığını söyleyen Victoria Clark halen Alexander Tekniği ile ses dersleri aldığını, öğretmenlerini bir dakika boş bırakmadığını söylüyor ve ekliyor: “Broadway’in sözleşmemi yenilemesinden son derece mutluyum ve heyecanlıyım. Çünkü Broadway sahneleri öğrenmeye devam açısından harika bir oyun alanı!”

Victoria Clark, bir şarkıcı sanatçının yaşlanmasının ne anlama geldiğini, bu süreçte sesini nasıl koruması ve nasıl canlı tutabilmesi gerektiğini hiçbir şey gizlemeden anlatıyor: “Bir müzik şarkıcısı olarak sahnede oynadığımız rolü seslendirdiğimiz şarkı ile birlikte çok karmaşık dinamikleri çözümlemek, diğer şarkıcı oyuncu sanatçılarla bağlayabilmek ve bunların en tehlikelisi olarak, bizi aşağıya çekecek karmaşık durumlara karşı nasıl galip çıkacağımız üzerinde ciddi çalışmalar yapıyoruz!”

Ve şöyle devam ediyor: “Bir keresinde bir müzikalde yaşlı yönetmen kendisinden daha yaşlı bir rol yaratmak istediğini, bunu benden daha iyi başarabilecek başka bir oyuncu bilmediğini söyledi. Tabii bu yaşlı rolü oynayabilmek için sesimi de ona göre belirlemem gerekiyordu. Yönetmenin bana böyle bir rolü teklif etmesi bana olan güvenin tam olduğunu kanıtıydı. Kendisinden daha yaşlı bir karakteri seslendirecek olan bir lirik sopranoya bu teklifi getirmesi altın değerindeydi. Ben de ona minnettar olacağımı her zaman ona borçlu kalacağımı çünkü hayır dememe fırsat vermediğini, bundan mutlu olduğumu söyledim.”

Ses öğretmenleri, her yaştan şarkıcıyla, her aşamada çalıştığından, asla göremeyecekleri bir şeyi, yani sesi kullandıklarından, bu isteklilik gücüne çok iyi aşinadırlar. Victoria Clark’ın yaşam döngüleri ve kariyer sürprizleri hakkındaki içgörüsü, kendi sesinin çok yönlülüğünü ve sürdürülebilirliğini ustalıkla anladığının altını çiziyor: “Sese olan hayranlığım 6 yaşımdayken her hafta haftalık müzik derslerim 30 dakika piyano ve 30 dakika ses ile başladı. Çocukken ilgimi çeken türdeki sesler lirik sopranolardı ve takıntılı bir şekilde Barbara Cook ve Shirley Jones'u dinledim. Sanırım onların benim ilk ses öğretmenlerim olduğunu söyleyebilirim. İfadeleri, tonlamaları ve diksiyonları kusursuzdu! Bunca yıl sonra şunu söylemeliyim ki, her türlü sesten etkileniyorum ama yine de sopranolardan inanılmaz derecede ilham alıyorum.”

Clark devam ediyor: “Dallas'taki kilise korosu yönetmenimiz Don Hermonat benim ilk ciddi öğretmenimdi; onu lisede Sharon Grahnquist, Yale'de Blake Stern ve New York'a taşındığımda opera sanatçısı Eva Likova ve Jack Lee takip etti. Ayrıca üniversitedeyken Viyana Devlet Operası'nın kadrosunda bulunan  opera sanatçısı Gottfried Hornik ile çalıştım. Hornik'in stüdyosunda basketbol potaları vardı, ben de basket atarken aryalar söylüyordum. Şüphesiz burası şarkı söylemenin atletizmini öğrendiğim yerdi!”

