Yazılar

Dalida'yı hatırlamanın tam zamanıdırSayı: 857 - 02.10.2009

Gecenin kuytu köşelerinin birinde Petek Dinçöz’ün ‘Kısmetsizim’ adlı video klibine maruz kalmanın nasıl bir duygu olduğunu belki anlatamam ancak bir Dalida yazısı vaktinin gelip de geçmekte olduğuna işaret ettiği için durumu yine de hayra yordum. Çünküsünü bu ve bundan sonraki yazılarımın herhangi birinde Petek Dinçöz ismini bir daha geçirmemek umuduyla şöyle açıklayayım: Söz konusu klip parçası Dalida’nın ‘Flamenco Oriental’inden uyarlanmış. Dalida, parçaları en sık adapte edilenlerden biri olduğu için de ‘Kısmetsizim’in sakillik gerçeği dışında yadırganacak bir yanı yok. Hatta hazır, sudan ucuz bir seçkisi müzik marketlerimizde boy göstermeye başlamışken Dalida’yı hatırlamamıza vesile olduğu için görece faydası bile var. O yüzden faydalanmaya devam edelim ve asıl konumuza geçelim.

Dalida, Mısır’a göç etmiş İtalyan bir ailenin kızı olarak Yolanda Gigliotti ismiyle dünyaya geldi. Bir yaşına gelmeden geçirdiği göz enfeksiyonu nedeniyle dört yaşında iki ameliyat geçirmek ve gözlük takmak zorunda kaldı. Fakat bu gözlüğün çok çirkin görünmesine neden olduğunu düşündüğü için 13 yaşındayken onu pencereden fırlatıp attı. Böylece kafasındaki güzellik tanımının önündeki optik engeli kaldırmış oldu.
1954’te katıldığı yarışmada Mısır güzeli seçilmesi ise güzelliğine olan güvenini pekiştirmenin ötesinde önce sinemaya, sonra kabare dansçılığına ve radyoculuğa ve nihayet şarkıcılığa geçişini sağladı. Niyazi Mustafa’nın çektiği ‘Sigara ve Bardak’ filmindeki kostümleriyle ‘Samson ve Dalila’daki Hedy Lamarr’a benzetildiği için kendisine Dalila adını aldı ama bu isim daha sonra Fransa’da Dalida’ya döndü. Öykünün bundan sonrası üç aşağı beş yukarı malum.

1960, 70 ve 80’lerde popüler müziğin diva’sı olan Dalida, aslında tüm zamanların ölümsüz yıldızlarından biri. Gerçi melodramları aratmayan yaşam öyküsüyle daha ziyade kendi kendisini söndürmüş bir yıldız, fakat sevenleri onun ışığını ve neredeyse sopranodan kontraltoya koşan sesini akıllarından hiç çıkarmadı. Bundan ötürü de 45’likleri ve LP’leri her daim talep gördü. Dile kolay 150 milyonu aşkın albüm satışı, Fransızcadan diğer dillere çevrilmiş 200’den fazla parçası, 70 civarındaki Altın Plak ödülü gibi istatistiksel rekorları bir yana Dalida, özellikle 2007’ye rastlayan 20. ölüm yıldönümünden sonra pek çok firma için prodüksiyon masrafı gerektirmeyen eşsiz bir gelir kapısı oldu.

Uçsuz bucaksız seçki ve derleme albüm potansiyeli onu gösteri dünyasının ‘ölüsü bile kazandıran’ isimlerinden birine çevirdi. (Bu aralar Michael Jackson’a olandan farklı değil yani) Hatta bu süreçte basılan CD’lerin bazıları, içlerinden kırpılan 8-10 parçayla, ‘en yeni’, ‘yepyeni’ gibi ibarelerle ve kadının orijinal albüm kapaklarının kopyalarıyla hakikaten yeni albümler gibi tekrar pazarlandı. Bu arada sıfırdan üretmenin tehlikeli sularına girmek istemeyen bir diğer kesim ise tutacağı aşikâr Dalida parçalarına kendi dilleri ve meşreplerince uyarlamalar yaptı, tıpkı yazının başında ismi geçen gibi.

Netice itibarı ile neyse ki her konuda olduğu gibi, Türkiye’nin Dalida severleri de dünyanın çoğu köşesindekinden daha şanslı olduğu için birkaç aydır memlekette demin sözünü ettiğim dopdolu içerikli, tertemiz kayıtlı ve inanılmaz uygun fiyatlı bir Dalida derlemesi göze çarpıyor. İsmi ‘Dalida 20 Chansons’. CD’yi Grammophone Nostalgie serisi altında dağıtan Weton-Wesgram; kalitesi iyi kayıtlardan yaptığı toplamaları ekonomik fiyatlarla pazara dağıtan bir firma olarak dünya çapında yeterince biliniyor. ‘Dalida 20 Chansons’ da, 20. yüzyıl popüler müziğinin isli puslu sesinin 20 parçasını orijinal kayıtlarıyla dinleyiciye sunuyor.

‘Dalida 20 Chansons’un açılışını yapan ‘Bambino’, Dalida’nın 1956’da yayınladığı ikinci 45’liği. Ona büyük şöhretiyle birlikte 300 bin adet satış ve bir adet altın plak getirdi bu parça. Arkasından gelen ‘Madonna’ ise sanatçının 1955 tarihli ilk 45’liği olduğu için kariyerinde önemli yere sahip. Çoğunlukla Les Gitanes adıyla bilinen ‘Gitane’, ‘Buenos Noches Mi Amor’, ‘Lazzarelle’, ‘Le Petit Chernin de Pierres’, ‘Tu Peux Tout Faire de Moi’ arife tarif gerektirmeyen Dalida parçaları olarak CD’deki yerlerini almış. Zaten Amerika’yı yeniden keşfetmenin lüzumu yok.

Şarkıları iyi bilinir

Dalida’nın yaklaşık 500 şarkısı varsa, 500’ü de iyi kötü biliniyor. Tozlu arşivlerden çıkarılmayı bekleyen yeni bir Dalida parçası varsa da bildiğim kadarıyla piyasada yok. Bu anlamda ‘Dalida 20 Chansons’un parça listesine herhangi başka bir Dalida CD’sine nazaran daha heyecanlı atıflarda bulunacak değilim. Fakat bu CD’yi emsallerinden ayıran özelliği, fiyatının -emin olun ki- Dalida’nın herhangi 20 parçasını edinmek için sanal alemde harcayacağınız elektrik bedelinden daha düşük olması. Ekonomiden hiç anlamadığım için fırsat maliyeti kısmına hiç girmiyorum bile.

Sevip sevmemek ayrı konu tabii de müziğe yaklaşımınız ‘bu devirde gidip Dalida CD’si alacak değilim’ düzeyindeyse ‘Dalida 20 Chansons’u almasanız da olur. Ancak pek âlâ tartışılır şarkıcılığına karşın “Beni affedin, hayat benim için dayanılmaz oldu...” notuyla sona eren yaşamının en az bu son kadar hüzünlü ama yine bir dolu gösterişli detaylarıyla Dalida bazılarımızın ilgisini daima çekecek. Varlığı ve yokluğuyla bana Nilgün Marmara’yı çağrıştırdığı için ben kendisini haydi haydi seviyorum da bunu şundan söyledim, öyle Petek’le metekle hatırlanası biri değil kendisi...

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.