Yazılar

Farkında mısınız?Sayı: 1937 - 19.06.2024

Yerel yönetimlerin kültür-sanat alanına yaptıkları yatırım ve bu alandaki faaliyetleri özellikle son on yıl içinde önemli bir ivme kazandığı net bir gerçektir. Nicelik itibarıyla fazla sayıda etkinlik ve programa imza atan belediyelerin niteliksel açıdan ne kadar yetkin oldukları önemli bir soru işaretidir. Gerçekleştirdikleri kültür-sanat etkinliklerinin sunumunda nitelikten öte niceliğe önem verilerek, geniş halk katmanlarına ne kadar çok ulaşılırsa o kadar başarılı olunacağı düşüncesinden yola çıkılarak yapılan yatırımların sonucunda başarısız arabesk bir tablo ortaya çıkmaktadır.

31 Mart 2024 mahalli idareler seçimlerine kadar yerel yönetimlerin büyük bir çoğunluğunu elinde bulunduran siyasi iktidar, bu başarısızlığı bizzat birinci ağızdan itiraf etmiştir.

Yaşanan büyük ekonomik krizin de etkisiyle iki buçuk ay önce gerçekleşen belediye seçimlerinde Türkiye Haritasını kırmızıya boyayan Cumhuriyet Halk Partisi, her alanda umut olduğu üzere sanat alanında da umut olmaya devam etmişti. Ancak bugün gelinen süreçte, geride kalan kısacık zaman dilimi içinde CHP’den beklenmeyecek ölçüde tuhaf gelişmelere tanık olduk.

İzmir Büyükşehir Belediyesi eski başkanı Tunç Soyer tarafından 2021 yılında İzmir’e davet edilen ve İzmir Şehir Tiyatrolarını kurmakla görevlendirilen, kurucu genel sanat yönetmeni olarak tiyatroyu kuran ve geride kalan üç yıl içinde İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu’na ivme üstüne ivme kazandıran Yazar, Çevirmen, Yönetmen ve Tiyatro Sanatçısı, Devlet Tiyatroları Eski Genel Müdürü Yücel Erten kişisel sosyal medya hesabından yayınladığı yazıyla İzmir Şehir Tiyatroları Kurucu Genel Sanat Yönetmenliği görevinin Haziran 2024 ayı sonu itibarıyla sona ereceğini duyurdu.

‘İzmir Şehir Tiyatrosu’nun Geleceği Üzerine’ başlıklı yazısına; “Haziran sonu itibariyle benim İzmir Şehir Tiyatrosu’ndaki Kurucu Genel Sanat Yönetmeni görevim sona erebilir veya bir üç yıl daha uzayabilir ya; dostlar, sanatçılar, tiyatro severler merak edip soruyor: Devam ediyor musunuz? Ne olacak?” diye başlayan Yücel Erten şöyle devam etti: “(….)Sayın Başkan Cemil Tugay göreve başladığı zaman, İzmir Şehir Tiyatrosu’nun geleceği hakkında deneyimlerimi ve görüşlerimi aktarmak üzere randevu talebim oldu. Randevu talebi Özel Kalem nezdinde 3 kez tekrarlandı. Bir kere de kendisini Nazım Hikmet’in ‘Yolcu’ oyununun prömiyerinde ağırladığımız zaman (…) sözlü olarak rica ettim. Çok meşguldür, başı kalabalıktır düşüncesiyle, sabırla bekledim.  Ama Sayın Tugay,  kentin bir sanat kurumunun ‘Kurucu Genel Sanat Yönetmeni’ne, 74 gün boyunca randevu vermedi. Sonunda 12 Haziran akşamı özel kalemine, görüşmemiz için bir arka plan oluşturması dileğiyle bir mektup gönderdim. Ertesi gün, yani göreve başlamasının 74. gününde, İzmir Şehir Tiyatrosu’nun geleceği hakkındaki kararını bir bürokrat aracılığıyla bildirdi. (….) Yola başka bir Genel Sanat Yönetmeni ile devam edecekmiş.”

