Yazılar

Türk Müziği Batı Müziği karşılaştırması üzerine...Sayı: 1428 - 18.04.2012

Müzikle ilgili tartışmalarda sık sık gündeme gelen konulardan Batı müziği ile Türk müziğinin karşılaştırılması üzerine bir değerlendirme yapmak istedim bugünkü yazımda sevgili dostlar.

Müzikle ilgili tartışmalarda sık sık gündeme gelen konulardan birisi de Batı müziği ile Türk müziğinin karşılaştırılmasıdır.

Özellikle Batılılaşma sürecinde, Batı müziğinin üstünlüğü üzerine inşa edilen müzik anlayışları, böyle bir tartışmayı ister istemez başlatmıştır.

Merhum bilim adamı Ayhan Songar ve Osman Gökmen'in yazıları bu bağlamda önemli malzemeler sunuyor. Gökmen, İslam düşüncesi ile Batı felsefesinin müzik üzerine etkisini yorumluyor.

İki müzik formu arasındaki en önemli farklardan birisi olan nota anlayışını, toplumların düşünce yapılarıyla açıklıyor. Gökmen'e göre, Müslümanların sahip olduğu ölüm ve özgürlük düşüncesi, müzik eserlerinin notaya dökülmesine mani olmuştur. Çünkü Müslümanlar, ölümlülüğe ayarlı bir hayatta, her şeyde olduğu gibi müzikte de bir son görmüşlerdir. Yapılan icralar notaya dökülmeyerek kaybolup gitmesine seyirci kalınmıştır.

Müslümanlarda notanın gelişmemesinin ikinci nedeni de özgürlüktür. Müzik eserinin notaya dökülmesi, eserin nesneleşmesini sağlayacağından esnekliğini kaybetmesine, bir anlamda özgürlüğünü yitirmesine neden olacaktır. Bundan dolayı icra edilen parçalar notaya dökülmemiştir. Böylece, yorum ekolleri varlığını sürdürmüş ve eserler üzerine yorum yapabilme imkanı korunmuştur.

Songar, Türk müziğinin tek sesli, buna karşın Batı müziğinin ise çok sesli olmasının birisinin ötekine üstünlüğü anlamını taşımayacağını belirtir.

Ona göre, "Türk musikisinde temel işâretlerin, yâni perdelerin ve seslerin esâsen fazla olması, tek seslilik içinde 'çok renklilik' sağlanmasını mümkün kılmış ve böylece 'tek sesli ama çok makamlı Türk mûsıkîsi' ortaya çıkmıştır.

Batı veya Avrupa musikisinde ise mesele, az sayıdaki işâretin bir musiki cümlesi içinde çeşitli enstrümanlarla tekrârı yolu ile halledilmiş bulunmaktadır. Böylece 'çok seslilik' Batı musikisi için bir zarûret, Türk musikisi için ise -aralıkların eşit olmaması da dikkate alınırsa- bir kargaşalık ifâdesidir.

Songar, müzik formundaki bu farklılığın birinden zevk alan insanın diğerinden hoşlanmaması anlamına gelmediğini belirtir.

Cuma günü buluşana değin esen kalın sevgili dostlar.

Müfit Semih Baylan
Editör

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya 2 yorum yapılmış.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.