Yazılar

Mûsikî İnkılâbının SosyolojisiSayı: 1590 - 16.06.2014

Cumhuriyetin mûsikî inkılâbını detaylı ve düzeyli bir şekilde ele alıp inceleyen araştırmacı ve bu konuda yapılmış, ufuk açıcı, ciddî bir çalışma bulabilmek maalesef pek kolay değil. Çünkü bu konuyu geniş bir bakış açısıyla incelemek oldukça yorucu ve zahmetli. Yazılmış çeşitli makaleler, yazılar var, ama konuyu derinlemesine araştıran derli toplu bir çalışma ne yazık ki yok. Osmanlı'nın yıkılıp yerine ikâme edilen cumhuriyet, neden yüzlerce yıllık köklü bir geçmişe sahib mûsikî birikimini darmadağın ederek, onun eğitim ve icrâsını yasaklayarak bir mûsikî inkılâbına lüzum hissetti ve bu inkılâb ne mânâya gelmektedir, mûsikî inkılâbı bugünkü araştırmacılar tarafından nasıl anlaşılmalı ve izah edilmelidir ? Bu sorulardan başlayarak, cumhuriyetin gerçekleştirdiği mûsikî inkılâbı hakkında sağlıklı bir araştırmaya ihtiyaç duyulmuştur.

Sosyolog Dr. Güneş Ayas'ın, 'Mûsikî İnkılâbının Sosyolojisi' adlı çalışması, bu konudaki açığı kapatabilecek yeterlikte ve besbelli üzerinde çok emek sarfedilerek ortaya çıkarılmış. Bu önemli çalışma, 'Doğu Kitabevi' tarafından geçtiğimiz ay yayınlandı. Güneş Ayas'ın bu çalışmasını önemli hâle getiren bir küçük detayı hatırlatmak isterim. Bir sosyolog olarak ve bu alanın getirdiği birikim ve bakış açısıyla mûsikî inkılâbını inceleyen Güneş Ayas, aynı zamanda mûsikî eğitimi de almış ve ilgilenmiş. Bu eğitim ve ilgisi, onun mûsikî inkılâbına yaklaşımını da dengelemiş ve mûsikî dilini biliyor olmak, onun sosyolojik bakış açısını genişletmiş ve zenginleştirmiş. Çünkü ülkemizde ya müzikle ilgili birşeyler yazan sosyologlar maalesef aslında müziği tam olarak bilmiyor ya da müzikologların sosyoloji ile araları iyi değil. Diğer alanlar için de bu böyle… felsefe okumuştur ama müzik bilmez, müzik öğrenmiştir ama felsefe bilmez. Gerçi felsefe, sosyoloji veya müzik eğitimi alan kimselerin, bu alanlara ne kadar vâkıf oldukları da sorgulanabilir.

Güneş Ayas, konuyu ciddiyetle ve merakla ele alıp incelemiş, bolca soru sormuş ve bu sorularını da bir anlamda konu başlığı hâline getirerek cevap aramış, genel olarak tatmin edici cevaplar da bulmuş. Bu cevapları bulabilmek için bazı belgelere de müracaat etmiş, bence ortaya önemli ve doyurucu bir çalışma çıkmış. Ayas, kitabının birinci bölümünde mûsikî inkılâbının teori ve pratiğini ele almış, mûsikî inkılâbının gerekçesini açıklamaya çalışmış. Cumhuriyetin batıcı tercihi olarak başlıklandırdığı gerekçeyi, yine çeşitli alt başlıklarla izah etmiş. Kitabın ikinci bölümü, 'söylemsel saldırı ve savunma stratejileri'ne ayrılmış. Üçüncü bölümde de 'geleneğin sürekliliği ve değişimi'ni ele alarak incelemiş. Üç bölümden müteşekkil çalışma, mûsikî inkılâbı hakkında gerçekten önemli, aydınlatıcı ve ufuk açıcı bilgiler ihtivâ ediyor. Osmanlı'dan cumhuriyete geçişin ve resmî anlamda değişimin, batılılaşmanın en önemli göstergelerinden biri olan mûsikî inkılâbı, Güneş Ayas'ın titiz çalışması ve gayretleri ile daha iyi anlaşılabilir hâle gelmiş. Kitap, mûsikî inkılâbının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak önemli bir çalışma ve hiç şüphesiz bir boşluğu da dolduruyor.

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.