Lirik Soprano Victoria Clark kariyerinin ilk günlerinde olduğu gibi halen çalışmaya ve öğrenmeye devam ettiğini belirterek bugünkü çalışmaları hakkında şunları söylüyor:

“Hem hayatımı değiştiren ve sayısız yönden beni etkileyen, hem de onlarca kayıt arasında geçiş yapma kolaylığı ve kolaylığı geliştirmeme yardımcı olan Edward Sayegh ve Beret Arcaya ile çalışmaya devam ediyorum. Arcaya, hem büyüleyici hem de aydınlatıcı bulduğum klasik ses çalışmasını Alexander Tekniği ile birleştiriyor. Eğitimcilerim Shirley Tennyson ve Tom Vasiliades özellikle dayanıklılık, rahatlık ve nefes konularında mevcut çalışmamı daha yukarılarda şekillendirmeme yardımcı oluyorlar. Tüm öğretmenlerim benim için çok büyük bir nimet oldular ve bana güven verdiler ve elimdeki rol veya göreve bağlı olarak yararlanabileceğim 425 alıştırmayı benimle çalıştılar. Ve hepsi bana ilham verdi ve kendi öğretilerimden yararlanabileceğim birçok teknik verdi!”

Barbara Cook ve Shirley Jones'un Victoria Clark  için olduğu kadar, Victoria Clark da şüphesiz birçok genç sopranonun ilk öğretmenler listesinin başında yer alıyor. Clark'ın sürekli büyüyen diskografisi; ustaca eğitilmiş, stratejik olarak kullanılmış ve sanatsal, yaşam hikayeleri anlatan bir sesin muhteşem sonik kanıtlar sağlıyor. Clark'a hangi albümleri ve repertuvarı kaydetmek istediğini sorulduğunda hemen ikisinden bahsetti. İlki, Güney geleneğinden  gelen manevi yaşam tarzından oluşan bir albüm. Bu albümü kaydetmek merhum annesine verdiği bir sözdü.

“Güneyli rahmetli annem için yapacağım albümden sonra yapmak istediğim ikinci albüm; müzikal tiyatro geleneğinden tüm kadın bestecileri ve söz yazarlarının bir araya getirmeyi amaçladığım bir albümdür. Ancak ne yazık ki kadın besteci ve söz yazarlarının sayısı beklenildiği ölçüde çok fazla değil. Ancak harika kadın sanatçılarımızdan bazılarını öne çıkarmayı çok isterim: Susan Birkenhead, Mary Rodgers, Jeanine Tesori , Marcy Heisler ve Zina Goldrich, Carmel Dean. Bu albümleri dinlemek ve öğrencilerimle paylaşmak için çok sabırsızlanıyorum. Bu albümlerin tanıtımı da müzik yazarlarına düşüyor!”

Bu yazımda hakkında basında çıkan makalelerden derleyerek sanatından söz ettiğim Lirik Soprano, Amerikalı aktris, müzikal şarkıcısı ve yönetmeni  Victorai Clark, 10 Ekim 1959’da Amerika Birleşik Devletleri’nen Teksas eyaletinin Dallas kentinde doğdu. Çok sayıda Broadway müzikalinde ve tiyatro, film, televizyon çalışmalarında konserlerde sahne aldı. Soprano sesi aynı zamanda çeşitli oyuncu albümlerinde ve çeşitli animasyon filmlerinde duyulur. 2008 yılında Fifteen Seconds of Grace adlı ilk solo albümünü çıkardı. Beş kez Tony Ödülü'ne aday olan Clark, The Light in the Piazza'daki performansıyla 2005 yılında Müzikal Dalında En İyi Kadın Oyuncu dalında ilk Tony Ödülünü kazandı. Ayrıca bu rol için Drama Desk Ödülü, Outer Critics Circle Ödülü ve Joseph Jefferson Ödülü'nü kazandı. Kimberly Akimbo'daki performansıyla 2023'te Müzikal Dalında En İyi Kadın Oyuncu dalında ikinci  kez Tony Ödülü'nü kazandı. İlk evliliğinden bir oğlu olan Victoria Clark 1 Ağustos 2015’te Kuzey Karolina’da Thomas Reidy ile evlendi.

Daha fazla bilgi için bakınız: victoriaclark.me