ISSN: 1301 - 3971
Günün Mesajları
♪
Kültür bakanlığı sınavında. Ankara thm koro şefi kızını aldı. Urfa korusu şefi kayın biraderini aldı. İstanbul korosu şefi oğlu ve yeğenini aldı. ilginizi çekerse detay verebilirim
ttnet arena - 09.07.2024
♪
Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anarken, ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılını en coşkun ifadelerle kutluyoruz.
Mavi Nota - 28.10.2023
♪
Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinin Eğitim Programları Sorunları
Gülşah Sargın Kaptaş - 28.10.2023
♪
GEÇMİŞ OLSUN TÜRKİYE!
Mavi Nota - 07.02.2023
♪
30 yıl sonra karşılaşmak çok güzel Kurtuluş, teveccüh etmişsin çok teşekkür ederim. Nerelerdesin? Bilgi verirsen sevinirim, selamlar, sevgiler.
M.Semih Baylan - 08.01.2023
♪
Değerli Müfit hocama en içten sevgi saygılarımı iletin lütfen .Üniversite yıllarımda özel radyo yayıncılığı yaptım.1994 yılında derginin bu daldaki ödülüne layık görülmüştüm evde yıllar sonra plaketi buldum hadi bir internetten arayayım dediğimde ikinci büyük şoku yaşadım 1994 de verdiği ödülü değerli hocam arşivinde fotoğraf larımız ile yayınlamaya devam ediyor.ne büyük bir emek emeği geçen herkese en derin saygılarımı sunarım.Ne olur hocamın ellerinden benim için öpün.
Kurtuluş Çelebi - 07.01.2023
♪
18. yılımız kutlu olsun
Mavi Nota - 24.11.2022
♪
Biliyorum Cüneyt bey, yazımda da böyle bir şey demedim zaten.
editör - 20.11.2022
♪
sayın müfit bey bilgilerinizi kontrol edi 6440 sayılı cso kurulrş kanununda 4 b diye bir tanım yoktur
CÜNEYT BALKIZ - 15.11.2022
♪
Sayın Cüneyt Balkız, yazımda öncelikle bütün 4B’li sanatçıların kadroya alınmaları hususunu önemle belirtirken, bundan sonra orkestraları 6940 sayılı CSO kanunu kapsamında, DOB ve DT’de kendi kuruluş yasasına, diğer toplulukların da kendi yönetmeliklerine göre alımların gerçekleştirilmesi konusuna da önemle dikkat çektim!
editör - 13.11.2022
Tüm Mesajlar
Anket
Destekleyenlerimiz
Yazılar
Bach Çello Süitleri - Cello Suite No. 4 in E flat major, BWV. 1010 - Prelude için bir karşılaştırmaSayı: 534 - 08.04.2008
Bach'ın çello süitlerinin gelmiş geçmiş en mükemmel eserlerden biri olduğu çoğu kişi tarafından kabul edilmektedir. Ancak bu süitlerin birbirinden farklı birçok yorumu vardır. Hangi yorumcuyu seçmeliyiz? Hangisini dinlemeliyiz?.
Cevap tabii ki şöyle olmalı: Hepsini dinlemenin ayrı bir tadı var, mümkünse hepsini dinlemeliyiz, karşılaştırmalıyız, bir kez daha dinleyip kafamızı iyice bulandırmalıyız.
.
Ben klasik müzikten pek anlamam ama bu çello süitlerinin yorumları meselesine yavaş yavaş kafayı takmaya başladım. Bu sebeple bahsi geçen süitlerin 10 değişik yorumunu toplayıp kendimce karşılaştırdım. Bir karara varmaya çalıştım.
.
Sizlerle, Bach'ın çello süitlerinden icrası en zor olanlarından biri olarak kabul edilen 4. no.'lu süitin Prelude'ü için yaptığım karşılaştırmayı paylaşmak istiyorum.
.
1. Gün
.
İlk önce basit bir karşılaştırma ile başlayalım. Aşağıda icracıların Prelude'ü icra sürelerine göre bir listesini görüyorsunuz.
.
Nikolaus Harnoncourt 3:43
Anner Bylsma 3:53
Paolo Pandolfo 3:59
Pieter Wispelwey 4:08
Pierre Fournier 4:16
Pablo Casals 4:20
Mstislav Rostropovich 4:25
Yo-Yo Ma 5:24
Paul Tortelier 5:53
Mischa Maisky 6:22
.
