Yazılar

En iyi Şef, ölü Şef midir?Sayı: 1825 - 29.05.2022

“Bir orkestrada iki sanatçı aralarında tartışıyor ya da kavga ediyorsa, oradan 5 dakika önce uzun bacaklı bir şef geçmiştir” diye ünlü bir söz vardır orkestraların jargonunda.

Şef denince akla hemen, her müzisyenin önünde çalınacak notası varken, şefe ne gerek var ki sorusunu getirmektedir. Ta milattan önce 8. yy’da Antik Yunan’da insanlar koroların eserlere birlikte başlayabilmesi ve birlikte bitirebilmesi noktasında şefe ihtiyaç duymuşlar.

Şefe uzunca bir sopa yapmışlar ve şef eseri başlatırken uzun sopayı iki elinin arasında yere vurup ritim tutarak yönetmeye başlamış. Vururken, vururken bakmışlar, şefler yanlışlıkla ayaklarına vurup sakatlanıyorlar, kendilerine zarar veriyorlar ve orkestrayı yönetecek şef kalmayacak, hemen uzun sopadan vazgeçmişler, şefler daha fazla zarar görmesin diye..

Ve günümüze şeflik konusu gelişerek orkestra koro ve toplulukların sanatsal gelişim süreçlerinin en önemli organı haline gelmişler. Yönettikleri eserin hangi hızda hangi tonda çalınacağı ve ne kadar yüksek tonda çalınması gerektiği gibi tüm önemli konuları şef yönetir. Her şefin kendine has bir tarzı vardır. Şef hem iyi bir yönetici, hem de iyi bir dinleyicidir. Dolayısı ile bir şefin en önemli organı kulağıdır. Şef yönetirken aynı zamanda dinleyici kulağı ile melodiyi dinler ve onun hızını tonunu yönetir. Bu nedenlerle şefin muhteşem bir müzik kulağına sahip olması gerekir. Yönetirken her söyleyeni ve enstrümanı ayrı ayrı duyup bir hata varsa bunu hemen düzelttirmelidir. Şefler mevcut eseri yöneterek ona ruh verirler. Hissettiğimiz müzikte coşkuda öfkede onların yönetimi ile günler süren provalarla ortaya çıkar. Şefler sonuç olarak orkestra koro ve toplulukları “Halka” sırtını dönerek yönetirler.

Özetle; bir şef bir sistem üzerinden, önemle eğitim, öğretim süreçlerini tamamladıktan sonra (konservatuarların kompozisyon ve şeflik bölümlerinden) ülkemizde alanında açıklanacak yarışma sınavlarından süzülerek ve önemli şeflerin yanında asistan ya da muavin şef olarak özenle seçilip, şeflik hayatına başlatılmalıdır.

Bugün başta 200 yıllık tarihe ve onurlu bir geçmişe sahip olan Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestramız ve İstanbul, İzmir, Antalya, Çukurova ve Bursa Bölge Senfoni Orkestralarımı z(Çukurova Devlet Senfoni Orkestramız hariç) 6940 sayılı CSO kanunun şef atama (5-6-8. kanun maddeleri) kriterlerine rağmen ve “şefin orkestranın asli unsuru olması gerekir” demesine rağmen, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce keyfiyetle ve torpille yarışma sınavı açılmaksızın, duyuru yapılmaksızın ve hiç bir kurul oluşturulmadan, keyfiyetle geçici görevle ve üniversitelerden alakasız branşlardan vekâletle, “ben yaptım oldu” düşüncesiyle, sanat kurumlarını yok etme pahasına, uzaktan yönetmeye uygun öğretim üyeleri ile yönettirmeye çalışmaktadır. Yüce devletimizin, yüce milletimizin vergileri ile uluslararası nitelikte ve ulusal müzik kültürümüzün eserlerini evrensel müzik kültürüne taşımak amacı ile kurdurduğu altı senfoni orkestramız bugün itibari ile 6940 sayılı kanunla verilen görevlerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirememektedir.

Sayın Kültür ve Turizm Bakanımıza bu köşeden açık çağrımızdır.

1- Bir orkestranın en önemli organı şefidir. Şefinde en önemli organı kulağıdır. Şefsiz orkestra olmaź, orkestrasızda şef olmaz. Şefin orkestranın asli unsuru olması ve başında bulunması ve kanunla ve yönetmelikle kendisine verilen görev ve sorumlulukları tam ve eksiksiz olarak yerine getirmesi gerekmektedir..İstanbul’da bir konservatuarda  keman sanat dalı öğretim üyesi olarak görev yaparken, İzmir'deki 43 yıllık kocaman bir senfoni orkestrasının şefliğini vekaleten, asli görevi olan keman hocalığı görevini aksatmadan nasıl yapabilir? Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünden brifing isteyin size izah etsinler, hem sorunları hem iptal edilen konseri. Yazık değil mi? Günah değil mi koca kuruma? Olumsuz hem yönetim hem teknik (sanat)kurul kararlarına, hatta ilgili kişinin istifa dilekçesine rağmen hâlâ orada her şeyi zorlayarak tutturuyorlar size.  Zorla sanat olur mu? Takdiri size ve sanat kamuoyuna bırakıyoruz.

2- 6940 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası kuruluşu hakkındaki kanunda mülga edilen (5.6.8.) şefin atama kriterleri ile ilgili maddelerini tıpkı Opera ve Tiyatro kanunlarında olduğu gibi tekrar düzelttirin lütfen. Devlette boşluk olmaz sayın bakanım.

3- Üniversitelerden 6940 sayılı CSO kanununa aykırı olarak vekaletle ve geçici görevle görevlendirdiğiniz orkestraların asli unsuru olmayan şeflere vekalet edenleri (kemancı ve öğretim üyeleri vb.) okullarından ve öğrencilerinden asli görevlerinden ayırmayınız. Devlet senfoni orkestralarımızın onlarca yıllık tecrübesini ve kazanımlarını daha da ileriye taşıyacak ulusal şeflik yarışma sınavı açın, yerli ve yabancı şefler bu güzide orkestraların şefi olabilmek için er meydanında diğer orkestra sanatçıları gibi mertçe yarışsınlar. Yarışma sonunda başarılı olanların bir başarı hikâyesi olsun ve gururla orkestraların başına geçsinler. Geçsinler ki, başkalarının gölgesinde kurumlarda bugün geçici ve vekil olarak bulunanlarda, kendi asli görevlerine dönerek ülkemize bildikleri alanlarda yararlı olmaya çalışsınlar.

“Vatan hizmetinde vazifede merhamet, vatana ve millete ihanetle eş anlamlıdır” der büyüklerimiz bu asla unutulmamalıdır.

Ama bunlar iyi insandır, zararsızdır, demeye de hakkımız yoktur. Evet iyidirler, zararsızdırlar, ama yararsızdırlar!

Müfit Semih Baylan
Editör

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.