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı CHP’li Sayın Cemil Tugay’ın bu tavrı, bin bir emekle kurulmuş ve geride kalan üç yıl içinde sanatsal başarı olarak ciddi ivme kazanmış bir sanat kurumunu küçümsemektir hatta özensiz bir davranıştır. Bu davranıştan öyle anlaşılıyor ki, Sayın Tugay, aynen KODA’da olduğu gibi kendinden önceki başkan Tunç Soyer’in izlerini silmekte kararlı görünüyor.

Bu kanıya nereden vardığımı yazayım:

İzmir’de her mahalli idareler seçiminde CHP’nin kazandığı Karşıyaka Belediyesi bünyesinde 2014 – 2019 yılları arasında başkanlık yapan Hüseyin Mutlu Akpınar tarafından kurulan Karşıyaka Oda Orkestrası (KODA)’nın Cemil Tugay’ın 2019 yılında Karşıyaka Belediye Başkanı olarak seçilmesiyle yaşadığı sürece bakarak bu fikre sahip oluyorum.

Son derece ince bir klasik müzik zevkine sahip olan başkan Hüseyin Mutlu Akpınar, büyük bir arzu ile orkestrayı kurma çalışmalarına başladığında ünlü orkestra şefi Rengim Gökmen ve Hakan Şensoy’u Karşıyaka Belediyesi Oda Orkestrası’na (KODA) kurucu şefler olarak görevlendirdi. Orkestranın sanat kurulunda İzmir Devlet Opera ve Balesi’nden solist sanatçı Bas Tevfik Rodos’ta vardı. Orkestra kuruldu, ayda iki kez olarak düzenli konserlerini gerçekleştirdi ve sanatsal açıdan büyük bir ivme kazanarak yoluna devam etti.

2019 yılında Hüseyin Mutlu Akpınar Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yeniden aday gösterilmeyince yerine gelen Cemil Tugay KODA’nın geleceğini büyük bir belirsizlik içinde bırakmıştı. Bir yılı aşkın süre devam eden bu süreç sanat kurulu üyesi Tevfik Rodos’un, kurucu şefler Rengim Gökmen ve Hakan Şensoy’un istifaları ile yeni bir boyut kazanırken, KODA’nın şefliğine bir süre sonra İbrahim Yazıcı getirildi. Halen görevi sürdürmektedir.

Bilgisine başvurduğum kaynaklar, Sayın Cemil Tugay’ın bu tavrının nedeninin, selefi olan CHP’li başkan Hüseyin Mutlu Akpınar döneminin tüm izlerini silmek düşüncesi olduğunu belirttiler. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı CHP’li Cemil Tugay’ın İzmir Şehir Tiyatroları ve onun genel sanat yönetmenine karşı ortaya koyduğu küçümseyici özensiz tavrını daha önce Karşıyaka Belediyesi Oda Orkestrası sanatçılarına, orkestranın kurucu şeflerine, sanat kurulu üyelerine ve orkestranın sanatsal tüzel kimliğine de göstermiş olduğunu başvuru kaynaklarımızdan öğreniyoruz.

Karşıyaka Oda Orkestrası şimdi 2019 öncesi parıltılı günlerinden çok uzakta varlığını devam ettiriyor.

31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimlerinden sonra CHP’li Tarsus Belediyesinde yaşanan gelişmeler düşündürücüydü. Belediyenin borçlarını ileri süren CHP’li belediye başkanı Ali Boltaç Tarsus Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nun faaliyetini 1 Nisan 2024 tarihi itibariyle durdurarak, ilerleyen süreç içersinde Belediye Meclisinden çıkartılacak bir kararla tiyatro topluluğunun kapatılacağı basında yer aldı. Tarsus Şehir Tiyatrosu Sanat Yönetmeni Murat Çapar, Veteriner Hizmetleri bünyesindeki köpek bakımevinde görevlendirilirken, bazı sanatçılar çay ocağında, bazı sanatçılar nikâh memurluğunda, bazı sanatçılar da kadın sığınma evinde görevlendirilmesi sanat çevrelerinde şaşkınlık ve tepkiyle karşılandı.

