Yazılar

İlk ve Ortaöğretim Müzik Derslerinde Materyal Olarak Kullanılan Melodikanın Genel Müzik Eğitimine UygunluğuSayı: 1685 - 12.01.2018

Genel müzik eğitiminde kullanılan materyaller, müzik dersinin niteliğini etkilediği gibi öğrencilerin müzik alanındaki gelişim sürecini de etkilemektedir. Kullanılan çalgıların çalınış biçimleri, rahat taşınılabilirliği, çalgının tınısal özellikleri ve kullanılabilirliliği (çalgıdaki ses aralıklarının ve frekansların netliği), temizlenme olanaklarıöğrencilerde müziksel gelişim ve bedensel sağlık açısından önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra bu çalgıların müzik dersi müfredatı  ile uygulanabilirliği de önemlidir.

Köy enstitülerinin kurulmasıyla genel müzik eğitiminde materyal olarak telli bir çalgı olan mandolin kullanılmıştır. Mandolinden sonra blokflüt yaygınlaşmıştır. Çoğu eğitim kurumlarının müzik derslerinde blokflüt yer almaya başlamış ve bu süreç de, yaklaşık 30 yıl kadar devam etmiştir. Günümüzde ise genel müzik eğitiminde son yıllarda oldukça yaygınlaşan melodika kullanılmaktadır. Melodika; tuşlu ve aynı zamanda üflemeli bir çalgıdır. Tuş sayısı en az 19 en fazla 37 dir. Melodika eğitimine yeni başlayanlar genelde uzun hortumu ile çalmaktadırlar. Bunun nedeni öğrencilerin melodikayı üflerken, tuşları daha rahat görebilmesi ve ses çıkartabilmesidir. Melodika müzisyenler tarafından çeşitli müzik topluluklarında da çalınmaktadır ancak genelde müzik eğitiminde materyal olarak kullanılmaktadır. Melodikalar eğitimde yaygınlaştığı için ticarileşmiş ve ucuz plastik yapısı ile markaya göre fiyat belirlenmiştir. Bu çalgıları okul yönetimi  sağlamamakta, öğrenci kendi imkanlarıyla edinmektedir.

Melodika, günümüz müzik eğitiminde yaygınlaşarak kullanılsada halen blokflüt ile müzik dersleri yürüten eğitim kurumları da bulunmaktadır. Bu belirsizliğin sebebi Milli Eğitim Bakanlığı şurasında; genel müzik eğitiminde kullanılacak zorunlu çalgının belirlenmemiş olmasıdır. Bu da genel müzik eğitiminde önemli sorunlar doğurmaktadır. Çoğu eğitim kurumlarındaki müzik derslerinde kullanılan yada kullanılacak olan çalgılar öğrencinin müzik kulağını geliştirmek yada çalgı çalma tekniğini öğretmek amaçlı değil, daha çok günümüzdeki popüleritesine ve öğrenim kolaylığına göre tercih edilmektedir. Genel müzik eğitiminde kullanılan çalgıların çoğunun henüz bir metodu bulunmamakla birlikte Sağlık Bakanlığı tarafından  kullanılabilir yada kullanılamaz onayıda yoktur.

Melodika ilk olarak flüt şeklinde 13 tuşlu bir çalgı olarak ortaya çıkmıştır. Bunun sebebi uzun süre materyal olarak kullanılan blokflüte benzer bir ürün ortaya çıkartılmasıdır. Melodikanın akordeon çalgısının sesinden, piyanonun da görüntüsünden ve çalım şeklinden esinlenerek son halini aldığı bilinmektedir. İlk olarak Yamaha ve Hohner firmaları ile piyasaya sürülmüş ve ülkemize ithalat edilmiştir. Ancak Yamaha ve Hohner marka melodikalar ürün kalitesi olarak üst düzeyde olduğu için maliyeti de fazla bulunmuş ve Türk firması olan Helvacıoğlu tarafından daha ucuz malzemelerle üretilerek kırtasiyelerde ve bazı müzik mağazalarında daha uygun bir fiyat ile satışa sunularak yaygınlaşmış ve müzik eğitiminde kullanılmaya başlanmıştır. Melodika müzik derslerinde, öğrencilere çalgı çalma tekniği öğretmek amaçlı değil, müfredatta bulunan şarkı ve türküleri seslendirmek amaçlı kullanılmaktadır. Çalım şekli piyanodaki sağ el tekniğiyle benzerlik göstermektedir. Ancak melodika bazı öğrencilerde sağ el tekniğine sebep olmakta ve müzik eğitimini profesyonel anlamda tercih edecek bireyleri olumsuz etkilemektedir.Çalgının metodu henüz bulunmamaktadır. Melodikanın temizlenme olanağı tuş sayısına göre değişmektedir. Uzun hortumu olmayan ve az tuşu olan melodikalarda herhangi bir temizle şekli yoktur. Bu da zamanla çalgıdaki seslerin bozulmasına neden olabilmektedir. Uzun hortumu olan ve tuş sayısı fazla olan melodikaları temizlemek mümkündür. Öğrencinin bir çubuk yardımı ile melodikanın takılıp çıkarılabilir hortumunu temizleyebilme olanağı vardır. Aynı zamanda melodikanın altında bulunan kapak sayesinde de bu işlemi gerçekleştirebilmektedir. Ancak bu kapak her marka melodikada bulunmamaktadır.

Günümüzde sıklıkla kullanılan ortak video paylaşım sitelerinde melodika ile çalınmış birçok popüler şarkı bulunmaktadır. Bu videolar herhangi bir eğitim amacı güdülmeden hazırlanarak paylaşılmaktadır.

Melodikanın genel müzik eğitimine uygunluğunu değerlendirmek amacıyla yapılan bu araştırmada, Isparta ili pilot şehir olarak seçilmiş ve belirlenen okullarda öğrencilere anket uygulanarak  müzik öğretmenleriyle görüşmeler yapılmıştır.Müzik öğretmenleri ile yapılan bu görüşmelerde melodikanın; öğrenciler tarafından yoğun talep gördüğü, öğrenilmesi ve çalınmasının kolay olduğu, özellikle ilkokullardaki öğrencilerin renkli melodikaları satın alarak oyuncak gibi değerlendirdiği ve müziğe olan ilgilerini arttırdığı için kullanıldığı tespit edilmiştir. Görüşme yapılan müzik öğretmenlerinin, melodika hakkındaki kişisel görüşleri ise çoğunlukla olumsuz yöndedir. Bunun nedeni de, öğrencilerin melodikayı aynı anda üfleyip tuşlara basamamasından dolayı nota değerlerini tam anlamıyla çalamamaları ve gerekli temizliği yapamamalarıdır. Yeterli derecede temizlenmeyen melodikaların tam aralıkları vermediği, bu araştırmanın kapsamında görüşülen tüm müzik öğretmenleri tarafından aktarılmıştır.

Öğrencilere uygulanan anket formlarında, melodika hakkında çoğunlukla olumlu seçeneklerin  tercih edilmesinin yanı sıra  bu ankettebulunan “Arkadaşlarımın melodikasını rahatlıkla kullanabiliyorum” ve “Kullandığımız melodikalar sık sık bozuluyor” seçenekleri de ciddi oranda onaylanmış ve bu da ülke çapında melodikanın genel müzik eğitimine uygunluğu açısından profesyonel bir anket uygulamasının gerekliliğini artırmıştır. Müzik öğretmenlerinin derslerde materyal olarak çalgı kullanması kendi seslerinden tasarruf etme açısından oldukça önemlidir.

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.