Yazılar

Karin Krog’un Yağmur DamlalarıSayı: - 27.10.2006

i. Giriş

Hemen kimlik referansını devreye sokalım: Karin Krog, caz, Norveç. Daha? John Surman, avant-garde, sagalar ve ragalar, 1937-doğum, kadın, ah-bir-de vokal. Fazla söze hacet? E tabii.

ii.Gelişme

k. Karin Krog'un adı genellikle John Surman ile birlikte geçiyor gerçi, ama kendisine benzeştirilen ve kendisiyle benzeşen vokaller olarak Jay Clayton, Jeanne Lee, Sheila Jordan ve Urszula Dudziak'ı da Krog biyografilerinde görüyoruz. Öyleyse bir avant-garde yanı var onun: üst cümleden çıkaralım, çıkarım. One-On-One, Sings Gershwin gibi albümlerindeki standartları da zaten o avangartlığıyla - ama sadece hafifçe belli ederek- söylüyor. Repertuarının kocamanlığı müziğine elastiklik katıyor.

ka. Krog, 15 Mayıs 1937 Oslo doğumlu. Dünya çapında caz ünü kazanması 1960lara, hatta tam tamına 1964'e ("By Myself" başlıklı ilk albümünü çıkarmasına ve Antibes Caz Festivali'ne katılmasına) dayanıyor diyorlar. O dönemde çalıştığı müzisyenler arasında Don Ellis ve Clare Fischer var; bir on yıl daha geçince devreye Warne Marsh, Dexter Gordon, Archie Shepp, Red Mitchell ve Bengt Hallberg girmiş. Jan Garbarek ve Arild Andersen'i ise aksiyom olarak görüp sorgulamayalım derim. Bu Kuzeyli lady'ye eşlik edenlere ek: çeşitli dönemler ve çeşitli albümlerde Kenny Drew, Jean-Luc Ponty, Albert Mangelsdorff, Daniel Humair, Niels-Henning Orsted Pedersen, Ted Curson, Palle Mikkelborg, Steve Kuhn, Steve Swallow vb vb.

kar. Birliktelikleri 1960 sonları-1970lerle başlasa da 1980lerden itibaren John Surman ile adı iyice öne çıkar oldu Karin Krog'un. Dünyayı turlamaya zaten başlamıştı, turlarına Surman ile devam etti. Bu arada MPS ve Verve etiketleri onun müziksel bilinirliğini dünya ölçeğine yayıyordu (Philips, Sonet ve Polydor'u da es geçmemeli burada).

kari. Temkin! Daha demin para, şan ve şöhretten bahsediyor gibi görünsek de Karin Krog'un yine de caz içinde ve dışında marjinalliğini koruduğunu unutmamalı. Dave Frishberg şarkılarından Afrika ritimlerine, Hint Alap müziğine, standartlara ve muhteşem doğaçlara uzanan mecrada. O her yerde rahat.

karin. Durgun, düetlere uygun ses. Elektronik de olur. Kök salan bir vokal: özellikle de bariton saksofona (ki bu da bir sır değil!) ama doğuda, uzak doğuya. Cintoniklimontekila da anıştırmaları yapılmış. Uygundur. Folk müzik ilgisini kamçılayan Jan Garbarek olmasın? Ta kendisi, evet. Besteci ve piyanist Nils Lindberg ile Vikinglerden kalma Norveç kiliselerinde boy gösteriş. Sesin tüm enstrümanlardan üstün olanaklar sunduğunu beyan eden biri için sınırlar da olmasın zaten.

karink. 1960larda Karin Krog'un trompetçi Don Ellis ile çalıştığına değinmiştik. O zaman için ikisinin yarattığı alışılmamış ses renklerinden. 1967'de Ellis Krog'u Amerika'ya davet edecekti. Hatta orada elektronik öncülerinden Tom Oberheim ile tanışan Krog'un elektronik tınılar üzerinden yaratıcılığını artıracaktı.

