Yazılar

Zaman değişiyor, müzik de değişiyor...Sayı: 1596 - 01.09.2014

Zaman değiştikçe müzikler de değişiyor. Çünkü insanlar değişiyor... zevkler değişiyor. Yirminci yüzyıl, insanlığın 'hız'landığı bir yüz yıl oldu. Görünen o ki, yirmibirinci yüzyıl bu hızın daha da arttığı bir yüzyıl olacak. Hayatın «hızı» arttıkça, insan da bu hıza uyum sağlamak için çaba sarfediyor. Müzikler değişiyor. Çünkü hayat değişiyor. Müzik de, hayatın 'melodik' anlatımı olduğuna göre, bu hızlı değişime ayak uydurmak zorunda kalıyor ister istemez. Dünyanın her yerinde bu böyle. Orta Avrupa müziği, klasik dönemi çoktan kapattı; Osmanlı müziği artık yok. Amerika'da 'country müzik» değişime uğradı. İkinci Dünya Savaşı›nın ardından Avrupa›da müzik yeniden şekillendi... bir tür başkaldırıyı ifade eden rock müzik, Avrupa ve Amerika›da gençliği sarıp sarmaladı. Fransa›da «chanson'lar artık demode oldu. Yani değişim, önüne çıkan her şeyi alıp götürüyor. Çünkü değişim, son derece tabii bir şey ve kaçınılmaz. Daha yirminci yüzyılın başlarında Avrupa'da bazı müzisyenler Bach'a dönüş çabaları gösterdiler, bu çabalarının göstergesi olarak eser bestelediler. Ama tutmadı. Çünkü her şeyin bir zamanı var ve her şey yaşadığı zamana daha çok yakışıyor. Çünkü onu üreten, ortaya çıkaran şey, ait olduğu zamanın şartlarıdır. Eskiye ait bir eseri zevk duyarak dinleyebilirsiniz, ama eskiye ait formları yaşadığınız zamanın içinde yeniden uygulamaya kalkarsanız, bunda başarılı olma şansınız pek yoktur. Bu bakımdan, yaşadığınız güne bakmak, yaşadığınız günün ihtiyaçlarına göre çözüm üretmek zorundasınızdır. Ama bayağılaşmadan, «ticârî' rüzgârlara kendinizi kaptırmadan. Ve en önemlisi, tabiiliğinizi kaybetmeden. Benim değişimden anladığım şey de zaten, tabii bir süreç içerisinde gerçekleşen değişimlerdir. Zorlamayla, baskıyla gerçekleştirilen değişimler değil.

İlâhilerimizin giderek değiştirildiğini, tasavvuf kültürü içerisinde en basit form olan ilâhi formunun günümüz gençliği tarafından daha çok dinlenir hâle gelmesini sağlayabilmek için müzikle hasbelkader bir yerlerde buluşmuş ve yine hasbelkader bir enstrumanı biraz çalan (ya da çaldığını zanneden, ki bu enstruman da piyano oluyor), kendisinde -hiç olmadığı halde- müzik kabiliyeti olduğunu vehmeden bazı kimseler tarafından modern bir icrâ biçimiyle yeniden yorumlandığını görüyoruz. Değişime uygun müzikler yapmak, yanlış değil. Ama, eskiye ait ve o geleneğin içinde kendine has yorumlanış biçimi taşıyan bir formu değiştirmek mânâsız ve bence o formu bozmak anlamına da gelir. Son yıllarda ilâhilerin başına gelen de bu. İlâhiler, ne yazık ki bazı 'müzikçiler'in elinde tanınmaz hâle geliyor... dinlediği zaman -dinlemeye tahammül edebilmek de doğrusu ayrı bir konu- insanın kalkıp oynayası geliyor. Bazıları ilâhiden çok, içinde 'Allah' lâfzının geçtiği bayağı müzik parçalarını andırıyor. 'Pop' aşısı ilâhilerde pek tutmuyor. Sadece güzel olanı bozulmuş.

Ayrıca piyanonun başına oturup biraz da -ilâhinin hazzıyla- kendinizden geçiyor numarası yapıp müzisyen pozları takınarak, büyük piyanist havalarında akorlar basarak ilâhi icrâ etmek de gülünç. Bu tavır, bana doğrusu 'taverna piyanistleri'ni hatırlatıyor. Alçakgönüllülük maskesinin altında gizli şımarık yüzler, kendini beğenmiş kişilikler ! Bence müzik boyutu muhteşem İslâm medeniyetine karşı da ayıp işleniyor. Bırakın medeniyete karşı ayıp işlemeyi, bunlar insanın kendine karşı tutarsızlığını gösteriyor. Müslüman kişiliğimizin içine nasıl oluyor da 'sahteliği', kendini beğenmişliliği sığdırabiliyoruz ? Bunu nasıl başarıyoruz ? Neden tabiiliği denemiyoruz? Neden müzik yapmak için ortaya çıktıysak, adam gibi, gerçek bir müzisyen gibi doğru dürüst müzikler yapmayı, yeni bir form üzerinde kafa patlatmayı denemiyoruz ? Neden kendimize dönmeyi, kendimiz olmayı, kendimiz gibi davranmayı denemiyoruz ? Neden bu medeniyetin nasıl bir müzik derinliğine sahip olduğunu doğru dürüst araştırıp o medeniyete katkıda bulunmayı denemiyoruz ? Müzisyen olmak zor, hem de çok zor, herkesin de harcı değil. Ortaya 'müzisyenim' diye çıkanların bolluğu bizi yanıltmasın lütfen.

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.