Yazılar

Sanat(çı) Anayasada böyle açıklanmamalı!Sayı: 1570 - 20.01.2014

Yaşadığımız şu süreçte, devlet sanat kurumlarının akıbetinin ne olacağı hususunda belirsizlik artarak sürüyor. Kısaca TÜSAK denilen Türkiye Sanat Kurumu ve Sanatı Koruma Yasası'nın taslağı üzerindeki çalışmalar sürerken, söz konusu yasa ile ilgili bilgi kirliliği de ayrı bir sorunu teşkil ediyor.

Böyle bir süreç içinde Cumhuriyet Halk Partisi Eskişehir Milletvekili hukukçu Prof. Dr. Süheyl Batum, gündemdeki Anayasa değişikliği nedeniyle siyasi iktidar tarafından getirilmek istenen TÜSAK yasasının uygulanmasında etkili olsun diye olsa gerek, bir Anayasa maddesi hazırlayarak değerlendirmeye sundu.

Kendi imzasıyla yayımlanan açıklama şöyle:

Devlet Konservatuvarları Mezunları Dayanışma Derneği (DEVKONMED) Genel Başkanı Alper Kafa'nın  isteğiyle Sanatçılara da, Sivil Toplum Kuruluşlarına da danışılarak, Hukukçu Uzmanlarla birlikte hazırladığım Anayasa Maddesini 20.01.2014 tarihinde TBB'nin düzenlediği Hukuk Sanat Buluşmasında değerlendirilmek üzere Ataol Behramoğlu eliyle, aşağıdaki metni gönderdim.

Prof. Dr. Süheyl BATUM

CHP Eskişehir Milletvekili Prof Dr. Süheyl Batum'un yazdığı Sanat Özgürlüğü ile İlgili Anayasa Maddesi şöyle:

"Sanat özgürce öğrenilir ve icra edilir.

Devlet, her türlü kültürel ve sanatsal faaliyeti teşvik eder.

Devlet, sanat öğrenimine ilişkin her seviyede okullar açar. Devlet bu görevini yerine getirirken, ülkedeki kültürel çeşitliliği gözetir.

Üniversitelerin veya akademilerin sanatla ilgili fakülte ve bölümleri yanı sıra her tür sanat kurumları ile sanat faaliyetlerini ve ayrılan mali kaynakları yönetmekle yetkili ve görevli kurumlar, idarî, malî ve sanatsal özerkliğe sahiptir. Bu kurumların yapılanma, işleyiş, yönetim ve denetim faaliyetleri, idarî ve malî özerklik ilkesine uygun olarak, kanunla düzenlenir.

Yukarıdaki fıkrada düzenlenen kurumların yönetimi ve denetimini üstlenen kurullarda, ilgili sanatı icra edenler en az yüzde elli oranında temsil edilir. Sanat ve sanatçılarla ilgili kurumların her seviyedeki yöneticileri ilgili sanatı icra edenler tarafından ve ilgili sanatı en az 5 yıl boyunca icra edenler arasından 4 yıl süre için seçilir. Seçilenler en fazla 2 dönem arka arkaya seçilebilirler.

Sanatçılar, çalıştıkları kurumlarda, statüleri, kadro durumları ya da kurumlarıyla ilişkileri ne olursa olsun, çalışma güvencesi dâhil tüm hukuksal güvenceleri ve sosyal güvenceleri olmaksızın çalıştırılamazlar. Serbest çalışan sanatçılar sosyal güvenlik hizmetlerinden kanunla belirlenen şartlar altında yararlanır."

Ben hukukçu değilim, hukuksal yorumlamalar yapamam. Ancak aklın yolu birdir diyerek, okuduğum bu madde ile ilgili şu yorumu hemen yapabilirim.

Bir kere son derece tartışmaya ve suistimale açık bir Anayasa maddesi önerisi.

Neden mi?

Şöyle: Bir kere "sanat" ve "sanatçı" sözcükleri geniş anlamlı kullanıma sahiptir ve her türlü yoruma açıktır. Şimdi bunu daha açarsak, sanat sözcüğü zenaat anlamında da kullanılır. Dolaysıyla el sanatları tanımı da hem yaratıcı olanları hem de sadece zenaat olarak yapanları kapsar.   Ancak gerek Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve gerekse ondan önceki birçok başbakan sanatçı derken popüler müzik alanındaki şarkıcıları kastediyordu. Yani bilindiği üzere Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği icracıları. televizyon dizisi oyuncuları sanatçı etiketiyle anılıyor. Ayrıca sanatçı olarak anılan bu kişilerin örgütleri bile vardır.

Şimdi bu kişilerin Prof. Dr. Süheyl Batum tarafından önerilen Anayasa maddesinde sanatçı olarak yer alması durumunda çok geniş bir iş alanını kapsadığı şeklinde yorumlanıp öyle algılanabilir.

Örneğin, devlet sanatçıları, kamu kurumu çalışanları vb. sınırlamanın olmadığı kuruldaki %50 sanatçı (S.Batum önerisine göre), pop şarkıcıları, piyasa dümbelekçisi, ebru ve hat sanatçıları, manken kökenli dizi oyuncuları, reklam cıngılı bestecileri, piyasa assolistleri gibi "sanatçılar"dan oluşursa, kim nasıl itiraz edecek? Devlet Sanatçısı unvanı ile maaş alanlar arasında Ajda Pekkan'ın olduğunu, Cumhurbaşkanlığı sanat ödülünün bu yıl Ahmet Kaya'ya verildiğini de hatırlamak gerek. Aynı sanat(çı) sözcüğünün geniş anlamı nedeniyle kimse hukuken itiraz edemedi. Ve ayrıca Süheyl Batum'un önerisinde TC uyruklu sınırlaması da yok!

O nedenle bu Anayasa maddesi önerisi kabul edilemez. Sanatçı kavramını gerçekten açıklayamadığı ve piyasa kültürünü destekleyip yüksek sanat kültürünü es geçen böyle bir madde önerisi son derece tartışmalıdır.

Yukarıda çekincelerini sunduğumuz nedenlerden dolayı kabul edilmemeli, gündeme dahi getirilmemelidir.

Yeni bir yazıda buluşana değin esen kalın sevgili dostlar.


Müfit Semih Baylan
Editör

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.