Yazılar

Kaynakça: Sadeddin KaynakSayı: - 05.05.2006

Kurumayan bir kaynak olarak tüm makamlarda harika eserler vermiş bulunan Sadeddin Kaynak’ı,  rahmetli dayım Cihangir Camii İmam ve Hatibi Neyzen Mustafa Tüzün’le ziyarete gitmiştik. Heyhat!   78 lik plaklardaki gazellerin hanendesi, o muhteşem ilahilerin bestekarı Hoca, felçli haliyle yatağında bizi karşıladı. Elini öptük, hayr duasını aldık. Hatırladığım aç-kapa düğmesi çekme ve itme suretiyle çalışan bir radyonun hemen yatağın yanı başında olması ve bizlere çok mültefit şekilde davranması idi. Belki eş dost ziyaretlerinin azlığı mı yoksa o zamanlar değerinin yeterince anlaşılamamasının verdiği soğukluk mu idi bu hale sebep? Kulağıma “Sadeddin Kaynak Türk Musikisi mi yapmış? Musikiyi yozlaştırmış, nedir o fantezi şarkılar” benzeri şikayetler geldikçe bu kırgınlığın sebebinin çekememezlik olduğunu 1960 lı yıllardaki, üniversite öğrencisi  bir genç olarak idrak edecek durumda değildim . Değildim ama Trabzon’da 1950 öncesi, Ümmü Gülsüm, Abdulvahap’lı (Her ikisi de Mısır’lı, müthiş sesler) filmlere yapılan Türkçe dublaj yanı sıra şarkıların da Türkçe –ve de Leylâ’lı okunması –işte Sn.Delfin Altınözlü’nün sorusunun cevabı- (bakınız ilgili makale) o zamanın televizyonsuz ve tek eğlencesi sinema olan kişileri,  bu arada çocuk yaşıma rağmen beni de etkilemişti.  

‘Harun’ur Reşid’in gözdesi’ filmindeki Segâh ‘Derman kâr eylemez, ferman dinlemez’ başlıklı Vecdi Bingöl imzalı güfteye yaptığı şarkı, ‘Bahar bitti güz bitti’ mısralı Ramazan Gökalp Arkın imzalı Nihavend şarkı (Leyla ile Mecnun filminden), hangi birini sayayım ki… ‘Menekşelendi sular’,  ‘Mehtaba bürünmüş gece’, “Ey ipek kanatlı seher rüzgârı”, “Kirpiklerinin gölgesi” onun Nihavend makamındaki eserlerinden sadece birkaçı… Safiye Ayla’nın okuduğu ilk iki şarkı bir daha bu kadar başarılı hiçbir yerde icra edilmedi. Nasıl ki “Çile bülbülüm çile” –Buradaki çile, ızdırap manasında değildir, “Öt veya şakı bülbülüm” manasındadır (gençlere bilgi) -şarkısı da özel olarak Safiye Ayla’nın okuma tekelinde idi ise… Safiye Ayla’nın okuduğu bu şarkıları belki Kalan Plak albümleri arasında bulabilirsiniz.

Sn. Altınözlü’nün bugünün solistlerinin albümlerinden dinlediği ve bunları yazısında sıra ile tanıttığı şarkıları yanı sıra, benim esas gayem, Kaynak hocanın hakikaten şaheser sayılacak bazı bestelerini sizlere tanıtmaktır. Bunlardan birçoğu maalesef  ‘Lale devrini’ yaşamadıkları için zamanımız solistlerinin dikkatini çekmiyor, belki radyolarda duyabilirsiniz: 

1)      Fuzuli güfteli Acemaşiran Lenk-fahte nakış beste  “Merhem koyup onarma sinemde kanlı dağı”

2)      Cemal Nâbedîd güfteli Muhayyer kürdi,  usülü değişmeli “Akşam, yine gölgen yine akşam”

3)      Cenap Şahabeddin imzalı Evc düyek şarkı “Doğuyor ömrüme bir yirmi sekiz yaş güneşi”

4)      Neveser aksak şarkı “Hicranla harab oldu da sevda eli gönlüm”

5)      Şedaraban aksak şarkı “Gecemiz kapkara saki, sun elin nur olsun”

6)      Hüzzam aksak “O siyah gözlerini bir daha olsun göreyim”

7)      Isfahan düyek - güfte Şeyh Galib “Fariğ olmam eylesen yüz bin cefa sevdim seni”

8)      Gerdaniye buselik “Saçlarıma ak düştü, sana ad bulamadım”

9)      Hüseyni ‘Fırat’ adıyla da bilinen “Bingöllerden süzülürsün, inersin”

10)  Hüseyni aksak türkü “Yanık Ömer…”

11)  Muhayyer curcuna şarkı “Batan gün kana benziyor”

12)  Muhayyer düyek “İşte seni seven benim”

13)  Hicazkâr düyek “Leyla, neden ses vermiyor feryadıma”

14)  Karcığar “Dağları hep kar aldı”

15)  Rast düyek “O dudaklar yine yaz geldi de bülbülleşiyor”

Ve de listedeki diğer 200 eser… Nereye sığar ki…

Sadedin Kaynak’ın halk ozanlarının şiirlerini güfte yaparak bestelediği bir seri eseri ben 1997 de  Çaddebostan Kültür merkezindeki  konserde  okutmuştum:

1)      Erzurumlu Emrah güfteli Hicaz “ Hazan ile geçti gülşen-i bûstan”

2)      Muhayyer kürdi düyek Erzurumlu Emrah “Yine bahar oldu, coştu yüreğim”

3)      Âşık Hasan güfteli hüseyni “Senin yazın kışa benzer”

4)      Karacaoğlan imzalı Zavil şarkı “Ela gözlüm yıktın benim evimi”

5)      Karacaoğlan Mahur “Ben güzele güzel demem”

6)      Karacaoğlan güfteli  “İncecikten bir kar yağar”  Segâh makamında.

7)      Karacaoğlan Evc şarkı “Ela gözlerini sevdiğim dilber”

8)      Karacaoğlan imzalı “ Benim yârim gelişinden bellidir” Hicaz makamında,

9)      Karacaoğlan imzalı Hicaz “Deli gönül gezer, gezer gelirsin”

10)  Âşık Ömer güfteli “ Ela gözlerine kurban olduğum”

Daha ilahilere dokunmadık bile… Onun hüzzam “Alma tenden canımı” güfteli Yunus ilahisi hüzzam makamının  “Bu kadar güzel”  işlenmesine en bariz örnektir.

Sahi siz Hoca”nın bestelediği Mehmet Akif güfteli ( Güfte şimdiki gibi –Bir yarışma nedeniyle bestelenmişti) İstiklal Marşını hiç dinlediniz mi?

Nasıl bir kaynakmış ama görüyorsunuz. Vallahi ben de Sn. Altınözlü gibi eserleri yazmakla bitmeyecek böyle bir bestekarı rahmetle ve saygı ile anmaktan gayrı ne yapabilirim?

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya 1 yorum yapılmış.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.