Gördüğünüz gibi Prelude'ü en yüksek tempoda icra eden kişi Nikolaus Harnoncourt. En düşük tempoda icra eden kişi ise Mischa Maisky. Maisky, eseri Harnoncourt'a göre neredeyse iki kat daha hızlı çalıyor. Her iki yorum da beni tatmin etmedi. Maisky her şeyi fazla fazla vurgulamış ama öte tarafta da eserin dinamiğini kaybetmiş, iniş ve çıkışları çekiştirip birbirine yakınlaştırmış (eseri pide gibi yaymış). Harnoncourt ise sanki bastığı notaları fazla önemsemeden geçip gidiyor. Dinlerken çaldığı şeyin daha tadını alamadan diğer ölçüye geçiyorsunuz. Dediğim gibi ben klasik müzikten fazla anlamam. Muhakkak ki, her iki yorumcunun da geçerli nedenleri vardır. Ama ben her iki yorumdan da memnun kalmadım. Yine de Maisky'i Harnoncourt'a tercih ederim.
.
Yüksek tempoda çalanlardan Blysma ve Wispelwey'i de Harnoncourt'a benzer nedenlerle eledim. Pandolfo ise aradan sıyrıldı. Bunlar arasındaki icra farkı gerçekten not etmeye değer. Anner Blysma, Hollanda'lı bir Bach uzmanı ve Bach'ın çello süitlerinin stilistik ve estetik analizini yaptığı bir kitabı var. Muhtemelen yorumu akademik olarak doğrudur. Bana göre Blysma çok mekanik çalıyor (bu ne demekse? robot gibi?). Wispelwey'in yorumu esasta güzel ama o çalarken sanki suit akmıyor gibi geldi bana. Pandolfo ise eseri çalarken kendinden çok şey katmış, zaten çelloyla değil viola da gamba ile çalmış (gerçi bunun daha doğru olduğunu söylüyormuş...). Pandolfo'nun yorumu tüm yorumlar içindeki en ilginç yorum. Şimdiye kadar ele aldığımız icracılar arasında seçim yapmak zorunda kalsam Pandolfo'yu seçerim.
.
Şimdi listedeki en zor kısma geliyoruz. Casal, hocaların hocası; Fournier, eleştirmenlerin favorisi; Rostropovich, saygı değer yorumcu; ve Yo-Yo Ma çellonun popüler çocuğu... Hangisini seçeceğiz? Casals'ın kötü çaldığını söyleyecek değilim. Ama kayıt kalitesi yüzünden elemek mümkün. Aslında, kayıttan mıdır, yoksa yorumdan mıdır bilemedim ama Casals'ın versiyonu bana biraz uzak geldi. Fournier, muhtemelen yorumcuların dediklerini bildiğim için bana pek güzel geliyor. Ama bunun bir kısmı yorumcuların suçu olsa gerek. Rostropovich'i de beğeniyorum gibi aslında. Tercih yapmak zorunda kalsam biraz daha tempolu çalan Fournier'i seçersem şaşırmam. Yo-Yo Ma'nın yorumunda Prelude'nin dinamikleri biraz eriyor gibiyse de kendisi beni şaşırtan ve etkileyen vurgular yapıyor. Yine de onun eserin ikinci yarısında duygu sömürüsü yaparcasına çaldığını düşünüyorum. Son olarak Tortelier'in tembel çalışına prim vermeyeceğimi söyleyebilirim.
.
Şimdi, buraya kadar söylediklerimize göre şöyle bir sıralama yapabiliriz. (En sevdiğim yorumcudan en sevmediğime doğru):
.
1. Pierre Fournier (1906 – 1986) 4:16
2. Mstislav Rostropovich (1927 ~) 4:25
3. Paolo Pandolfo 3:59
4. Pablo Casals (1876 - 1973) 4:20
5. Yo-Yo Ma (1955 ~) 5:24
6. Pieter Wispelwey (1962 ~) 4:08
7. Anner Bylsma (1934 ~) 3:53
8. Paul Tortelier (1914 - 1990) 5:53
9. Mischa Maisky (1948 ~) 6:22
10. Nikolaus Harnoncourt (1929 ~) 3:43
.
2. Gün
Şimdi, Maisky yorumu çalıyor. Gayet de güzel. Neden son sıralara koydum, anlaşılır gibi değil...