Öte yanda bir başka CHP’li belediye olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi, bağlı kurumu olan Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nun (CRR) Genel Sanat Yönetmeni Şef ve Besteci Murat Cem Orhan’ı 5 Haziran 2024 günü kısa bir açıklama yaparak görevden aldı. Ulusal ve uluslararası alanda birçok başarısı olan Besteci ve şef Murat Cem Orhan’a gerekçe olarak “Bundan böyle CRR’de düzenlenen konserlerin genel sanat yönetmeni yerine yönetimin belirleyeceği bir kurul tarafından düzenleneceği” bilgisi verildi. Ocak 2022’den bu yana CRR’deki genel sanat yönetmenliğini sürdüren Murat Cem Orhan, orkestra şefi Cem Mansur'un yerine atanmıştı. Cem Mansur’un görevden alınışı da yine sancılı bir süreç sonucunda olmuştu.

CHP’li Eskişehir Büyükşehir Belediyesi eski başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen tarafından 60 sanatçı kadrosu ile 2002 yılında kurulan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası, orta Anadolu bozkırında kurulan kültür ve sanat yatırımlarının en önemlilerinden biri olarak Eskişehir’in çok sesli müzik sanatına olan ihtiyacını karşılayan çok önemli bir müzik topluluğudur.

Orkestra ülkemizdeki Cumhurbaşkanlığı Devlet Senfoni Orkestrası, İstanbul, İzmir, Bursa, Antalya ve Çukurova (Adana) senfoni orkestralarından sonra kurumsal kimlikle ve yasal zeminde kurulan 7. senfoni orkestrası olarak Cumhuriyet müzik tarihindeki yerini almıştır. Orkestranın Genel Sanat Yönetmenliği görevini Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuarında klarnet sanat dalı öğretim üyesi Prof.Gülriz Germen yürütürken (!) sanat danışmanlığını ise emekli orkestra şefi Ender Sakpınar yapmaktadır. Orkestra konserlerini Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Kültür Sarayı ile Atatürk Kültür Sanat ve Kongre Merkezlerinde yürütmektedir.

Ülkemizdeki senfoni orkestralarının çalışma, usul ve şekillerini düzenleyen 6940 sayılı Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası kuruluşu hakkındaki kanuna dayanak oluşturularak hazırlanan CSO yönetmeliği gibi yasayı merkezine alıp hazırlanması gereken Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası yönetmeliğini yan yana getirerek yasal zemindeki emsallerine göre bir durum tespiti yaptığımızda evrensel müzik kuralları ve kabullerde uyuşmayan, ters düşen birçok usulsüzlüğe meydan veren uygulamaların var olduğunu görüyoruz. Bu yönetmelik ve yasa dışı uygulamaların sanatçıların birçok haksızlığa uğrattığının aşikâr olduğu gerçeğiyle konuyu çok sesli müzik sanatı adına, sanat kamuoyunun, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin yeni seçilen hukukçu başkanı Sayın Ayşe Ünlüce'nin ve belediye meclisinin takdirlerine bırakmıştım 14 Nisan 2024 tarihli yazımla. Ancak makam ve orkestranın teknik kurul katından hiçbir geri dönüş olmadı, sanatçıların kendi aralarındaki yazışmalarının dışında.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın TÜSAK’tan sonra uygulamaya koyduğu Kültür Yolu Festivalleri, nitelikten yoksun niceliğe dayalı bir anlayışla tüm ülkeyi etkisi altına alıp çağdaş klasik sanatlarımızın idamını hazırlarken CHP’li belediyelerdeki bu sanat ve sanatçı kıyımı anlaşılamaz bir hal almıştır.

Unutulmamalıdır ki, CHP’nin 1. ve 2. genel başkanları yani Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü, bu ülkeyi kurarken ilk önce çağdaş sanatı tesis edip çağdaş sanatçı yetiştirmekle işe başlamıştı.

Siyasi iktidarın Kültür Yolu Festivalleri ülkenin klasik çağdaş sanatını yok etmek için yola koyulmuş bir garabet iken siz de bu garabetin ekmeğine yağ sürüyorsunuz.

Farkında mısınız?


Müfit Semih Baylan
Editör

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.