Yazılar

Peggy Lee'nin önlenemez yükselişi: Ucundan köşesinden bir caz efsanesiSayı: - 08.11.2006

İşte düz 'söylem'lerden biri daha. Anita O'Day'lerden, June Christy'lerden daha blues olsa da o da nihayetinde bir sving dönemi statükocusu. Kendisine ticari demeyin ama; alınıyor.

Tarih kadar eski soru 'Sen de mi Peggy Lee'yle başlayalım. Burada 'o da'cılık, Billie Holiday'e öykünme anlamında kullanılmıştır. Kavramlar değişse de, gerçekler değişmiyor: Peggy Lee'nin cümleciliği Lady Day kokuyor. Peggy HoLeeday Trav'lin' Light'ta olsun The Man I Love'da olsun onun mirasını eşeliyor.

Duke Ellington'un kendi düklüğüne atıfla kraliçelikle nitelendirdiği Miss Lee, hafif dalgalı, yapışık, kalın telli sandre saçları ve baygın bakışlarıyla filmlere aktris seçilmesinin meşruiyetini de açıklar gibi. Kalabalıkların 'hafif müzik ve caz orkestraları' ile coştuğu dönemlerin liste yıldızı. Ama insan, trendlere tutunmak zorunda kalmış Peggy Lee'nin vakti zamanında seslendirdiği hitlerin adlarına bakınca kadıncağıza acımadan edemiyor: Bubble-Loo, Bubble-Loo; Blum, Blum, I Wonder Who I Am; My Small Señor; Chi-Baba, Chi-Baba; Caramba! It's The Samba; Ay Ay Chug Chug; Pick Up Your Marbles And Go Home. Vallahi yazık. Üstelik bir de bunların listelerde üst sıralara yerleşip oralarda uzun süre kaldığını düşünmek… Yipiyaye sesleriyle 'renklenen' Riders In The Sky'ın ikinci sıraya kadar çıkıp listede dokuz hafta yer kapladığını da göz önüne alınca ortaya çıkan tabloyu ne ben sorayım, ne siz söyleyin artık.

Ama şunu da unutmamak gerek, Peggy Lee o kadar çok kayıt yaptı ki Ellington, Mercer, Gershwin, Rodgers&Hart ve Porter gibi bestecilerin son derece nitelikli parçalarını dolduracak zamanı hep oldu. Bu şarkılar da büyük ilgi gördü elbette. Benny Goodman ile birlikte olduğu dönemlerden olsun, Decca ya da Capitol yıllarından olsun amiyane tabiriyle onu 'şöhret' yapan daha önemlice parçaları şöyle bir toparlarsak: Why Don't You Do Right? (1943), How Long Has This Been Going On?, Fever, It's A Good Day, I Don't Know Enough About You, Mañana, He's a Tramp,Waitin' for the Train to Come In, Lover, I Got It Bad and That Ain't Good, Elmer's Tune, Winter Wheather. Daha onlarca var. Bir nevi açık büfe. Seç beğen al.

Bu hitlerin arasında kendi besteleri de var: I Don't Know Enough About You, It's a Good Day (1946), Manana (1948) gibi. What More Can a Woman Do? (1945) Lee'nin ilk bestesi. Sarah Vaughan tarafından kaydedilmiş. 1950'lerden itibaren ise Peggy Lee'nin şarkılarını filmler için yazmaya başladığını görüyoruz. Lee her koldan seri üretim yapıyor. Anlaşılan onunla daha çok işimiz var.

Burada da karşımıza bir İskandinav köken çıktı. İsveç-Norveç kırması bir aileden geliyor Norma Deloris Egstrom nam-ı diğer Peggy Lee. Külkedisivari bir çocukluğun ardından radyoda sesini dinletmeye başlıyor ve radyo sahibinin önerisi üzerine Peggy Lee adını alıyor. Şikago'da, Kaliforniya'da turluyor, birtakım girişimlerde bulunuyor; Şikago'da bir otelde söylerken Benny Goodman tarafından keşfedilip orkestrada Helen Forrest'ten boşalan yeri dolduruyor.

Sonra Dave Barbour'la evleniyor ki onunla beraber daha ne konserlere çıkacak, ne kayıtlar yapacak, ne şarkılar yazacak. 1940'ların sonu ile 1950'lerin başılarında ise Peggy Lee Capitol'den yayınlanıyor. Capitol'den çıkan ilk hiti Waitin' for the Train to Come In (1945). O yıllarda piyasaya sürülmüş albümlerinden Black Coffee (1953), Beauty and the Beat (1959) ve The Man I Love (1957) diğerleri arasından sıyrılanlar. Bir küçük hatırlatma: Peggy Lee'nin hayatına Capitol iki kez giriyor, 1952-1957 arasını ise Decca kaplıyor.

Filmler için şarkı yazmak da yetmiyor Peggy'ye. Johnny Guitar'ın aynı adlı şarkısını performe ediyor (1954). Tom Thumb (1958), The Rawhide Years (1954), Joy House (1964) gibi çok sayıda film için besteler yapıyor ama kamera önüne de oyunculuğuyla çıkıyor yeri geldikçe. Lover ve Just One of Those Things'i söylediği The Jazz Singer (1953), En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Academy adaylığı aldığı ve Somebody Loves Me'yi de söylediği 'Pete Kelly's Blues' (1955) ilk akla gelenler. Pete Kelly's Blues'un hem albümünde hem de filminde Ella Fitzgerald'ı görüyoruz Peggy Lee'nin yanı sıra. Walt Disney'in ilk uzun metrajlı kartonu 'Lady and the Tramp'e ise ses takviyesi yapıyor Lee. Bir de film için 'He's a Tramp'i besteliyor. Filmdeki kediler Peggy'nin ses tonuna sahip.

Blues'dan, latine, caza, popa geniş bir yelpazede seyreden komformist Peggy, 1960'larla beraber rock'a da el atıyor hatta 'Is That All There Is?' ile top tenleri de vuruyor ama altın çağın geride kaldığı aşikar. 1980'lerde Peg adlı bir şov yapma girişimi sonuçsuz kalıyor. Bu arada sağlık problemleri yakasını bırakmıyor. 1980'lerde emekliye ayırıyor kendini; sonra dönüyor. Yine de hastalıklar bırakmıyor peşini.

Artık şarkı söyleyemeyen şuh bakışlı Miss Lee ticari ya da değil klasını ortaya koyup kendi klasiklerini çoktan yarattı. Broadway mi, Pin Tin Alley mi, Siyam Kedileri mi, yoksa saf sving mi, artık bilinmez, orası dinleyicinin iştahına kalmış.

Seçilmiş Diskografi

Özgün Albümler:

Songs From 'Pete Kelly's Blues' (1955) DECCA

The Man I Love (1957) CAPITOL

Beauty And The Beat (1959) CAPITOL

Is That All There Is? (1969) CAPITOL

Sings With Benny Goodman (1984) COLUMBIA

Toplamalar:

Black Coffee (1952) MCA/DECCA

Best of the Decca Years (1952) MCA

Best of Peggy Lee: The Blues and Jazz Sessions (1997) CAPITOL JAZZ

The Best Of Miss Peggy Lee (1998) CAPITOL

Bewitching-Lee: Greatest Hits (1962) CAPITOL

The Complete Recordings 1941-1947 (1999) SONY

Trav'lin Light (2000) CAPITOL

Men I Love/If You Go (1999) EMI

The Best Of Peggy Lee [EMI] (1999) EMI

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.