.
3. Gün
Yorumları tekrar dinledim. Tamamen saçmalamışım. Bir defa Maisky'nin yorumu en üst sıralarda yer almayı kesinlikle hak ediyor. Son dinleyişimde en iyi yorumun ona ait olduğunu düşündüm. Şimdi bir daha dinliyorum.
Aslında yavaş yavaş gerçeklik duygumu da kaybetmeye başladım. Bunları arka arkaya dinlemek sürekli "Zonguldak" demek gibi bir şey, tekrarladıkça anlamsızlaşıyor.
.
4. Gün
Eğer yorumları değil de yorumcuları sıralayacak olsak sanırım farklı bir liste ortaya çıkar. Bugün Pandolfo'nun en iyi yorumcu, Yo-Yo Ma'nın yorumunun ise en iyi yorum olduğuna karar verdim. Ancak elimdeki yorumların kayıt kaliteleri çok farklı, belki de Casals'ın yorumu daha iyi bir kayıtla hepsinin önüne geçecek. Ama tam olarak da bilemiyoruz...
.
5. Gün
Bach'ın Çello süitleri gerçekten de o kadar güzel mi? Aslında ilk önce bunu düşünmek lazım. Bugün değerlendirmemi tekrar düşünmek için yorumları dinlemeye kalktım, başaramadım. Midem kaldırmadı...
.
6. Gün
İyi bir besteci eserinin tam olarak nasıl icra edilmesi gerektiğini açıkça ifade etmeli. Bir eserin birden çok ve birbirinden tamamıyla farklı yorumlara sahip olması oldukça saçma.
.
7. Gün
Farklı yorumlar arasından seçim yapmak için daha güzel bir yol buldum: Yorumculardan birini tesadüfi olarak seçmek! Bu seçim sürecine göre en iyi yorumcu: Rostropovich.
.
8. Gün
Diğer CD'leri arkadaşlarıma hediye ettim. Artık sadece Rostropovich'in yorumlarını dinliyorum. Fournier'in yorumunu hediye ettiğim arkadaşım çok sevindi.
.
9. Gün
Bugün hiç Bach dinlemedim. Fournier CD'sini geri alsam mı diye düşünüyorum.
.
10. Gün
Sabah arkadaşlarımı ziyaret edip, verdiğim tüm CD'leri geri aldım. Yorumları bir kaç kez daha dinledim. Bence hepsini dinlemenin ayrı bir tadı var, mümkünse hepsini dinlemeliyiz, karşılaştırmalıyız, hatta gerekiyorsa bir kez daha dinlemeliyiz. Bu 10 yorumdan birini diğerine tercih etmeye gerek yok. Hepsini farklı birer eser olarak değerlendirmeli, bence. Fournier'in yorumunu tercih eden eleştirmenler halt etmiş…
.
Son Söz
Daha en başta "klasik müzikten anlamam" demiştim! Ancak, söz konusu olan Bach yorumları olunca çok bilmenin, klasik müzikten anlamanın da yorumculardan birini tercih etmenize yardım edebileceğini sanmıyorum. Bir defa süitlerin nasıl çalınması gerektiği tam olarak bir muamma: parmakların ve yayın nasıl kullanılacağı, ne kadar vibratonun uygun olduğu, tempo, tekrarların çalınıp çalınmayacağı vb. gibi meseleler çello üstadlarını yıllardır meşgul ediyor. Ayrıca, suitlerin çeşit çeşit transkripsiyonu var. Hangisi seçilecek? (Aşağıda birkaç faydalı makale var.) Benim anladığım Bach'ın çello suitleri konusunda, ne icracılar ne de dinleyiciler için, doğru veya yanlıştan söz etmek mümkün değil. Yine de siz siz olun tercihinizi anlaşılmaz bir biçimde gerekçelendirmeyi ihmal etmeyin! Modern dünyada bilinçsiz tüketiciye yer yokmuş, öyle diyorlar!
.
Bazı kaynaklar:
A Survey of Bach Suite Editions by Tim Janof
INTERPRETATIONAL ANGST AND THE BACH CELLO SUITES by Tim Janof
REFLECTIONS ON THE NEW BARENREITER BACH by Sarah Freiberg
Bach Six Suites for Unaccompanied Cello
Tavsiye Et ♫
Yorumlar
Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.
Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.