karikr. Karin Krog, 60larda ve 70lerde İskandinavya'da yaşayan çeşitli Afroamerikan müzisyenlerden de çok etkilendi. Tenor saksofoncu Dexter Gordon ile 60ların sonunda Oslo'da tanıştı. 1970'te „Some Other Spring" albümünü kaydetti. Diğer bir tenor saksofon ustası Archie Shepp ile de 1976 baharında Nürnberg'te rastlaştı. Bu tanışmanın ardından birkaç hafta sonra Shepp bir İskandinavya turu ile Oslo'ya geldiğinde tesadüfen garda Krog ile karşılaştı. Hemen bir stüdyo kiraladı ve bir ritm grubu ayarladı. İkili kayıtlara gece 1'de başladılar; sabah 7 civarında ellerinde „Hi-Fly" albümü vardı artık. Japonlar 1977'de yılın vokal albümü seçtiler "Hi-Fly"ı.

karinkro. Şimdi John Surman zamanı. Krog-Surman ikili durumunun en iyi örnekleri romantik-melankolik, deneysel-geleneksel ama kesinlikle kulağı müziğin yanına çakılı bırakan, onun girdiği şoku bir süre atlattırmayan ve melodiyi hemen ağza dolayan (olağanüstü, olağanüstü!) albümler "Cloud Line Blue", "Such Winters Of Memory", "Bluesand", "Freestyle" ya da (Terje Rypdal, Vigleik Storaas ile) "Nordic Quartet"te bizzat yaşanabilir. Aynı zamanda ikilinin bale topluluklarıyla, korolarla ve orkestralarla gerçekleştirilmiş kayıtları da var. Adının yine anmadan edemeyeceğim ikili Bugge Wesseltoft-Sidsel Endresen gibi; ama bu kez Norveç-İngiliz ortaklığı ile: Surman ve Krog caz dünyasının en özel işbirliklerinden biri.

karinkrog. Krog ticaretin baskılarından kurtulmak için kendi plak şirketi „Meantime"ı kurdu. (adresi de Nobelsgt. 35 N- 0268 Oslo- Norveç efendim). Son dönemde albümlerini genellikle oradan çıkartıyor. "Bluesand", "Something Borrowed ... Something New", "Sings Gershwin", "One-On-One" gibi. 1995 tarihli "Jubilee" ise adı üstünde jübile yapılan bir 30 yılın en-iyileri.

iii. Sonuç

Son albümü Raindrops, Raindrops. 2002. Kırmızı fonda Karin'in saçları savruluyor. Vokale kendini vermişlik. 1971-85 kayıtlarından derlemeyi içeriyor. Bildiğin Round About Midnight, Maiden Voyage, Lazy Afternoon, All Of You... Bilmediğin gibi. Şaşıracağın gibi. Nasıl anlatsam sana. İlk harflere baksana.

Seçilmiş Diskografi

By Myself (Philips 1964)

Jazz Moment (Sonet 1966)

Different Days, Different Ways (Philips 1970)

Some Other Spring (Sonet 1970) (Dexter Gordon ile)

You Must Believe In Spring (Polydor, 1974)

Hi-Fly (Compendium, 1976) (Archie Shepp ile)

Cloud Line Blue (Polydor 1978)

Freestyle (Odin 1985)

Something Borrowed ... Something New (Meantime 1989)

Sings Gershwin (Meantime 1993)

Jubilee (Polygram, 1995)

One-On-One (Meantime 1997)

Bluesand (Meantime 1999) (John Surman ile)

Raindrops, Raindrops (EFA 2002)

Diğer Albümler

Joy (Sonet 1968)( Jan Garbarek, Arild Andersen ile)

A Song For You (Phontastic 1977) (Bengt Hallberg ile)

Three's A Crowd (1977) (Red Mitchell ile)

Two Of A Kind (1982) (Bengt Hallberg ile)

Such Winters Of Memory (ECM 1983) (John Surman, Pierre Favre ile)

Nordic Quartet (ECM 1995) (John Surman, Terje Rypdal, Vigleik Storaas ile)

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.