Yazılar

Suyla birlikte akardı müzikSayı: 1594 - 21.07.2014

Yaylı ve üflemeli çalgılardan yayılan müzik, Londra’daki Thames Nehri’ni dolduran süslü tekneleri takip ediyordu. Ezgiler hayat dolu, mutluluk verici ve canlıydı. Su üzerinde ağır ağır ilerleyen teknelerde oturan insanlar, kentin görkemli binalarını izleyip kendi aralarında sohbet ediyor ve başlarını müziğin ritmine göre hareket ettiriyorlardı. Zaman zaman müzisyenleri taşıyan mavnaya takılıyordu gözleri.

Thames Nehri’nde kalabalık bir kuğu ailesi gibi ilerleyen kortejin önünde kralın da içinde bulunduğu süslü ve görkemli tekne vardı. Etrafına “Bu ülkenin, üzerinde yürüdüğünüz toprakların, kalbinizi ferahlatan nehrin sahibi benim” dercesine tepeden bakan hükümdarın yanı başında ise iriyarı, beyaz perukalı orta yaşlı bir adam duruyordu. Çevresine kendine güvenli ve açık sözlü biri olduğu izlenimi veren bu uzun boylu adamın adı Georg Friedrich Händel’di. Yaklaşık 50 kişilik müzisyen topluluğunun çaldığı, ılık bir ilkbahar sabahı çıkılan yolculuklar kadar ferahlatıcı Su Müziği ’nin Alman bestecisi Händel...

Tekne gezisinden yadigâr

1685’in soğuk bir şubat günü Alman topraklarında, Saksonya’daki Halle kentinde doğan Händel, meşhur Su Müziği ’ni Thames Nehri’nde saatler sürecek bir tekne gezintisine çıkmayı planlayan Kral I. George için bestelemişti. Aslına bakılacak olursa 17. ve 18. yüzyıllarda Londra’da soyluların katıldığı açıkhava konserleri çok modaydı. İnsanlar en şık kıyafetlerini giyer, perukalarını başlarına geçirir ve yüce krallarının peşi sıra müziğin ve eğlencenin kollarına atılırdı. Hayatının önemli bir kısmını İngiltere’de geçiren Georg Friedrich Händel’in Su Müziği de böyle bir açıkhava konserinden, Thames Nehri’nde çıkılan tekne gezintisinden yadigâr kaldı. Kral, Händel’in üç süittten oluşan bu enstrümantal eserini o kadar çok beğenmiş ki, üç kez üst üste çalınmasını emretmiş. Üstüne üstlük bestecinin maaşını da iki katına çıkarmış.

Händel, ilk kez 1717 yılının sıcak bir temmuz günü Thames Nehri’nin üzerinde süzüle süzüle ilerleyen bir mavnada çalınan Su Müziği ’nin yüzlerce yıl boyunca Barok dönem repertuarının en sevilen ve sık yorumlanan eserlerinden biri olacağını tahmin edebilmiş miydi bilmiyorum. Aralarında Rinaldo, Jul Sezar, Serse ve Alcina ’nın da yer aldığı operaları ile Messiah, Saul, Il Trionfo dei tempo e del disinganno ve Solomon gibi oratoryolarının zamanın yüksek çitlerinden atlayıp 2000’li yıllara ulaşabileceğini öngörebilmiş miydi ondan da emin değilim. Muhtemelen müziğinin ömrü üzerinde pek fazla düşünmemişti Georg Friedrich Händel. Sesleri meşrebince yan yana getirip güzel eserler yaratmış ve onları zamanın görkemli teknesine emanet etmişti. O tekne, Alman bestecinin onlarca eserini taşıyor hâlâ. Müzik, hayatın içinde su gibi akıyor...

328 yıl önce Halle’de

Händel’in 328. doğum yıldönümüne az zaman kaldı. Onun Barok müziğin zerafetini, kıvraklığını taşıyan eserlerini peş peşe dinlemenin ve Thames Nehri’nde yüzlerce yıl önce yapılan görkemli tekne gezintisini hayal etmenin tam vakti şimdi.

23 Şubat 1685’te Halle’de doğmuştu Händel. Birçok besteciden farklı olarak müziği çok iyi bilen, seven bir aileye sahip değildi. Babası, önem sıralamasında müziğe en arkada yer veren bir saray berberiydi ve küçük oğlunun sanatla haşır neşir olmasından hiç hoşnut değildi. Ama geleceğin büyük bestecisi inatçıydı. Geceleri evdeki herkes uykuya çekildiğinde tavanarasında kaderine terk edilmiş eski orgun yanına gider ve onun tuşlarına dokunurdu. Bir gün babasına yakalandığında gizli müzik çalışmalarına bir müddet ara vermek zorunda kalsa da, kentin soylularından birinin desteği ve telkiniyle müzik eğitimi almaya başladı Händel. Ne de olsa emir, babanın görmezden gelemeyeceği kadar büyük bir yerdendi... Zaman geçti, Händel büyüdü... Babasının isteği üzerine başladığı Hukuk Okulu’nu yarım bırakıp Hamburg’da orkestra müzisyeni oldu. Sonra operanın anavatanı İtalya’ya gidip vokal eserler yazdı. Operalar, oratoryolar peş peşe geldi. Händel, Alman topraklarına geri dönüp bir süre saray müzisyeni olarak çalıştı çalışmasına ama İtalya’nın sıcaklığından ve hareketliliğinden sonra saraydaki görevi çok sıkıcı geldi ona. Denizleri aşıp yeni diyarlara gitmeli farklı sesler ve insanlarla haşır neşir olmalıydı. İngiltere’ye yerleşme fikri tam da yenilik arayışı içinde olduğu bu dönemde geldi aklına.

Londra’da yaşam ve ölüm

Aklı fikri müzikle dolu olan bu iriyarı Alman, 1712’de gittiği İngiltere’de sürdürdü geri kalan yaşamını. Londra’da operaları sahnelendi, oratoryoları, oda müziği eserleri seslendirildi; besteci hem kral ve kraliçelerin hem de halkın gözünde büyük ve önemli biriydi. Zaten Londralılar değerinin farkında olmasaydı Händel, Kraliyet Müzik Akademisi’nin yöneticisi olabilir miydi?

Her insan gibi umutlar, hayal kırıklıkları, ayakta kalma çabasıyla geçen hayatının son yedi yılında dünya karanlık, dipsiz bir kuyuydu Händel için. Geçirdiği göz ameliyatının sonunda tamamen kör olmuş ama ne müziği ne de çalışmayı bırakmıştı. Kimbilir belki de hayatının son ve karanlık yıllarında, bir zamanlar Su Müziği ’nin seslendirilişine tanıklık eden Thames Nehri’nin kıyısında yürüyüşe çıkıyor ve anılarını zihninin tuvaline hayalleriyle çiziyordu.

23 şubat, müziğini sonsuzluğa taşıyan Händel’in doğum yıldönümü. Şu sıralar Händel dinlemek, onu anımsamak gerek.

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.