ISSN: 1301 - 3971
Günün Mesajları
♪
Kültür bakanlığı sınavında. Ankara thm koro şefi kızını aldı. Urfa korusu şefi kayın biraderini aldı. İstanbul korosu şefi oğlu ve yeğenini aldı. ilginizi çekerse detay verebilirim
ttnet arena - 09.07.2024
♪
Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anarken, ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılını en coşkun ifadelerle kutluyoruz.
Mavi Nota - 28.10.2023
♪
Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinin Eğitim Programları Sorunları
Gülşah Sargın Kaptaş - 28.10.2023
♪
GEÇMİŞ OLSUN TÜRKİYE!
Mavi Nota - 07.02.2023
♪
30 yıl sonra karşılaşmak çok güzel Kurtuluş, teveccüh etmişsin çok teşekkür ederim. Nerelerdesin? Bilgi verirsen sevinirim, selamlar, sevgiler.
M.Semih Baylan - 08.01.2023
♪
Değerli Müfit hocama en içten sevgi saygılarımı iletin lütfen .Üniversite yıllarımda özel radyo yayıncılığı yaptım.1994 yılında derginin bu daldaki ödülüne layık görülmüştüm evde yıllar sonra plaketi buldum hadi bir internetten arayayım dediğimde ikinci büyük şoku yaşadım 1994 de verdiği ödülü değerli hocam arşivinde fotoğraf larımız ile yayınlamaya devam ediyor.ne büyük bir emek emeği geçen herkese en derin saygılarımı sunarım.Ne olur hocamın ellerinden benim için öpün.
Kurtuluş Çelebi - 07.01.2023
♪
18. yılımız kutlu olsun
Mavi Nota - 24.11.2022
♪
Biliyorum Cüneyt bey, yazımda da böyle bir şey demedim zaten.
editör - 20.11.2022
♪
sayın müfit bey bilgilerinizi kontrol edi 6440 sayılı cso kurulrş kanununda 4 b diye bir tanım yoktur
CÜNEYT BALKIZ - 15.11.2022
♪
Sayın Cüneyt Balkız, yazımda öncelikle bütün 4B’li sanatçıların kadroya alınmaları hususunu önemle belirtirken, bundan sonra orkestraları 6940 sayılı CSO kanunu kapsamında, DOB ve DT’de kendi kuruluş yasasına, diğer toplulukların da kendi yönetmeliklerine göre alımların gerçekleştirilmesi konusuna da önemle dikkat çektim!
editör - 13.11.2022
Tüm Mesajlar
Anket
Destekleyenlerimiz
Yazılar
Müzik tartışmaları ve eğitimi Sayı: 761 - 08.04.2009
Halk müziği üzerine ne yazık ki bugün itinalı ve bilimsel verileri gözönünde tutan araştırmalar azınlıktadır ve silinip gölgede bırakılmak istenmektedir. Halk müziği üzerinde kapitalizmin kültür bekçilerinin oynadığı bu oyun görülebilirken, bu müziğe gönül veren insanların geçmişin tartışmalarını sonuca bağlayamamaları da dikkate değerdir doğrusu.
‘Ayak’ terimi
Bahsini ettiğimiz tartışma veya sonuçlanmamış tanımlama ayak terimi üzerinedir. Halk müziğinde ‘ayak’ denildiğinde karşımıza dört tanım çıkmaktadır. Bu tanımlamalardan hangisinin doğru olduğu veya bu dört tanımlamanın neden ortaklaştırılamadığı adeta bir bilmece gibi önümüzde durmaktadır. Bu tanımın standardize edilip tek tanıma indirgenmesi o kadar da zor bir iş değildir.
Oysa geleneksel sanat müziğinde ayak tanımına karşılığı olarak sunulan makam tanımlaması her eğitim kurumunda ve ilgili yerde içeriğiyle teklik arz etmektedir. Yani makamın bir beste yapılırken nasıl kullanılacağı ve ne tür arızalar alacağı önceden belirlenmiştir. Bu kurallar dışında davranmak sanat müziğinin beste tanımlamasını içermeyeceğinden besteciler bu kurallar dizisini dikkate almakla yükümlüdür.
‘Ayak’ tanımında uzlaşmak
Müziğimizdeki tartışma da tam burada başlamaktadır. Geleneksel sanat müzikçilerin iddiası odur ki, makam terimi ayak terimi yerine halk müziğinde de kullanılabilir. Bu bakış açısı yukarıda anlattıklarımız ışığında size mantıklı gelebilir. Daha da ötesinde geleneksel sanat müzikçilerinin önerisine evet de diyebilirsiniz. Ama sorun göründüğü kadar basit ve bir anda çözülecek denli algılanmamalıdır. Çünkü dediğimiz gibi öncelikle geleneksel halk müzikçilerinin bu ayak tanımlamasında bir uzlayışa varması gerekir. Sonrasında da bu öneriye karşı duruşun haklı gerçekleri sıralanmalıdır. Geleneksel sanat müzikçiler bu ayak tanımının çeşitliliğini bildikleri için bir anlamda kurnazlıkla sanat müziğinin makam anlayışını alternatif olarak ortaya sürmektedirler.
