Yazılar

---

Anıların Ötesinden…Sayı: - 09.02.2006

---

Oğuz Atay “Bir Bilim Adamının Romanı”nda anlatır: “1960 olayları sırasında o zamanlar yayın yapan İ.T.Ü. Radyosu kapatılmıştı. Prof. Dr. Mustafa İnan, 2 Haziran 1960 günü radyonun hürriyete kavuşması münasebetiyle şu konuşmayı yaptı:
Sayın dinleyenlerim,

İstanbul Teknik Üniversite Radyosu, bir aydan fazla susturulmayı müteakip, bugün yayınlarına başlıyor. Teknik Üniversite olarak bizler ve bütün Türk gençliği buna ne kadar sevinse ve ne kadar iftihar etse azdır.

Çünkü bu kapatma periyodu, alelade bir radyonun herhangi bir sebeple çalışmasına ara vermesi gibi değildir. Bu, ilmin ve tekniğin sesinin kesilmesi ve gençliği susturma gayretinin bir maddi sembolü idi. Büyük şairimiz Namık Kemal ‘Ne mümkün zulüm ile bidat ile imhayı hürriyet / Çalış idraki kaldır muktedir isen ademiyetten.’ diye bundan yıllarca evvel bağırmamış mıydı?”

1945 yılında kurulur İstanbul Teknik Üniversitesi Radyosu. Prof. Dr. Mustafa Santur ve Doç. Dr. Adnan Ataman, Doç. Dr. Tahsin Saya, asistanları ve öğrencileriyle Gümüşsuyu binasının çatısına dikerler radyo antenini. Kurulduğu yıl 200 Wattlık bir vericiyle, kısa dalga 42 metreden –daha sonra 47 m.- yaptıkları Klasik Batı Müziği yayınlarıyla kısa zamanda ülkenin her yerinde, Avrupa ve hatta Avusturalya’da bile geniş bir dinleyici kitlesine ulaşırlar. Dinleyici mektupları akmaya başlar postadan. Diyarbakırlı bir dinleyicinin mektubu şu sözlerle biter:”Beethoven’ın 9 nolu Koral senfonisini de ayrıca rica etmeden geçemiyoruz.” Mektuplar tek tek yanıtlanır. Önceleri haftalık daha sonra aylık program bültenleri yollanmaya başlanır abone olan dinleyicilere. Program aralarında Klasik Batı Müziği kültürüne dair sorular sorulur, yarışmalar düzenlenir. Haftada iki gün Türk Sanat Müziği programları da başlar yarım saat süreli. Arif Sami Toker, Safiye Ayla, Münir Nureddin Selçuk, Zeki Müren gibi isimlerin konserleri yayınlanır. Dönemin bu unutulmaz sanatçıları plaklarını hediye ederler İ.T.Ü. Radyosu’na. Erzincan’da askerliğini yapmakta olan Eyüp’lü yazıcı onbaşı Fahrettin Baydar İstanbul’da yaşayan ailesi için “Ayrılık yaman kelime” ve “Gurbet elde her akşam” şarkılarının çalınmasını ister 9 Şubat 1953’te Radyo’ya yazdığı mektupta.

Radyonun açılış müziği, Mozart’ın ‘Türk Marşı’ diye bilinen ‘Rondo Alla Turca’ eseridir. İstanbul’daki önemli konser salonlarından kayıtlar, basketbol ve futbol maçlarının naklen yayınları başlar. Hıfzı Topuz, Şevket Rado, Adalet Cimcoz ve Adalet Ağaoğlu gibi kalemler köşelerinden yüreklendirir Teknik Üniversitelileri.

Taksim Belediye Gazinosu’nda 1953–54 sezonunun ilk konserleri Suna Kan-İdil Biret Resitalleridir ve ‘Harika Çocuklar’ İ.T.Ü. Radyosu’ndan dinlenir. Sporseverler Galatasaray-Fenerbahçe arasındaki futbol ve basketbol maçlarının bile yayınlarını Teknik Üniversite Radyosu’ndan dinlemeyi talep ederler. İ.T.Ü. radyosu artık dinleyicilerin gönlünde İstanbul ve Ankara Radyolarının yerini almaya başlamıştır. Varlık Mecmuası 1 Şubat 1954 tarihli sayısında “Ya Radyo” başlıklı yazıda: "... Teknik Üniversitenin, mütevazi istasyonu ile,hiç değilse, İstanbullulara yaptığı hizmeti anmadan geçmeyelim. Bu istasyonu idare edenlerin ellerinde mahdut sayıda plaktan mürekkep bir diskotekten başka bir şey yok. Fakat bu plaklarla o kadar güzel konserler tertip ediyorlar ki, birçok aydın evlerinde, bu istasyon İstanbul Radyosu'nun yerini almaya muvaffak olmuştur. Bir de çalışma saatini iki saatten dörde, beşe çıkarmasını bekliyoruz.” görüşü yer alır.

1957 yılında Taşkışla binasına ve daha sonra 1963’te İ.T.Ü. Televizyonu ile birlikte Maçka Maden Fakültesi binasına taşınır Radyo. Dünyanın önemli plak şirketlerinden, Konsolosluklardan, Kültür Merkezlerinden bağış yoluyla plak ve bandlar yağmaktadır. Yıllar içinde seçkin yorumlardan oluşan geniş bir diskotek ve ciddi kataloglama çalışmasıyla bir arşiv oluşturulur. Dinleyici istekleri, program metinleri, gazete kupürleri, mektupları ve yayın bültenleri yıl yıl tasnif edilerek günümüze kadar korunmuştur.

İ.T.Ü. Radyosu, tarihi boyunca öğrenci çalışanları için bir laboratuar olmuştur. Stüdyo teçhizatının büyük bir bölümü, öğrencilerin diploma tezi çalışmalarının ürünleridir. Program yapımcısı, yönetici spiker ve teknik sorumlular olarak; Mustafa Santur başta olmak üzere, Adnan Ataman, Tahsin Saya, İbrahim Çelikbaş, Fatih Pasiner, Duran Leblebici, Vural Tekeli, Çetin İzbul, Aldo D’orfani, İnanç Kayalıoğlu, Yücel Durusoy, Yakut Paker, Sıddık Yarman, Hakan Kuntman, Osman Palamutçuoğulları, Pertev Apaydın, Atilla Atlı, (okul dışından desteğiyle) Ömer Umar ve daha onlarca İstanbul Teknik Üniversite’li, Çok Sesli Müzik kültürünü özenli bir anlatımla mikrofona taşımışlardır.

1971'de Radyo ve Televizyon yayın tekelinin TRT Kurumuna verilmesi üzerine düzenli yayınlara son verilir ve Radyo 1980 yılına kadar yayınını aralıklarla kendi bünyesinde sürdürür. İ.T.Ü. Rektörü Prof. Dr. Gülsün Sağlamer’in öncülüğünde, - o dönemde Rektör Yardımcısı idi - iki yıllık bir yeniden yapılanma sonucunda 29 Ekim 1995'te Ayazağa Kampüsü'nden düzenli yayınlarına yeniden başlar. Kamu Kurumu olan Üniversitelerin yayıncılık yapamayacağını öngören mevcut Radyo TV Yasası engel oluşturur Radyo'nun atmosferdeki yayınlarına, 1999 Nisan ayında vericisi susar. İ.T.Ü. Radyosu 1960'ta, 1971'de, 1980'de... hep "ara dönemlerde" kapanmıştır. Bugün, internet ortamında canlı yayınını sürdürmektedir. Radyo dalgaları arasında yerini almak ve dinleyicisine kavuşmak için yasanın değişmesini beklemektedir.

---

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

---

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.