Öncelikle halk müziğinde ayak tanımlamasına sanat müziğindeki gibi bir kalıplaşmış bağlılık yoktur. Yani besteden önce uyulması gereken bir zorunluluk değildir. Türkü açılışı yapan ‘ayak’la bitmeyebilir. Bu, halk müziğinin olumlu yönlerinden biridir. Ayrıca ‘ayak’la birebir aynı arızaları alan ve bazende aynı durak ve ve güçlüsündeki notada duran makamlar ne kadar bir benzerlik içerse de kullanıma girdiğinde tınısal farklılığın dinleyiciye açıkça belli eder. Çünkü halk müziğinde notaların durgun ve tekdüze kullanımı yoktur. Bu konudaki karşılaştırmaya garip ayağı ve hicaz makamında denerseniz veya bu iki ayak ve makamda türkü ve şarkı dinlerseniz açıkça göreceksiniz.
Tavır kullanımları
Bu konuda yukarıdaki söylediklerimize ek olarak bir başka öne çıkan önemli ayraç da halk müziği sazlarındaki “tavır” kullanımlarıdır. Konunun daha iyi anlaşılması açısından piyasada kimi yerlerde satılan ‘ut’la bestelenmiş zeybekleri örnek olarak gösterebiliriz. Geleneksel sanat müzikçilerin kimi araştırmacılarının iddiası o dur ki, utla zeybek bestelemek olasıdır. İlk bakışta halk müziğinin bir formu olan zeybeğin geleneksel sanat müziği içerisinde bir düzenlemeyle olumlu bir evrilmede bulunduğunu sanabilirsiniz. Oysa bu tür denemeler zeybek formunun temel özelliklerinden olan tavrı ortadan kaldırmaktadır.
Tüm bu tartışmaların bir sonuca bağlanamamasında eğitim alanındaki usta-çırak ilişkisinin devamı yatmaktadır. Yani müzik eğitimi üzerine köklü bir çözüm getirilemeyişi sorunun merkezinde durmaktadır. Örneğin konservatuvarlarda eğitim gören kişiler müziğin temel yazımı olan nota eğitimini batı müziğine dayanarak almaktadırlar. Bu da öğrencilerin konservatuvarlarda hedeflenen temel Türk müziği ağız yapısını bozucu bir karakterdir. Bu bahsettiğimiz ağız yapısının hiç bozulmamasından yana değiliz. Elbette ki gerici yönleri bir bir ayıklanmalı, ama bu ayıklamayı batı müziği normlarına göre yapacak olursak halk müziğini ve sanat müziğini kuşa döndürmüş oluruz. Bu da yıllardır yapılan yanlışa bizim de düşmemiz anlamına gelir.
Yukarda bahsettiğimiz eğitimden geçerek mezun olan çoğu öğrenci eğitim kurumlarında eğitmen olarak görev almaktadırlar. Sorunlar yumağı burda da kendisini göstermektedir. Yıllarca halk müziği ve sanat müziği üzerinden eğitim almış kişiler, bu müzik türlerinin sazlarını öğrenmiş kişiler maalesef eğitim kurumlarında bu emeklerinin bir hiç olduğunu görmektedirler. Çünkü eğitim sistemimizde halen batı müziği temelli ve saz olarak da blok flüte dayanan bir çizgi sürdürülmektedir. Dolayısıyla eğitmen ve öğrenci arasındaki kargaşa buralara kadar inmektedir. Ve ders bir angarya olarak öğrenciler tarafından algılanmaktan öteye bir türlü geçememektedir.
Bitirirken, müziğimizin gelişim evresi incelenmeye değerdir. Ve incelendiğinde görülecektir ki Osmanlı’dan bu yana bu alanda nice araştırmalar hasıraltı edilmiştir. Bugün dar çevrelerde tartışılan geleneksel sanat müziği mi, yoksa halk müziği mi daha verimlidir anlayışları bizi de yakından ilgilendirmektedir. Çünkü nihayetinde oraya buraya lastik gibi çekilen ve içeriği boşaltılan bizim, yani işçi ve emekçilerin kültür hazinesidir.
Tavsiye Et ♫
Yorumlar
Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.
Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.
